Submarine: Grappig en ontroerend

Komiek Richard Ayoade maakt een funky regiedebuut met ‘Submarine’, een hormonaal geplaagde tienerkroniek.

De Britse cinema is het laatste decennium duidelijk aan een reveil bezig. Met cineasten als Steve McQueen (Hunger, Shame), Lynne Ramsay (Morvern Callar, We Need to Talk About Kevin), Rupert Wyatt (The Escapist, Rise of the Planet of the Apes) en many more mag zelfs gerust gewag worden gemaakt van een nieuwe vloedgolf aan talent. Velen onder hen verdienden hun strepen op televisie, en zo ook Richard Ayoade. De komiek, acteur en nu dus ook regisseur kent u wellicht als computernerd Maurice Moss uit de door Canvas uitgezonden populaire sitcom The IT Crowd.

Ayoade, een Londenaar met Noorse en Nigeriaanse roots, adapteerde met Joe Dunthornes gelijknamige roman een opgroeiverhaal over de vijftienjarige Oliver Tate. De knul is begaan met de huwelijkscrisis van zijn ouders en wil als rechtgeaarde puber zo snel mogelijk ontmaagd worden. Alleen heeft zijn lief Jordana een hekel aan romantiek en blijkt ze een pyromane die hun tijd samen het liefst in het industriële decor van het Welshe Swansea doorbrengt.

Ayoade behoudt de innerlijke monoloog van het boek in een voice-over, maar zet Dunthornes soms hilarische beschrijvingen om in een prikkelende beeldregie. De mise-en-scène oogt al even excentriek als de hersenspinsels van zijn protagonist. De absurd-komische details, de in Super 8 gepresenteerde flashbacks, het gebruik van polaroid en de speelse jump cuts en freeze frames illustreren Olivers verwarde, maar opmerkelijke fantasie.

Ayoade, die tevoren al videoclips van Arctic Monkeys, Kasabian en Yeah, Yeah, Yeahs schoot, omzeilt zo glansrijk de genreclichés van de tienerfilm. Bovendien begeeft Oliver, een rol voor nieuwkomer Craig Roberts, zich als een ironische en hyperactieve Donnie Darko doorheen zijn groeipijnen. Daardoor is Submarine, met originele songs van Arctic Monkeys-frontman Alex Turner, niet alleen donker grappig, maar tegelijk ook aandoenlijk en ontroerend. Richard Ayoade is dus beslist een naam om te onthouden.

Piet Goethals