CineMÁS-festival pakt uit met Spaanstalige premières: 5 aanraders

Van 25 april tot 3 mei slaan cinema Sphinx in Gent en Kunstencentrum BUDA in Kortrijk voor de zesde keer de handen in elkaar voor cineMÁS, een festival dat gevestigde waarden en nieuw jong talent uit de Spaanstalige cinema onder de aandacht wil brengen. Vijf aanraders.

Het kan niet op van de filmfestivals in deze periode van het jaar. Naast het gestarte MOOOV-festival in Brugge, maken DOCVILLE in Leuven en het Brussels Short Film Festival zich klaar voor hun aftrap eind deze. ‘Wij proberen met cineMÁS zoveel mogelijk premières te vertonen’, vertelt Sphinx medewerker Wendy Vercauteren.

CineMÁS presenteert met enige trots de première van wellicht de twee belangrijkste Spaanse films van het jaar: La novia van Paula Ortiz en El destierro van Arturo Ruíz. Maar ook enkele Latijns-Amerikaanse films verschijnen voor de eerste keer op het Belgische doek. ‘We openen het festival met Camino a la Paz, een debuutfilm van een jong Argentijns talent’, klinkt het bij de organisatie.

Verschillende films zijn gelauwerd op internationale filmfestivals en geven allen een inkijk in de Spaanse en Latijns-Amerikaanse cultuur. Ook de geschiedenis, die vaak herinnert aan dictaturen en burgeroorlogen, wordt niet geschuwd. Hieronder enkele aanraders:

Het festival opent in Gent met Camino a La Paz, een komische roadmovie van de Argentijn Francisco Varone. Via een lange tocht van Argentinië naar Bolivia vertelt het verhaal hoe twee verschillende culturen en generaties met elkaar in contact komen. Jalil is een oude zieke man die als laatste levenswens Mekka wil bezoeken. Omdat hij eerst zijn broer wil oppikken in de Boliviaanse stad La Paz, huurt hij de taxichauffeur Sebastiaan (Rodrigo de la Serna, zie The Motorcycle Diaries) in, die midden in een quarterlife-crisis zit. Francisco Varone, die naar eigen zeggen met één been in het Oosten en met het andere in het Westen staat, wil met zijn debuutfilm de aandacht vestigen op de kleine maar toch aanwezige moslimgemeenschap in Argentinië. Camino a la Paz neemt je mee op een symbolische trip naar de stad van ‘de vrede’.

El Botón de Nácar is de schitterende opvolger van Patricio Guzmáns vorige documentaire Nostalgia de la Luz (2010) en won vorig jaar de prijs van Beste Scenario op het Filmfestival van Berlijn. Net als zijn vorige werk koppelt de filmmaker op magistrale wijze de schoonheid van de natuur aan een stuk Chileense zwarte geschiedenis, namelijk de dictatuur van Pinochet in de jaren zeventig. Maar terwijl zijn vorige documentaire vooral draaide rond licht en astronomie, gaat het nu vooral over water, de kosmos en onszelf. ‘Ze zeggen dat het water een geheugen heeft. Ik denk dat het ook een stem heeft’. Met die zin sleurt de film je mee in een prachtig magisch-realistisch essay. Een absolute aanrader.

Op zondag staat Samuel in the Clouds op het programma, in het bijzijn van Belgisch regisseur Pieter Van Eecke. Na zijn documentaire Goudougoudou (2011) die zich afspeelt in Haïti, trok hij voor Samuel in the Clouds de Boliviaanse Andes in. Het verhaal toont de levensloop van Samuel, die op zo’n 4000 meter hoogte uitkijkt over het dak van de wereld. Generaties lang werkte zijn familie in de besneeuwde bergen, maar sinds het verdwijnen van de gletsjer in 2009 behoort dat voorgoed tot het verleden. Terwijl wetenschappers de klimaatveranderingen bestuderen, eert Samuel de aloude geesten van de berg Chacaltaya. In dit contrast ziet regisseur Van Eecke een allegorie van de mensheid, die de alarmerende realiteit niet kan onder ogen zien, ondanks de onheilspellende veranderingen. De trailer ziet er alvast veelbelovend uit.

Paula Ortiz wordt beschouwd als een van de meest opvallende filmmakers van de laatste jaren. Voor haar tweede langspeelfilm La novia (‘de bruid’) baseerde ze zich op de tragedie Bloedbruiloft (Bodas de Sangre, 1931) van Federico García Lorca. Een bloedige familievete dreigt een einde te maken aan de onafscheidelijke driehoeksverhouding tussen twee mannen en een vrouw. Het wordt een keuze tussen plicht en passie wanneer de bruid moet kiezen tussen haar rijke, keurige verloofde of haar jeugdliefde. Gretig gebruik makend van Lorca’s poëtische taal en liederen, trakteert Ortiz de kijker op oogstrelende beelden van het Zuid-Spaanse platteland in de jaren dertig, gloedvolle Spaanse muziek en allesverzengende passie. In Spanje werd de film over verboden liefde alvast met succes onthaald: het drama sleepte maar liefst twaalf nominaties voor de Goya’s – de Spaanse Oscars – in de wacht.

Van een totaal andere soort is El destierro (‘de ballingschap’), een donkere film die zich afspeelt op een kleine, afgelegen vesting op de top van een besneeuwde berg. Dat is de buitenpost die twee soldaten tijdens de Spaanse burgeroorlog moeten bewaken. De komst van een gewonde, jonge Poolse vrouw lijkt al snel voor wrijving tussen beide mannen te zorgen. Een bloedstollende thriller waarin een lokaal drama tot grotere proporties uitstijgt dan de aanwezige oorlog. Spaanse critici sproken zich al lovend uit over de prestaties van de acteurs, die de persoonlijke evolutie in de personages prachtig neerzetten.

(OV)