Taxi Driver is een van die mythische films waar geen sleet op komt. Liefhebbers van Scorsese weten dus waarop hun televisie af te stemmen vanavond.
De Niro is briljant als het iconische hoofdpersonage Travis Bickle, een New Yorkse cabbie en psychoot die overdag in zijn sjofele appartement zijn eenzaamheid en frustraties in zijn dagboek neerpent, ’s nachts met zijn gele taxi door de smerige straten van de stad rijdt en in blote torso tegen zichzelf in de spiegel praat – ‘you talkin’ to me?’ – met een .44 Magnum in de hand. Want tikkende tijdbom Travis is aan het oefenen om het menselijke vuil van de New Yorkse straten te vegen.
Existentiële crisis
Toen Scorsese Taxi Driver draaide in de zomer van 1975 – de zomer van de punk – was New York de ultieme nachtstad, een verloederde en verdorven stadsjungle met hoertjes, pornobioscopen, drugsdealers en junkies, samengeklit rond Times Square. Het in stoom gehulde openingsbeeld van dit expressionistische meesterwerk had niet symbolischer kunnen zijn: New York als een grootstedelijk vagevuur.
Scenarist Paul Schrader worstelde toen zelf met een existentiële crisis. Net als paranoïde Vietnamveteraan Travis was hij zelfdestructief op zoek naar verlossing, weg van le mal-être – Sartres filosofische roman De Walging werd een soort blauwdruk voor zijn scenario. Het resultaat, in Cannes goed voor de Gouden Palm, geeft zowel blijk van Schraders kille calvinisme en Scorseses katholieke fascinatie voor schuld, zonde en boete.
Stad als personage
Scorsese voegde wel iets toe dat volgens Schrader niet in het script te vinden was: een gevoel voor dynamiek, a sense of the city. Ook de moeite is hoe Scorsese en cameraman Michael Chapman de metropool filmen terwijl de getormenteerde Travis – hanenkam incluis – tienerhoertje Iris (Jodie Foster) wil verlossen: als een barokke nachtmerrie met staccato gemonteerde beelden vol abstracte neonkleuren en met veel vinnige camerabewegingen, een hommage ook aan de films waar Scorsese van houdt. Wat van Taxi Driver ook een blijver maakt, is de prachtige jazzy noirsoundtrack van Bernard Herrmann, de Hitchcockcomponist bij uitstek.
Filmcriticus Pauline Kael zat er niet ver naast toen ze deze gore wraaktocht een van de zeldzame écht moderne horrorfilms noemde.
