Waarom Shakespeare ook over België gaat

‘Romeo, oh Romeo…’ Veel kans dat u deze woorden niet in een theaterzaal hoorde maar in een filmzaal of op televisie. Shakespeares Romeo en Julia was een tijdlang zeldzaam op de Belgische planken. Tot nu!

‘Shakespeare is níét de weg uit de crisis!’, orakelde Wunderbaum-acteur Walter Bart tijdens zijn ‘Staat van het Theater’, waarmee hij het Nederlandse Theaterfestival opende. Een opzienbarend statement, geworteld in én onderuitgehaald door de waslijst Shakespearestukken waarmee Belgische en Nederlandse gezelschappen tegenwoordig uitpakken. Liefhebbers van doorwrocht teksttheater, luchtig figurentheater, vernieuwend multicultureel theater, grensverleggend danstheater of groots muziektheater komen er aan hun trekken.

Na het World Shakespeare Festival, dat deze zomer in de achtertuin van de Olympische Spelen kampeerde, zetten het Utrechtse Nationale Toneel (Midzomernachtdroom), Toneelgroep Amsterdam (Macbeth én Othello), Figurentheater Froe Froe (Macbeth), het Toneelhuis (Romeo en Julia), De Tijd (Macbeth én Othello), Nevski Project (Macbeth) en Théâtre de la Place (Romeo en Julia) de Shakespearezeilen bij. HETPALEIS brengt met De gehoornden een stuk dat onder meer op Othello gebaseerd is.

Waar hebben we die bonte bloemlezing aan verdiend? Er ligt géén belangrijke verjaardag in het verschiet om het Britse theaterwonder te vieren. Ligt het, zoals Bart insinueert, aan ‘de crisis’? Misschien. In deze van nostalgie doordrongen tijden grijpen we even gretig naar culinaire als naar culturele klassiekers. Toch is die vermaledijde crisis allerminst de enige of belangrijkste reden… De échte reden bent u. En de nieuwsgierigheid van oprukkend theaterwild.

Even terug naar 2002. Toen gaf theaterauteur Paul Pourveur de volgende raad aan zijn publiek en collega’s: ‘Shakespeare is dead, get over it!’ Met dat zinnetje – de klinkende titel van een theatertekst die hij in opdracht van het gezelschap Keesen & Co schreef – verwoordde hij een sluimerend gevoel onder de toenmalige avant-garde. Hun theater ontstond in het nu, uit henzelf en de maatschappij waarin zij leefden. Weg met de traditie!

Elke stelling snakt naar een tegenstelling. Daarom is de huidige Shakespeare-rage allerminst verrassend. Een nieuwe lichting theatermakers hongert opnieuw naar klassiekers (lees: doortimmerde, grootse verhalen). Als nieuwsgierige Aagjes verdringen ze zich voor het boekenrek waar Shakespeares verhalen prijken. Verhalen die ze nauwelijks lazen en nog minder op de planken hebben gezien. Gevolg: zij trakteren hun publiek op Shakespeare én gebruiken – of misbruiken? – hem om een maatschappelijk statement te maken. En de oudere achterhoede volgt.

Romeo en Julia is topfavoriet (gevolgd door Macbeth en Othello, vooral populair onder de éminences grises). Niet alleen wegens de zoetgevooisde liefdesplot maar evengoed wegens het politieke gekissebis. Het stuk (waarin een familievete de liefde tussen Romeo en Julia onmogelijk maakt) wordt door het Toneelhuis en door Théâtre de la Place opgevoerd.

In Antwerpen regisseert Mokhallad Rasem het acteurspaar Gilda De Bal en Vic De Wachter. Een eerbetoon aan de liefde, ongetwijfeld. Maar de uit Irak afkomstige Rasem legt ook een levensles in zijn creatie. Hij gebruikt het stuk om aan te tonen dat oorlog, geweld en haat de liefde verlammen. In april gaat deze ‘apostolische’ Romeo en Julia in première.

Tegelijkertijd worden de tortelduifjes in Luik klaargestoomd. Yves Beaunesne regisseert er het stuk met Waalse en Vlaamse acteurs. De Walen spelen de familie Montague en leveren Romeo. De familie Capulet wordt gespeeld door Vlaamse acteurs. Evelien Bosmans zal Julia vertolken. Jawel, deze Romeo en Julia stelt zich ten dienste van het communautaire (on)geluk.

‘Maar ik wil het absoluut niet over Shakespeare hebben. Die man krijgt momenteel al genoeg aandacht. Het lijkt verdomme wel of hij weer leeft. Ik noem nog één keer zijn naam: Shakespeare is niet de weg uit de crisis’, onderstreepte een wanhopige Walter Bart nogmaals in zijn toespraak. Natuurlijk toont Shakespeare de uitweg niet. Maar het omarmen van Romeo, Julia, Macbeth, Othello en die andere vrolijke lieden, is wél een gespierd antwoord op een theaterperiode die van de rijke, niet van levenswijsheid gespeende verhalen verstoken bleef.

‘Shakespeare is alive and learns us how to survive!’ klinkt het ondertussen in de repetitiekotten.

Els Van Steenberghe

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content