Vervang uw toogconversaties door ‘Koffie en sigaretten’, een keuvelboek van Ferdinand von Schirach

Roderik Six
Roderik Six Journalist voor Knack

Op een dag zal het weer kunnen, kletsen met interessante vreemden op café. Tot dan kunnen we onszelf zalven met het herfstige keuvelboek van Ferdinand von Schirach.

‘Alle belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen weerspiegelen zich in strafprocessen. De strijd voor de juiste weg wordt ook altijd in de rechtbanken en niet alleen in verkiezingen beslecht.’ Uit de mond van strafpleiter annex auteur Ferdinand von Schirach klinkt het als een open deur: natuurlijk zal een advocaat het maatschappelijk belang van zijn stiel benadrukken. Zelf doelt hij in zijn essay op het eerste grote proces tegen de leden van de Rote Armee Fraktion, maar wie op 2020 terugkijkt, moet hem gelijk geven. Morele conflicten over euthanasie, immigratie en coronamaatregelen vergden een salomonsoordeel en zelfs een overduidelijke verkiezingsuitslag werd tevergeefs betwist voor de rechtbank. Uit onvrede met de werkelijkheid kloppen we steeds vaker bij de scheidsrechter aan, en Von Schirach wijdt in zijn bundel Koffie en sigaretten danig wat hoofdstukjes aan de speciale gevallen waarin de wet lijkt te botsen met het rechtvaardigheidsgevoel. Korte anekdotes zijn het, parabels bijna die ons doen nadenken over het wonder van de wet. Het mag dan wel een kluwen zijn, het blijft beter dan gratuit geweld en het recht van de rijkste.

Centrale zinnen: Niemand kan zichzelf kennen. We hebben kennis van de dood en dat is wel alles, dat is ons hele verhaal.

Daarnaast dist Von Schirach, de titel zegt het al, met plezier wat toogverhalen op. Je ziet hem zo zitten, aan een terrastafeltje, notitieboekje in de aanslag, klaar om weer een inval in elegant proza neer te schrijven. Zijn gedachten waaieren alle kanten op, van Pokémon Go tot een tennispartijtje met de Zweedse schrijver Lars Gustafsson, van de nieuwe film van Michael Haneke tot de oorsprong van het kleur magenta, en telkens weet hij je te versieren met zijn fijne pointes en observaties. Zelfs Jan Jambon komt langs. Von Schirach geeft hem een veeg uit de pan omdat de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken na de aanslagen in Brussel even snel de privacywetten wilde opschorten.

De dood is een stille toeschouwer in Koffie en sigaretten. Von Schirach schrijft zijn stukjes dikwijls in de schaduw van de nakende eeuwigheid. Als advocaat bevindt hij zich steeds vaker aan sterfbedden van oude cliënten en moet hij steeds vaker testamenten nalezen. Dat levert levenswijsheden en bizarre laatste wensen op, maar doet hem ook nadenken over de grote stilte die steeds nadrukkelijker doorklinkt in zijn zinnen.

Net als Momenten van onverwacht geluk van Francesco Piccolo en Momentopnamen van Claudio Magris leest Koffie en sigaretten als het ideale keuvelboek: even op café een montere geest aanhoren, even bezinnen, en dan hup, weer verder met het jachtige leven, richting het onvermijdelijke.

Koffie en sigaretten

Ferdinand von Schirach, De Arbeiderspers (oorspronkelijke titel: Kaffee und Zigaretten), 176 blz., 21,50 euro.

Ferdinand von Schirach

Ferdinand von Schirach (°1964) debuteerde op 45-jarige leeftijd met Misdaden, een bundeling waargebeurde verhalen over opmerkelijke strafzaken. Hij scoorde er een internationale bestseller mee en bouwde verder aan een fijnzinnig oeuvre. Daarin neemt hij het strafrecht vaak als uitgangspunt voor diepere bespiegelingen over de fragiele mens.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content