Deze 5 documentaires overtroffen de films

Onlangs ging The Walk in première. Die film vertelt het verhaal van koorddanser Philippe Petit, maar niet voor het eerst: in 2008 werd dat al uit de doeken gedaan in de docu Man on Wire. Of The Walk beter of slechter doet dan Man on Wire valt nog af te wachten, maar het zou niet de eerste keer zijn dat de verfilming minder goed beoordeeld wordt dan de documentaire. Vijf voorbeelden.

Ongeveer een jaar geleden werd The Theory of Everything, een film over natuurwetenschapper Stephen Hawking, op gefrons onthaald. Het verhaal van Hawking zou overdreven geromantiseerd zijn en zou ook te veel de nadruk leggen op het liefdesverhaal tussen Hawking en zijn eerste vrouw Jane Wilde. Hoewel online recensenten van Indiewire en bladen als The Chicago Tribune het er wel unaniem over eens waren dat de film prachtig is gemaakt, werd hij toch eerder zeemzoet dan objectief genoemd.

Wie wel slaagde in de objectiviteitstest, was Errol Morris met zijn A Brief History of Time. De documentaire, die niets te maken heeft met het gelijknamige boek geschreven door Hawking, maakt een collage van getuigenissen van Hawkings vrienden en familie en zijn lezingen, gecombineerd met levendige animatie die probeert de energie van Hawkings ideeën te visualiseren.

Er zat maar drie jaar tussen twee releases rond Vogue-gezicht Anna Wintour. ‘There’s something about fashion that can make people very nervous‘, scandeert ze in de documentaire The September Issue, en daar is La Wintour het levende bewijs van. Ze fronst, klaagt en zucht letterlijk over alles tijdens de productie van de beroemde septembereditie van het modeblad.

Dat het personage van Meryl Streep in The Devil Wears Prada overduidelijk is gebaseerd op Anna, komt voor niemand aan als een verrassing. Wintour woonde de première zelfs bij in Prada-outfit. De filmcritici waren iets minder lovend: David Edelstein van New York Magazine vond het verhaal voorspelbaar en had enkel lof over voor het personage dat Streep op poten had gezet.

Brits documentairemaker Nick Broomfield liet in 1992 zijn documentaire over Aileen Wuornos op de wereld los. Wuornos was een prostituee die rondzwierf bij autostrades en die tijdens haar zwerftochten minstens zes mannen vermoordde. Elf jaar later maakte hij een vervolg waarin hij Wuornos aan de tand voelt over haar daden. De documentaire voelt aan als een verfilming van Louis Theroux’s Weird Weekends: Broomfields stem klinkt even nasaal, en hij is al even kritisch over alles wat zijn pad kruist.

Toen de verfilmde versie Monster in hetzelfde jaar werd uitgebracht als de follow-up van Broomfield, was het onderwerp Wuornos actueler dan ooit. De ontvangst daarentegen was eerder lauw. Journaliste Megan Lehmann van The New York Post steekt de schuld op de sterke prestatie van Charlize Theron, die de rest van de film overschaduwt. Theron sleepte dat jaar ook het gouden beeldje voor Best Actress in a leading role binnen voor haar vertolking van Wuornos.

‘In any country there must be people who have to die.’ Het is één van de meest beruchte quotes van Idi Amin, die gedurende acht jaar de president van Oeganda was. The Last King of Scotland staat in ieders geheugen gegrift als het beklijvende verhaal van Nicholas Gariggan (James McAvoy), die naar Oeganda reist om daar als persoonlijke arts te werken voor de meedogenloze president Amin. Kevin Macdonald baseerde de film op het gruwelijke bewind van Amin dat ieders nekharen overeind doet komen.

Docu-regisseur Barbet Schroeder (die in het verleden nauw samenwerkte met Jean-Luc Godard en Jacques Rivette) gooide het over een andere boeg. Hij maakte in 1974 (tijdens het hoogtepunt van zijn regeerperiode) een uitgebreide karakterstudie van Idi Amin. Door de constatatie dat het écht is, grijpt A Self Portrait nog harder naar de keel dan de verfilmde versie.

Into the Wild, over Amerikaans avonturier Chris McCandless, werd door de meeste critici geprezen bij zijn release in 2008. Onder andere Amerikaans filmrecensent Roger Ebert , die de film de hoogste score toekende, gaf aan ontroerd te zijn door de gevoelige aanpak van Sean Penns verfilming van Jon Krakauers gelijknamige boek.

Toch waren er ook die de voorkeur geven aan The Call of the Wild (2007), een docu gefilmd door onafhankelijk filmmaker Ron Lamothe, die hetzelfde jaar afstudeerde als Chris McCandless en met hem ook eenzelfde huisgenoot deelde. Lamothe besluit in McCandless’ voetsporen te treden om aan te tonen dat niet alles wat Jon Krakauer in zijn artikel en boek beweert, klopt. Recensenten van onder meer de website Suite101 vonden dat Sean Penn in Into the Wild van McCandless een antiheld maakte die zijn geld verbrandde als statement tegen de samenleving, terwijl Lamothe in zijn documentaire meent dat dit klinkklare nonsens is.

(EVH)