‘Heimwee naar een andere wereld’ van Ottessa Moshfegh: te veel rinkelende telefoons

Ottessa Moshfegh © Krystal Griffiths / GF
Roderik Six
Roderik Six Journalist voor Knack

Modern life is rubbish: Ottessa Moshfegh werkt het motto van Blur uit tot een verhalenbundel. Maar schrijven over verveling heeft één gevaar: dat je de lezer gaat vervelen.

Als het allemaal tegenzit, bestaat er een simpele oplossing: weggaan. Charles kiest voor die laffe nooduitgang. Na een ruzie met zijn hoogzwangere vrouw neemt hij nukkig zijn intrek in de blokhut van zijn ouders. Niet voor altijd, natuurlijk – dat zou dan weer té dapper zijn – maar ‘om nog een laatste weekend voor mezelf te hebben voordat de baby werd geboren en mijn leven zoals ik het kende voor altijd zou zijn verpest’. Eens daar slaat de verveling snoeihard toe. Een joint helpt even en mocht hij die fles wijn openkrijgen, dan zou hij zich kunnen bezatten, maar nergens in die verdomde blokhut is een kurkentrekker te bespeuren. Van existentiële zelfhaat is geen sprake, wel van een banaal inzicht: Charles’ leven is ronduit saai, en daar lonkt al de dwarsbalk. Net voor hij zijn broekriem rond zijn hals gespt, wordt er op de deur geklopt: een lokaal meisje brengt redding met een zakje crystal meth.

Centrale zinnen: Ik zag mijn wegrottende genitaliën voor me. Ik zag mijn schaamhaar, vol met maden.

Dat verhaal, De donkere, bochtige weg, is typisch voor Heimwee naar een andere wereld, de nieuwe bundel van de ietwat gehypete Amerikaanse schrijfster Ottessa Moshfegh. In haar doorbraakroman Mijn jaar van rust en kalmte (2018) trok haar hoofdpersonage zich ook terug uit de bewoonde wereld, in dat geval om zich een jaar lang met slaapmiddelen te verdoven. Verveling, een mislukte relatie, een onbevredigende job: veel hebben Moshfeghs personages niet nodig om er landerig de brui aan te geven.

Soms wagen ze alsnog een poging, zoals in het verhaal Plaatsvervanger, waarin een vrouw een job als stroman voor een Chinees bedrijf aanneemt. Overdag loopt ze gehuld in mantelpakjes en luist ze Amerikaanse zakenlui erin met wurgcontracten, ’s nachts zoekt ze de ruwe underground van LA op. Maar ook een valse identiteit brengt geen soelaas. Het ennui zit diep in de menselijke kern verankerd.

'Heimwee naar een andere wereld' van Ottessa Moshfegh: te veel rinkelende telefoons

Moshfegh kan schrijven, getuige haar spitante dialogen en wrange observaties, maar ze kopieert wel haar eigen verhalen. De deus ex machina’s tuimelen als manna uit de lucht. In te veel verhalen rinkelen plotsklaps telefoons en duiken er onverwachte bezoekers op, en hoeveel keer kun je een klungelige versierpoging opvoeren om wat liefdesspanning te genereren?

‘Niets maakte me blij’, verzucht alweer een lanterfanter ergens in Heimwee naar een andere wereld. Over de schrale grijsheid van ons bestaan zijn veel goede boeken geschreven, en het existentialisme is volledig gebaseerd op het gevoel van verveling, maar wat je niet mag doen, is de lezer daarmee vervelen. Of jezelf kopiëren. (Of had ik dat al gezegd?)

Heimwee naar een andere wereld

Ottessa Moshfegh, Hollands Diep (oorspronkelijke titel: Homesick for Another World), 254 blz., 21,99 euro.

Ottessa Moshfegh

Ottessa Moshfegh (°1981) belandde met haar debuut Eileen (2016) meteen op de shortlist van de Man Booker Prize. Haar verhalen verschijnen regelmatig in The Paris Review. Weetje: Moshfegh raakte besmet met de kattenkrabziekte, een zeldzame aandoening die haar maandenlang met migraine aan het bed kluisterde. Bij lezers van Mijn jaar van rust en kalmte zal dat een belletje doen rinkelen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content