Van Brad Pitt in Fury tot Rinus Van de Velde in Hopen op de Goden: dit is er deze week op uw tv

Volg de gids en u weet weer wat te kijken van zaterdag 10 november tot vrijdag 17 november.

FURY (vrijdag 11/11, 20.35, Q2)

Brad Pitt kan meer dan anderen. In het bikkelharde maar niet bijster realistische oorlogsdrama Fury houden hij en de bemanning van de tank waarover hij het bevel voert zowat het hele Duitse leger af én probeert hij een onzeker groentje klaar te stomen voor de strijd.

1945, de laatste weken van de Tweede Wereldoorlog. De flegmatieke Don ‘Wardaddy’ Collier (Pitt) dendert met zijn M4 Sherman-tank – ook bekend als de Ronson-aansteker, omdat het ding snel vlam vatte als het door vijandelijk afweergeschut werd getroffen -, achter de Duitse linies richting Berlijn. Tevens aanwezig in die doodskist op rupsbanden: schutter Boyd ‘Bible’ Swan (Shia LaBeouf), bestuurder Trini ‘Gordo’ Garcia (Michael Peña), voorlader en meester-cynicus Grady ‘Coon-Ass’ Travis (Jon Bernthal) en Norman Ellison (Logan Lerman, het muurbloempje uit The Perks of Being a Wallflower), een snotneus die uiterst handig is met een typemachine maar tegen wil en dank een machinegeweer moet bedienen. Hoewel de uitstekend op elkaar ingespeelde bemanning op zwaar Duits weerwerk stuit, is het vooral de aanwezigheid van de onervaren rekruut die de spanning in de tank doet stijgen. Wardaddy doet er alles aan om de jongen ervan te overtuigen dat de levens van zijn kameraden van hem afhangen.

Regisseur/scenarist David Ayer, die het scenario van Training Day schreef en onder meer Street Kings (naar James Ellroy), End of Watch en de superheldenfilm Suicide Squad regisseerde,staat bekend om de hyperrealistische, sarcastische manier waarop hij geweld in beeld brengt. Ayer, zelf een ex-marinier, wijkt voor Fury niet van die aanpak af en schuwt de expliciete scènes niet – een hoofd wordt aan flarden geknald, dode SS’ers worden met een bulldozer opgeruimd. Toch gebruikt hij het initiatieverhaal van de jonge Norman als vehikel om de ware aard van oorlog te onthullen: een onstopbare moordmachine.

BRIMSTONE (vanaf zondag 12/11 in Play More)

‘Toen regisseur Martin Koolhoven me het script liet lezen, heb ik geen seconde geaarzeld’, vertelde Dakota Fanning begin dit jaar in dit blad over de bloederige wraakwestern Brimstone. ‘Een kans om een sterk vrouwelijk hoofdpersonage te spelen laat je niet zomaar liggen. Die zien we sowieso te weinig.’ Het voormalige kindsterretje overtuigt als de jonge moeder Liz, en woorden heeft ze daar niet voor nodig. Liz moet namelijk door het leven zonder tong, en communiceert middels gebarentaal met haar kinderen en echtgenoot. Wanneer een calvinistische dominee (Guy Pearce) zijn intrede doet in het kleine Amerikaanse prairiedorp waar ze woont, wordt Liz ingehaald door haar gruwelijke verleden. Een meeslepende, soms schokkende wraakwestern waarin af en toe Nederlands wordt gesproken en zelfs onze Sam Louwyck een piepkleine rol speelt.

DRIES (zondag 12/11, 22.30, Canvas)

Dries Van Noten, een van Belgiës meest vooraanstaande modeontwerpers, heeft de media altijd op een afstand gehouden. Toch stond hij toe dat Reiner Holzemer hem in 2015 een jaar lang volgde. Het intieme portret dat de Duitse regisseur van hem maakte, legt de klemtoon op Van Notens parcours als een van de weinige ontwerpers die nog volledig onafhankelijk werken. En ook al leer je hem kennen als een discrete, nuchtere persoonlijkheid en vang je een glimp op van zijn privéleven – wanneer hij samen met zijn partner Patrick Vangheluwe relaxt en bloemen knipt in zijn landhuis in Lier -, het fascinerendst zijn de beelden achter de schermen, die de perfectionist aan het werk tonen terwijl hij op zoek is naar de juiste stoffen en rijke borduursels.

RELLIK (zaterdag 11/11, 20.40, Canvas)

Een misdaadreeks waarin de moordenaar al in de eerste aflevering wordt gearresteerd: het lijkt een bijzonder knullige keuze van de makers, maar Rellik is allesbehalve ondoordacht. De Brits-Amerikaanse productie vertelt in zes delen het verhaal van de Londense rechercheur Gabriel Markham (Richard Dormer) en zijn zoektocht naar een seriemoordenaar, maar dan – zoals de titel al laat vermoeden – in omgekeerde chronologie. Na de arrestatie van de psychopaat tonen de makers achtereenvolgens hoe de klopjacht verliep, hoe de slachtoffers het leven lieten en wat het motief van de moordenaar was. ‘It might just be genius’, kopte The Times. Dat de Vlaamse filmmaker Hans Herbots de regie van twee afleveringen op zich heeft genomen, zit daar vast voor iets tussen.

LA CHANA (vrijdag 17/11, 22.55, NPO 2)

De Catalaanse Romadanseres La Chana is een grote naam in de flamencowereld. Haar bezeten, geïmproviseerde manier van dansen, ‘een wervelwind van passen, gebaren, blikken en kreten’, leverde haar in de jaren zestig en zeventig wereldwijde faam op. Niettemin stopte Antonia Santiago Amador op het hoogtepunt van haar roem, al werd ze daar wel met fysiek geweld toe gedwongen door haar eerste echtgenoot, tevens haar manager. Het bewogen levensverhaal van de hartelijke, temperamentvolle diva komt ruim aan bod in dit portret van de Kroatische Lucija Stojevic dat interviewscènes met de zeventigjarige La Chana afwisselt met archiefmateriaal van haar betoverende voetenwerk. Meer nog: ondanks haar kapotte knieën en hoge leeftijd maakt de danseres zich op voor een laatste optreden.

JIM & ANDY: THE GREAT BEYOND (vanaf vrijdag 17/11 in Netflix)

In 1999 kroop bekkentrekker Jim Carrey in de huid van zijn grote voorbeeld, de overleden performancekomiek en zelfverklaarde Intergender Wrestling Champion Andy Kaufman. Dat leidde op de set van Man on the Moon – een film die hem een Golden Globe opleverde – tot een doorgedreven staaltje methodactingdat maar liefst vier maanden duurde. Alles werd gefilmd, maar Universal gooide het materiaal achter slot en grendel. En nu is er Jim & Andy: The Great Beyond, een mijmering van Jim Carrey over zijn transformatie, identiteit, leven én over de bewuste beelden. Daarop is te zien hoe Carrey zich destijds uitsluitend nog liet aanspreken met Andy of diens alter ego Tony Clifton, een lompe, enorm slechte crooner in pastelpak en met zonnebril. Ook viel Carrey de crew lastig en ging hij professioneel worstelaar Jerry ‘The King’ Lawler iets heftiger te lijf dan Kaufman indertijd.

EL CRAZY CHE (nu in Netflix)

Op het eerste gezicht leek Guillermo ‘Bill’ Gaede een hardwerkende Argentijn die bij de Amerikaanse bedrijven AMD en Intel als ingenieur de kost verdiende. In werkelijkheid verzamelde hij er technologische informatie voor de Sovjet-Unie. Gaedes verhaal neemt pas echt een thrillerachtige wending wanneer hij zijn opdrachtgevers een mes in de rug steekt en als dubbelspion voor de CIA en FBI begint te werken. Pablo Chehebar en Nicolás Iacouzzi halen in hun docu Gaedes spectaculaire verhaal vanonder het stof en tonen hoe bedrijfsspionage misschien wel het meest machtige wapen ter wereld is.

THE IT CROWD – SEIZOEN 5 (nu in Netflix)

Met de Britse sitcom The IT Crowd komt u al bingewatchend enkele koude dagen door. Ook het vijfde seizoen volgt de belevenissen van de IT-afdeling van Reynholm Industries, een bedrijf in Londen. Het driekoppige team – Roy (Chris O’Dowd), Maurice (Richard Ayoade) en Jen (Katherine Parkinson) – werkt in een slordige kelder die in schril contrast staat met de moderne kantoren op de verdiepingen daarboven en wordt door de andere werknemers gezien als een stelletje losers. De sociaal incapabele rechneuten Roy en Maurice zijn echte nerds, terwijl computernitwit Jen het enkel bij toeval tot leider van hun afdeling heeft geschopt. Spijtig genoeg voor haar werkt de toetsencombinatie control-alt-delete niet in het echte leven.

