Ernest Borgnine: Een eresaluut aan de overleden acteur

Op 8 juli overleed de 94-jarige acteur Ernest Borgnine. Een overzicht van Hollywoods favoriete schobbejak in 5 karakterrollen.

Weinig acteurs hebben zoveel films op hun conto geschreven als Ernest Borgnine, né Ermes Effron Borgnino. De zoon van Italiaanse migranten begon zijn filmcarrière in 1951 en bleef actief tot in het jaar van zijn overlijden. ’s Mans meer dan zestig jaar durende carrière zorgt voor een duizelingwekkende filmografie. Wie Borgnine wil eren, kijkt volgende films.

1. Coley Trimble in ‘Bad Day at Black Rock’ (1955) ‘Bad Day at Black Rock’, geregisseerd door John Sturges, is een thriller die het beste van de western en film noir combineert. Het verhaal draait rond de zoektocht van buitenstaander Macreedy, een oorlogsveteraan, naar Komoko in een geïsoleerd woestijnstadje. Borgnine kruipt in de huid van badass Coley Trimble, die het opneemt tegen Macreedy met de woorden “I’m half-hoss, half-alligator. You mess with me – and I’ll kick a lung outta ya. Whaddya think of that?” Spencer Tracy, die Macreedy speelt, wordt voor zijn vertolking bekroond op het Cannes Film Festival.

2. Marty Piletti in ‘Marty’ (1955) Het duurt niet lang voor Borgnine zelf in de prijzen valt. In hetzelfde jaar als ‘Bad Day at Black Rock’ komt ook ‘Marty’, in een regie van Delbert Mann, uit. Borgnine neemt de gelijknamige hoofdrol voor zijn rekening. Een jaar later wordt krijgt hij daarvoor een Oscar uit handen van Grace Kelly en laat zo niet alleen Spencer Tracy maar ook Frank Sinatra James Dean en James Cagney een poepje ruiken.
In ‘Marty’ krijgen we een andere kant te zien van Borgnine. De acteur vertolkt een Italiaans-Amerikaanse slager in New York. Marty woont op zijn 34ste nog steeds bij zijn mamma en is nog niet getrouwd, wat de aanleiding is voor heel wat gepest van vrienden en familie. De goedlachse maar sociaal gehandicapte slager laat het echter niet aan zijn hart komen.

3. Ragnar Lodbrok in ‘The Vikings’ (1958)
In de avonturenfilm ‘The Vikings’, gebaseerd op de oude Noorse Ragnar saga, spat het testosteron dan weer van het scherm. Borgnine speelt Ragnar Lodbrok, de vader van Einar, die dan weer vertolkt wordt door niemand minder dan Kirk Douglas. Borgnine mag dan wel Douglas’ vader spelen, in realiteit is hij twee maand jonger dan zijn tegenspeler. In een van de bekendste scenes uit ‘The Vikings’ sterft Borgnine een heldhaftige dood door zichzelf op uiterst masculiene wijze voor de wolven te werpen. De film wordt een gigantisch succes en kent een uitloper in de televisiereeks ‘Tales of the Vikings’ (1959).

4. Regular Army Major General Worden in ‘The Dirty Dozen’ (1967)
Oorlogsfilm ‘The Dirty Dozen’ wordt gerekend tot een van de klassiekers van het genre. Tijdens de Tweede Wereldoorlog krijgen twaalf criminelen de kans hun straf te ontlopen als ze mee naar het front trekken. Borgnine vertolkt Generaal die de dirty dozen leidt. Dat net hij een rol krijgt toebedeeld in deze film, is geen toeval. De cast bestaat voor een groot deel uit oorlogsveteranen. Borgnine behoorde zelf bij de US Army tussen 1935 en 1945 voor de start van zijn filmcarrière, en kon voor zijn vertolking maar al te goed putten uit eigen ervaringen.

5. Dutch Engstrom in ‘The Wild Bunch’ (1969) Na het zien van ‘The Dirty Dozen’ kiest regisseur Sam Peckinpah Borgnine in 1969 uit voor de rol van Dutch in zijn ‘The Wild Bunch’, misschien wel Borgnines bekendste rol. Gesitueerd 1913 in the Wild West toont de film de veranderende wereld van een verouderde groep outlaws. Borgnine speelt Dutch, een van de overlevende bendeleden. De western was, met zijn geavanceerde camerawerk, montagesnelheid en realistische weergave van nietsontziend geweld, revolutionair voor zijn tijd en kreeg aanvankelijk veel kritiek, vooral op zijn gebrek aan moraal. Borgnine heeft daar zijn eigen repliek op: “I did [think it was a moral film]. Because to me, every picture should have some kind of a moral to it. I feel that when we used to watch old pictures, as we still do I’m sure, the bad guys always got it in the end and the good guys always won out. Today it’s a little different. Today it seems that the bad guys are getting the good end of it. There was always a moral in our story.”

Ernest Borgnine in ‘The Simpsons’ (1993) Wie Borgnine op geheel andere wijze aan het werk wil zien, kan zich wenden tot The Simpsons. In de aflevering ‘Boy-Scoutz ’n the Hood’ duikt de acteur op als zichzelf en verwijst hij naar ‘From Here to Eternity’, de film uit 1953 waarin hij Sergeant Judson speelt. Borgnine leidt als special celebrity dad een groep Junior Campers doorheen een bos. De groep wordt aangevallen door een beer en moet uiteindelijk terugkeren naar het kamp. (MVG)