Unesco zet Brugge onder druk

Het Werelderfgoedcomité van Unesco wuift het tussenvoorstel van de stad Brugge om slechts een deel van de binnenstad te erkennen weg.

Slechts een deel van de binnenstad van Brugge erkennen, zoals de stad Brugge zelf had voorgesteld, is voor de Unesco geen optie. De VN-organisatie “staat er uitdrukkelijk op” dat de Vlaamse regering de hele Brugse binnenstad, op enkele uitzonderingen na, beschermt als stadsgezicht.

Door de volledige uitvoering van de aanbevelingen uit het visitatierapport van haar commissie te eisen voert Unesco de druk op de werelderfgoedstad Brugge dus verder op. Als deadline heeft het comité 1 februari 2012 vooropgesteld.

Eind maart zakte een driekoppige delegatie van Unesco af naar Brugge voor een grondige evaluatie. Die eindigde in een negatief rapport, waardoor Brugge zijn in 2000 veroverde visitekaartje als werelderfgoed opnieuw dreigt kwijt te spelen.

Alternatieve oplossingen

Intussen laat Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Geert Bourgeois een aantal alternatieve pistes onderzoeken. Al wil hij weinig commentaar kwijt over de zaak, omdat de bal volgens hem in het kamp van het Brugse stadsbestuur ligt.

Wel laat hij een aantal mogelijke alternatieven onderzoeken. “Zo wordt bekeken of er kan gewerkt worden met perimeters. Daarbij zou men rond bepaalde waardevolle plaatsen of gebouwen beschermingsperimeters kunnen instellen. Daarnaast wordt onderzocht of er kan gewerkt worden met 3D-simulaties. Die zouden bijvoorbeeld kunnen gebruikt worden voor de eventuele inplanting van nieuwe gebouwen”, zo stelt het kabinet-Bourgeois.

Bescherming als stadsgezicht

In een reactie vraagt Schepen voor Ruimtelijke Ordening van Brugge, Mercedes Van Volcem (Open VLD), aan de Vlaamse regering en in het bijzonder aan Geert Bourgeois om snel werk te maken van de nieuwe aanbevelingen van de Unesco.

“Wij hebben al een actieplan gemaakt, nu is het de beurt aan de minister. Enkel hij kan de historische kern als stadsgezicht beschermen”, stelt Van Volcem. “Die bescherming heeft voor de Bruggelingen als voordeel dat ze financiële tussenkomsten kunnen krijgen”.

Advies opvolgen

Ook de monumentenverenigingen van Brugge, die zich groeperen in S.O.S. voor een leefbaar Brugge, wijzen er op dat het wel degelijk de gewestelijke overheid is die voor de voornaamste aanbeveling, namelijk de bescherming als stadsgezicht, moet instaan.

“Er zijn nu al perimeters in een groot deel van Brugge, maar die geven onvoldoende bescherming. De adviezen kunnen door de stad of door stedenbouw namelijk genegeerd worden. De 3D-simulaties zijn dan weer vooral een handig werkinstrument, maar ook niet veel meer dan dat”, stelt S.O.S. voor een leefbaar Brugge. “Alleen de bescherming als stadsgezicht zal toelaten dat alles in goede banen wordt geleid.”

“We hebben vaak met enige moedeloosheid moeten vaststellen dat de redelijke argumenten die wij bij het Vlaams gewest en bij de stad Brugge aanbrachten, niet werden gehoord en zelfs weggehoond. Nu een gezaghebbende wereldinstantie ons gelijk geeft, hopen we dat het ook tot deze instanties zal doordringen dat ze voor het bereiken van het beoogde doel, waar we allen eensgezind over zijn, beter met ons overleggen dan ons te negeren en zelfs te bestrijden. Al krijgen we ondertussen signalen dat binnen de stad Brugge het gezond verstand begint te zegevieren”, laat de groep S.O.S. voor een leefbaar Brugge weten.

Belemmering leefbaarheid

In een nieuwe reactie laat minister Bourgeois weten dat hij in de huidige decreet- en regelgeving geen enkel instrument vindt dat geschikt is voor dergelijke integrale bescherming.

“Gezien onze weinig geactualiseerde decreet- en regelgeving inzake de bescherming tot stads- en dorpsgezicht, zou de bescherming van de Brugse binnenstad tot stadsgezicht de leefbaarheid van de omwonenden en de dynamiek van de stad te veel belemmeren”, aldus Bourgeois.

Nieuw onroerend erfgoeddecreet

Om de hiaten in de huidige decreet- en regelgeving op te vangen werkt Bourgeois momenteel aan een nieuw onroerend erfgoeddecreet met vernieuwde beschermingsinstrumenten.

Daarin zal het instrument “stads- en dorpsgezichten” afgeschaft worden. Voortaan zullen bestaande en nieuwe stads- en dorpsgezichten beschermd worden als landschap (wat tot nu toe nooit in steden gebeurde) of als bufferzone rond monumenten.

Met vernieuwde en geactualiseerde beschermingsinstrumenten moet het volgens minister Bourgeois mogelijk zijn om tegen de deadline tegemoet te komen aan de aanbevelingen van het Unesco-rapport.

Elien Haentjens

Naar jaarlijkse gewoonte heeft Unesco op zijn 34ste vergadering opnieuw enkele sites aan zijn werelderfgoedlijst toegevoegd. In totaal komt het aantal erkende sites daarmee op 910. De nieuwe sites:

Culturele sites: 1. Sao Francisco-square in Sao Cristovao (Brazilië)
2. Camino Real de Tierra Adentro (Mexico)
3. prehistorische grotten in Oaxaca (Mexico)
4. de keizerlijke vestiging Thang Long-Hanoi (Vietnam)
5. de historische monumenten van Dengfeng (China)
6. de archeologische site van Sarazm (Tadzjikistan)
7. de bazaar van Tabriz (Iran)
8. het district At-Turaif in ad-Dir’iyah (Saudi-Arabië)
9. strafkolonies in Australië
10. de astronomische observatiesite Jantar Mantar in Jaipur (India)
11. de tombe van sjeik Safi al-Din in Ardabil (Iran)
12. het Bikini-atol waar de VS nucleaire experimenten uitvoerden (Marshall eilanden)
13. de historische steden Hahoe en Yangdong (Zuid-Korea)
14. de bisschopsstad Albi (Frankrijk)
15. grachten van Amsterdam (Nederland)

Natuurlijke sites: 16. Danxia-site (zuid-China)
17. het eiland Réunion (Frankrijk)
18. Phoenix -eilanden (Kiribati)
19. de centrale hooglanden in Sri Lanka
20. Putorana-plateau (Rusland)

Mix van beide: 21. de eilandengroep PapahDünaumokuDükea (Hawaï)