RED RIVER (zondag 12/11, 13.30, Eén)

John Wayne versus Montgomery Clift. Macho-icoon versus methodacteur avant la lettre. In deze vernieuwende epische western uit 1948 staan de twee tegenpolen lijnrecht tegenover elkaar in een geromantiseerd verslag van de allereerste veetocht via de Chisholm Trail. Tijdens die minutieus voorbereide, 1600 kilometer lange tocht van Texas naar Kansas komt Matthew (nieuwkomer Clift) in opstand tegen zijn adoptievader, de tirannieke rancher Thomas Dunson (Wayne), met alle gevolgen van dien. De regie van Howard Hawks (The Big Sleep), die met Red Riverzijn eerste western regisseerde, is verbluffend, net als de grandeur van de landschappen, maar het zijn de vertolkingen van Wayne en Clift die deze vernieuwende epische western naar een hoog niveau tillen.

HOPEN OP DE GODEN (zondag 12/11, 20.15, Canvas)

Een jaar lang volgde Canvas twaalf kunstenaars uit zes verschillende disciplines, van schilders over beeldhouwers tot musici. Hopen op de goden registreert hun verzuchtingen, gevloek en euforie tijdens de creatie van nieuw werk, zoekt uit waar zij hun inspiratie uit putten en hoe ze die vertalen naar prikkelende artistieke creaties. Hun muzen zijn uiteenlopend. De Antwerpse schilder Fred Bervoets vertrouwt letterlijk op de goden en prijst hen voor hun hulp. Samen met beeldend kunstenaar Rinus Van de Velde bijt hij de spits af in de eerste aflevering. Al neemt die laatste die ‘goddelijke ingevingen’ met een grove korrel zout.

Rinus Van de Velde: Bij mij werkt het in ieder geval niet zo. (lacht) Ik hoop niet op een of andere god, daar ben ik te rationeel voor. Ik begrijp het wel van Fred, omdat hij ook een totaal andere kunstenaar is. Hij werkt alleen in zijn atelier en beantwoordt meer aan het romantische beeld dat we van kunstenaars hebben. Ik haal mijn inspiratie uit heel normale dingen, zoals boeken, films of door met de auto te rijden. Daar heb ik geen god voor nodig.

Wat mogen de kijkers verwachten van de aflevering over jou?

Van de Velde: Ik heb de docu zelf nog niet gezien, maar ik hoop dat hij een goede inkijk in het productieproces geeft. De filmploeg heeft me een jaar gevolgd, dus zul je hoe dan ook zien wat er allemaal bij het kunstenaarsschap komt kijken. Het wordt geen oppervlakkige docu met enkel maar clichébeelden, zoals ik die aan het tekenen of aan het roken ben. Je zult ook mijn vertwijfeling zien, en inzicht krijgen in de manier waarop ik mijn werk aan de wereld wil presenteren.

Wat heeft jou overtuigd om mee te werken aan de reeks?

Van de Velde: Toen ik hoorde dat het een duoportret met Fred zou worden, vond ik dat meteen een aantrekkelijk idee, omdat ik Fred een ongelooflijk goede kunstenaar vind. Ons oeuvre heeft meerdere raakvlakken. Zo zijn we allebei verhalenvertellers en heeft ons werk iets autobiografisch. Er zijn ook duidelijke verschillen. Die hebben voornamelijk te maken met de generatie en dus de traditie waarin we opgroeiden. Daardoor leek het me interessant om ons naast elkaar te zetten.

Hoop je dat het programma nieuwe interesse voor je werk zal opwekken?

Van de Velde: Ik geloof dat je als kunstenaar, zoals Jan Hoet altijd zei, de taak hebt om een predikant van je eigen werk te zijn, en er duiding bij te geven. Sowieso zullen er nieuwe mensen op afkomen, maar dat is niet de belangrijkste reden waarom ik ja heb gezegd. Ik werd eerder aangetrokken door de gedachte dat ik over twintig jaar samen met mijn vrienden naar het programma zal kunnen terugkijken, om te zien hoe jong we toen waren, of dat ik het aan mijn kinderen zal kunnen tonen.