Game of Thrones, waarvan het vijfde seizoen van start is gegaan, blijft een fenomeen, maar het lijkt alsof de makers van de succesvolle fantasyreeks gaandeweg hun gevoel voor subtiliteit zijn verloren.
Duurste serie ooit, best bekeken reeks in de geschiedenis van HBO… er stonden al een paar records op naam van Game of Thrones. Daar kwam afgelopen september nog eentje bij: het vijfde seizoen van de fantasyreeks viel bij de Emmy Awards twaalf keer in de prijzen, en dat is meer dan eender welke serie tijdens één en hetzelfde gala ooit eerder kreeg. Twee zaken maken die prestatie nog indrukwekkender.
Ten eerste slaagde Game of Thrones erin het record te breken met zijn vijfde seizoen, terwijl bij veel andere series na een aantal jaargangen al een zekere gewenning begint op te treden bij de prijzenregens. Ter vergelijking: de vorige nummer één, The West Wing, vestigde zijn record van negen Emmy’s na afloop van zijn eerste seizoen.
Twee: Game of Thrones rijfde ook enkele erg belangrijke Emmy’s binnen. Een aantal van die twaalf beeldjes werd uitgereikt in de meer technische categorieën, waar niemand wakker van ligt (outstanding production design for a narrative contemporary orfantasy program, iemand?) maar ook de prijs voor beste regie, voor beste scenario én die voor beste dramaserie gingen naar de HBO-reeks. En in die categorieën is de concurrentie vandaag de dag natuurlijk niet minnetjes: zo moest Game of Thrones om de Emmy voor outstanding drama series te krijgen het eerste seizoen van Better Call Saul, het tweede van Orange Is the New Black én – de gedoodverfde favoriet – het laatste seizoen van Mad Men het nakijken geven. Het was meteen ook de eerste keer dat Game of Thrones in die categorie tot winnaar werd uitgeroepen.
Je kunt je onderhand wel afvragen: waarom? Hoe komt het dat Game of Thrones bijna vijf jaar na de première op HBO nog altijd zo’n fenomeen is, een groter fenomeen zelfs dan in die begindagen?
Aan de kwaliteit zal het niet liggen. Het vijfde seizoen is niet beter of slechter dan de vorige vier, het is vooral meer van hetzelfde. Eigenlijk volgt Game of Thrones al sinds 2011 hetzelfde patroon: de hoofdpersonages passen zich bij het begin van elk seizoen aan de veranderde machtsverhoudingen uit het vorige aan, er wordt veel gepraat en gereisd, af en toe wordt er ook gereisd en gepraat, en tegen het einde zijn er enkele schokkende gebeurtenissen, vallen er een paar doden van wie je het niet had verwacht en sluit men af met een finale die je laat uitkijken naar het volgende seizoen. En de winter is in aantocht, nog steeds.
Terwijl ik bij de meeste andere topseries van de afgelopen jaren gemakkelijk een discussie kan beginnen over welk seizoen het beste was, of zonder al te veel nadenken een rangschikking kan opstellen van de verschillende jaargangen, zou me dat bij Game of Thrones niet lukken. Daarvoor is het verloop van de fantasyreeks te veel één lange horizontale lijn met af en toe een piek – het is al lastig om je te herinneren in welk seizoen iets als de Red Wedding ook alweer precies plaatsvond.
In die zin heeft Game of Thrones veel gemeen met dat andere populaire tv-fenomeen, The Walking Dead, dat ook bestaat uit heel veel praten en reizen, afgewisseld met bloederige gevechten met zombies. Het voornaamste verschil is dat die gemiddelde horizontale lijn bij Game of Thrones – gelukkig – veel hoger ligt dan bij The Walking Dead.
Een reeks van het niveau van Mad Men of Breaking Bad is Game of Thrones zeker niet, maar het was de afgelopen jaren wel een van de betere – in die zin was die Emmy voor beste dramareeks niet geheel onterecht.
Toch is er iets pervers aan de hand: iedereen weet ondertussen dat Game of Thrones in elk seizoen langzaam opbouwt en dan een paar keer hard uithaalt, iedereen zit daar ook op te wachten, en om nog te kunnen shockeren lijken de makers alsmaar steviger uit de hoek te moeten komen. En toch wordt het effect eigenlijk steeds zwakker en hebben de wreedheden minder betekenis.
Van bij de start was duidelijk dat seks in Westeros vaak een wapen is als een ander, om macht te verwerven of te bestendigen.
De onthoofding van Ned Stark in het eerste seizoen (Sorry voor de spoiler als dit voor u als een verrassing komt. Hoe was de grot waar u de afgelopen jaren hebt gezeten?) was niet alleen een verschrikkelijke scène, ze vertelde ook iets over de vluchtigheid van de macht in Westeros en de geringe waarde van een mensenleven daar. De gruwel die erna is gekomen – de Red Wedding, dat met die penis van Theon Greyjoy… – was vaak wreder en bloederiger, maar de betekenis was in se dezelfde.
Hetzelfde geldt voor seks. Van bij de start was duidelijk dat seks in Westeros vaak een wapen is als een ander, om macht te verwerven of te bestendigen. Niet verwonderlijk dus dat verkrachting als een rode draad door de reeks loopt.
Maar ook daar kun je moeilijk naast het verschil in wreedheid kijken tussen bijvoorbeeld de eerste huwelijksnacht van Khal Drogo en Khaleesi in seizoen 1 en de verschrikkelijke verkrachtingsscène in seizoen 5. Opnieuw twee momenten die op zich hetzelfde vertellen, maar waarvan het tweede veel meer op het schokeffect lijkt te spelen.
Subtiliteit is nooit echt het sterkste punt geweest van Game ofThrones, maar je hebt de indruk dat de makers steeds meer naar de voorhamer grijpen.
Subtiliteit is nooit echt het sterkste punt geweest van Game of Thrones – dit is tenslotte de reeks die de Engelse taal verrijkt heeft met het woord ‘sexposition’, een uitleg doen terwijl er op de achtergrond geneukt wordt – maar je hebt de indruk dat de makers steeds meer naar de voorhamer grijpen.
En eigenlijk is Game of Thrones daardoor een reeks geworden die minder te vertellen heeft, en meer mikt op puur escapisme.
Stefaan Werbrouck
Het vijfde seizoen van Game of Thrones is vanaf 29/11 elke zondag om 21.05 uur – telkens twee afleveringen – te zien op 2BE.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier