Bart Koubaa beschrijft een futiel leven tegen de achtergrond van het kolonialisme

Bart Koubaa © .

Wat hebben we hier op deze wereld te zoeken? Daar zoekt en vindt Bart Koubaa een antwoord op in zijn roman Het Leven en de Dood van Jacob Querido.

Eerste zin Op 23 augustus 1630 stond Jacob Querido op het halfdek van De Gouden Salamander toe te kijken hoe een zwartbonte koe door vier matrozen vanuit een schuit aan boord van het schip werd gehesen, boven de kuil werd geduwd en er licht heen en weer slingerend in verdween.

Omdat in Brazilië de familiale suikermolens uit handen van de West-Indische Compagnie en hun Portugese rivalen gered moeten worden en Salomão Querido zich in Amsterdam liever inlaat met het uitgeven van boeken, stuurt hij zijn zeventienjarige zoon Jacob naar zijn plantage. Jacob, die altijd getwijfeld heeft of hij wel echt de zoon is van zijn vader, en door zijn verbanning zijn geliefde Judith achter moet laten, vat de reis met De Gouden Salamander met een zwaar gemoed aan en wanneer hij vijf maanden later voet aan wal zet in Recife kan het hele suikeravontuur hem gestolen worden, maar veel keuze heeft hij niet. Dus maakt hij er het beste van, vijftien jaar lang, tot hij als een vroegoud wrak zijn ondergang tegemoet gaat.

Bart Koubaa beschrijft een futiel leven tegen de achtergrond van het kolonialisme

Het leven en de dood van Jacob Querido gaat over kolonialisme, slavernij, godsdienstvrijheid, de Spinoza-gelijke maatschappelijke positie van de jood in het welvarende Hollandse handelsrijk, de mythe van de edele wilde, de vernietiging van de aarde door de op winst en overheersing uit zijnde Europeaan, drugshandel, heimwee en vaderschap, maar toch vooral over die ene fundamentele vraag: wat doen we hier in godsnaam?

Wanneer Bart Koubaa toont hoe De Gouden Salamander na anderhalve week dobberen op een windstille zee verandert in een vochtig hol dat zelfs de haaien links laten liggen en waarin alle voedsel beschimmelt en de mannen zich overgeven aan sodomie, lijken we in Lawrence Norfolks barokke De neushoorn van de paus verzeild te zijn. Wanneer hij het heeft over de kleine maar soms levensgevaarlijke politiek die de Hollandse kolonisatoren moeten bedrijven, waan je je in David Mitchells De niet verhoorde gebeden van Jacob de Zoet. Jacob Querido is een tragische held, een man die het goede wil doen en daar soms ook in slaagt, maar voor het overige een futiel leven leidt, alvorens een al even futiele dood te sterven. Wat we hier op deze wereld te zoeken hebben? Niets dus.

Het leven en de dood van Jacob Querido

Bart Koubaa, Querido, 192 blz., 20,99 euro.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content