Paul Greengrass ruilt zijn shaky cam in voor de prairie in ‘News of the World’

Paul Greengrass’ News of the World is een oldskool western door de Verdeelde Staten van Amerika toen en nu, met Tom Hanks als gids.

Veel nieuws heeft de door weidse woestijnlandschappen trekkende, langs pioniersdorpen passerende en opzichtig naar de Verdeelde Staten van Amerika van vandaag knipogende western News of the World niet te bieden. Behalve dan misschien dat Paul Greengrass – de guerillafilmer die Jason Bourne tot drie keer toe richting de nok van de box office mende – niet noodzakelijk een shaky cam nodig heeft. In zijn eerste western en zijn meest klassieke film tot nu toe schakelt de Brit meer dan één versnelling lager en neemt hij respectvol zijn stetson af voor John Ford, John Sturges, Howard Hawks en andere meesters van het genre.

Geen of weinig uit de losse pols geschoten en kinetisch gemonteerde actie dus. Wel panoramische, in diepe kleuren gedrenkte breedbeelden die je het stof, het zweet en de zelfgestookte whisky doen proeven. Ze vertellen het verhaal van veteraan Captain Kidd, die in de nasleep van de Amerikaanse Burgeroorlog van dorp naar dorp trekt om er tegen betaling de kranten voor te lezen. Tot hij zich ontfermt over het stilzwijgende meisje Johanna dat door Native Americans werd ontvoerd en hij thuis wil afleveren.

Voor wie zijn klassiekers kent en wat zin voor reductionisme heeft: News of the World, naar het boek van Luke Davies, is de achterwaartse versie van John Fords The Searchers, maar dan met Tom Hanks in plaats van John Wayne als de gekwetste loner die door een raciaal en politiek verscheurd land trekt. Niet alleen narratief gaat Greengrass in tegengestelde richting, door de zoektocht te beginnen bij het ontheemde meisje zelf. Ook ideologisch komt hij van de andere kant: Hanks speelt opnieuw een soort Captain America, de tolerante, humanistische en vergevingsgezinde patriarch, de anti-John Wayne van vandaag.

Dat Greengrass, die begon als onderzoeksjournalist en documentairemaker, de analogie trekt met de rancune, het racisme en de polarisatie die van de VS nog steeds een Wilde Westen maakt, is duidelijk. Soms té. En al helemaal in de finale, alsof je bent begonnen bij Rio Bravo en uitgekomen in Little House on the Prairie. Greengrass lijkt op de kansel te kruipen, en denkt bij momenten eerst aan de boodschap en dan pas aan de film en de personages, een bagage die zijn recentste films Jason Bourne en 22 July ook al stremde.

Maar laat dat de oldskool fun niet drukken. Zo goed of complex als The Searchers is deze deugddoend rustieke western natuurlijk bijlange niet, en ook Clint Eastwoods Unforgiven en Pale Rider liggen buiten Greengrass’ bereik. Maar het verhaal trekt langs alle vertrouwde ijkpunten van het genre met een soort epische en gepatineerde bravoure. Bovendien valt op de cinematografie, decors en kostuums geen verroeste dollarcent af te dingen, terwijl Hanks zich twee uur lang een aangename en betrouwbare reisgezel toont, zelfs al dreigt hij af en toe een beetje te preken als een Hollywood liberal die geen krant maar een bedankingsbriefje tijdens de Oscars voorleest.