Het koesterboek van Sofie Lemaire: ‘Bill Bryson heeft me de liefde voor kennis bijgebracht’

One book to rule them all: bekende boekenvrienden vertellen over dat ene werk dat ze hen nooit mogen afpakken. Voor radio- en televisiemaker Sofie Lemaire is dat ‘Een huis vol: een geïllustreerde editie van het dagelijks leven’ van Bill Bryson.

Ons telefoongesprek zal exact honderd meter duren. De vloek der Vlaamse wegen treft namelijk ook radio- en televisiemaker Sofie Lemaire: ze staat stil in de file. Om het nuttige aan het onaangename te koppelen heeft ze de podcast Caliphate opgezet. ‘In die reeks gaat Rukmini Callimachi, een journaliste voor The New York Times, op zoek naar de restanten van het IS-bolwerk. Ik ben echt verslingerd aan podcasts. Ik beluister er drie, vier per dag en blijf maar delven in het immense aanbod. Het kriebelt om zelf nog een podcastreeks te maken, maar dan moet ik wel met een straf idee komen, anders is het de moeite niet. Audioboeken daarentegen kunnen me niet bekoren. Ik heb woordkunst gestudeerd en ik erger me vaak aan de intonatie – ik zal zelf wel bepalen waar ik de dramatische klemtoon leg. Geef mij dan maar papier.

‘Een van de redenen voor mijn podcastverslaving is mijn kennishonger. Bill Bryson weet die perfect te bevredigen. Toen hij als Amerikaan naar Engeland verhuisde, raakte hij gefascineerd door zijn nieuwe woonst. Mijn koesterboek, Een huis vol, is een soort geschiedkundige wandeling door die woning. Hoe is de gang ontstaan? Sinds wanneer eten we aan tafel en niet rechtstaand rond een pot? Wie heeft het theezakje geïntroduceerd? Hoe lang al staan er peper- en zoutvaatjes op tafel? Bryson graaft in ons dagdagelijkse leven en voorziet de banaalste dingen van een historische gloed. Dat levert niet alleen een ton aan weetjes op, hij weet het ook bijzonder boeiend te brengen. Soms dramt hij wat door over een technische bouwstijl maar even later heeft hij je weer te pakken met een slimme vondst. Tot ergernis van mijn lief sloeg ik soms verbouwereerde kreetjes tijdens het lezen: “Moh, moet je nu eens wat weten?”

‘Ik heb veel geleerd van zijn vertelkracht – als ik zelf een onderwerp wil tackelen, vraag ik me dikwijls af: hoe zou Bill Bryson het aanpakken? – en hij heeft me de liefde voor kennis bijgebracht. Als je zijn klassieker Een kleine geschiedenis van bijna alles (2003) leest, zul je een onvermoede weetgierigheid in jezelf ontdekken. Alles wat je in het middelbaar hoort te kennen over geschiedenis, wiskunde, chemie… brengt hij je vierhonderd keer beter dan eender welke leraar.

‘ Een huis vol is mijn meest gekochte boek: ik blijf mijn exemplaar maar cadeau doen aan vrienden en koop het dan opnieuw. Ja, ik wil hem wel eens ontmoeten. Telkens een nieuw boek van hem verschijnt, hoop ik stiekem dat hij naar de Lage Landen komt en dat een redactie me op hem afstuurt. Na al die royalty’s vind ik wel dat hij mij eens te woord mag staan.’