Verstikkend maar ook erg ontroerend op feiten gebaseerd gezinsdrama (de zaak Lhermitte), met ‘Rosetta’-revelatie Émilie Dequenne in de hoofdrol.
Films die geïnspireerd zijn op een vreselijk fait divers: ze blijven voor polemiek zorgen, hoe omzichtig of weinig sensationeel de makers ook met het gegeven omspringen. Ook de Brusselse cineast en auteur Joachim Lafosse kan daar sinds À perdre la raison(2012) over meespreken. Dit verstikkende maar pakkende gezinsdrama is een vrije bewerking van de zaak Geneviève Lhermitte, een huisvrouw uit Nijvel die in 2008 levenslang kreeg voor de moord op haar vijf jonge kinderen.
Eén zinnetje van Lhermitte uit het proces was Lafosse bijgebleven: ‘Help me te begrijpen wat er gebeurd is’. En hoe uitgebreid Lafosse zich ook in de zaak verdiept heeft, zijn als fictie opgevatte film is een poging om een antwoord op die prangende vraag te geven.
À perdre la raison begint met het beeld van enkele kleine lijkkisten die in een vliegtuig richting Marokko worden geladen. Iedereen kent het einde van dit drama, lijkt Lafosse te zeggen. Laten we het nu ook proberen te verklaren. En zoals bij zovele tragedies rust ook dit drama op een liefdesverhaal, dat tussen Murielle en Mounir. De film laat zien hoe de Marokkaanse immigrant Mounir (Tahar Rahim) en de Waalse lerares Murielle (Émilie Dequenne) verliefd op elkaar worden, met elkaar trouwen en kinderen krijgen. Maar tegelijk groeien de misverstanden en frustraties. Het koppel woont in bij dokter Pinget (Niels Arestrup), de zorgzame adoptievader van Mounir en de dominante mecenas van het jonge gezin. Die situatie en de alsmaar groeiende machtsconflicten maken Murielle radeloos, verstikken haar emotioneel en storten haar in een malaise die uiteindelijk leidt tot de gruwelijke moord.
Het is niet moeilijk om te zien wat Lafosse zo aanspreekt in deze benauwende gezinssituatie: heel zijn filmografie, van zijn debuut Folie privée (2004) en Nue propriété (2006) tot Élève libre (2008), vormt een perverse studie van de manipulatieve verhoudingen en de financiële afhankelijkheid binnen de nucleus van een disfunctionele familie. Lafosse kijkt met een inzicht naar die huiselijke psychologische terreur en mechanismen. Arestrup en Rahim, het beangstigende gevangeniskoppel uit Un prophète (2009), is sterk in de mannelijke hoofdrollen. Maar het is vooral Dequenne, de bejubelde Rosetta van de broers Dardenne, die de angsten en de breekbaarheid van de machteloze Murielle weet bloot te leggen, zoals in de scène waarin ze luistert naar het liedje Femmes, je vous aime van Julien Clerc.
Luc Joris
