De ongekroonde keizer van de Japanse cinema krijgt met een luxueus kijk- én leesboek het feestelijke cadeau dat bij de viering van zijn honderdste geboortejaar past.
Akira Kurosawa Master of Cinema
Peter Cowie, Rizzoli, 302 blz., €59,50
Verbeter me als ik het fout heb, maar is er ooit een sterkere actiefilm gemaakt dan Seven Samurai (1954) of een aangrijpender menselijk drama dan Ikiru (1952)?
Beide meesterwerken staan op het conto van eenzelfde man: Akira Kurosawa (1910-1998). ‘De visuele impact van Kurosawa’s cinema is zo krachtig dat hij een picturaal gedreven eerbetoon verdient’, schrijft Peter Cowie in zijn voorwoord. Pagina’s vol glanzende foto’s, hoofdzakelijk in zwart-wit – slechts zeven van Kurosawa’s eenendertig films waren in kleur – dompelen je meteen onder in de overweldigende beeldende kwaliteiten van zijn werk. Dat varieert van het grillig expressionisme van High and Low (1963) tot het spectaculair minimalisme van Red Beard (1965), maar getuigt altijd van een weergaloos gevoel voor compositie en dynamische beeldvoering.
Gelukkig wordt de rijkelijke iconografie van dit cultureel verantwoorde koffietafelboek omkaderd met intelligente teksten. Voor de definitieve analyse van Kurosawa’s oeuvre moet je nog altijd bij de onvermoeibare Japankenner Donald Richie zijn – hij schreef trouwens de introductie van deze nieuwe studie. Cowie, die eerder al uitstekende biografieën van Ingmar Bergman en Francis Ford Coppola maakte, levert echter prima werk in het afstoffen van een cinefiel monument. Hij brengt de grote films die in de jaren 50 en 60 de Japanse cinema aan westerse ogen openbaarden tot leven alsof ze gisteren gedraaid werden en nog niets van hun urgentie en exotische betovering verloren hebben. Het zijn films die zowel het feodale als het moderne Japan als canvas hebben en op ongeëvenaarde wijze oosterse tradities aan westerse invloeden als Shakespeare, Dostojevski, Gorky, Ed McBain en John Ford paren.
Met dit boek blader je door het werk van een tijdloze humanist. Kurosawa was immers een regisseur die anders dan zijn twee grote rivalen Yasujiro Ozu en Kenji Mizoguchi niet via verfijnde contemplatie, maar wel via viriele actie diep in de ziel van zijn woeste personages keek.
Patrick Duynslaegher
