DE NIET ZO GOEDE REEKS DIE U GEZIEN MOET HEBBEN

BRIT MARLING als Prairie Johnson in THE OA. Wat zijn die littekens op haar rug? Waar was ze de laatste zeven jaar? Wie is die mysterieuze Homer?

The OA vinkt de volledige checklist af van wat tv in 2017 kan zijn. Alleen jammer dat de reeks niet goed is. Een fascinerende, maar mislukte poging tot auteurstelevisie.

Geen grote namen in de cast. Geen bekende regisseur. Geen executive producer met enige faam. De kans is groot dat The OA u volstrekt niets zei toen de reeks midden vorige maand op Netflix verscheen. Dat was dan ook de bedoeling. De mediacampagne van The OA, geschreven door Brit Marling en Zal Batmanglij, leek eruit te bestaan dat er geen was. De Amerikaanse pers had zowaar een embargo gekregen, om toch vooral níét over de reeks te schrijven. Sinds Stranger Things, dat ook zonder veel ophef op Netflix verscheen, is de surprise release ook in tv-middens een ding geworden. In een tv-landschap waarin elke reeks zo hard mogelijk gepromoot wordt, niet zelden als ‘de nieuwe Game of Thrones‘, is geen marketing ook een vorm van marketing geworden.

Het moet gezegd: het had wel iets om naar een reeks te kijken zonder enige voorkennis. The OA begint met een gsm-filmpje, door een toevallige passant gemaakt, van een verwarde, blonde vrouw die van een brug in het water springt. Ze overleeft het en blijkt Prairie Johnson te zijn, gespeeld door Brit Marling zelf, een jonge vrouw die zeven jaar eerder verdwenen was. Intrige genoeg, zeker als Prairie vreemde littekens op haar rug blijkt te hebben en wartaal uitslaat over een mysterieuze Homer. Maar vooral: ze kan op miraculeuze wijze weer zien. Op het moment van haar verdwijning was ze blind – het is allicht de beste scène uit de reeks: Prairie die in het ziekenhuis haar eigen moeder pas herkent nadat ze haar gezicht met de vingertoppen aftast.

Mysterie dus. Veel mysterie. Wat meteen ook de voornaamste troef van de reeks is. Het mystery drama is het jongste jaar aan een hausse bezig – denk maar aan Stranger Things, Westworld en straks het nieuwe seizoen van Twin Peaks. Dat is geen toeval: van alle tv-genres werkt de mysteryreeks het best in internettijden, waar fans en blogs aan het speuren gaan. Minder dan een week na de release van The OA stond elke Amerikaanse tv-blog vol met lijsten van fantheorieën, pogingen tot het decoderen van de reeks en interpretaties van het einde. In interviews achteraf zei regisseur Batmanglij dat er ‘verborgen hints’ in de reeks zaten. Marling liet weten dat, mocht er een tweede reeks komen, alle vragen in The OA beantwoord zouden worden. De hele reeks lijkt op maat gemaakt van de fascinaties van het web. Mysteryreeksen hebben geen grote namen of mediacampagne nodig: het internet doet hun promo wel.

Nog een trend die The OA netjes afvinkt: ideeëntelevisie. Zonder al te veel te verklappen: The OA probeert iets te vertellen over het stockholmsyndroom en traumaverwerking, maar vooral bijna-doodervaringen spelen een grote rol in de reeks – en het idee dat er misschien wel meer is dan dit leven. En daarin is de reeks niet alleen. Geen idee waar het vandaan komt, maar de hele popcultuur is een opvallend metafysisch moment aan het doormaken. Stranger Things verkende het parallele universum van The Upside Down. Westworld onderzocht wat een mens een mens maakt en wat bewustzijn is. In de cinema gingen Doctor Strange en Arrival op zoek naar de aard van onze realiteit. Na aliens, zombies en vampieren lijken parallelle universa het nieuwe speelgoed van de fictieschrijvers.

Maar zo makkelijk als het is om intrigerende, mysterieuze vragen te stellen, zo moeilijk is het om die vervolgens te beantwoorden. Vier afleveringen lang weet The OA te intrigeren. Daarna gaat het steil bergaf. Hoe meer de reeks prijsgeeft, hoe meer de bullshit-o-meter in het rood gaat. Het zijn namelijk niet alleen de bijna-doodervaringen – en alle paragnostische theorieën errond, schijnbaar geplukt van het soort websites dat u liever niet frequenteert. We gaan niet eens proberen om het te kaderen, maar het grootste ‘Eh? Serieus?’-moment van de reeks draait om de transformerende kracht van interpretatieve dans. Voor echt. En één ding is zeker: u wilt op voorhand niet weten waarvan ‘OA’ de afkorting is.

Geloof ons: écht niet.

Zo fascinerend als de vragen zijn over hoe een vrouw na zeven jaar verdwijning plots weer kan zien, zo potsierlijk zijn de antwoorden. En toch intrigeert The OA. De gapende plotgaten en ridicule wendingen ten spijt, toch merk je dat Marling en Batmanglij iets proberen te doen. Iets met storytelling – nagenoeg de hele reeks wordt verteld door Prairie – maar vooral: iets met tv-fictie in tijden van streaming. Pas na vijftig minuten in de eerste aflevering krijgen we de generiek van de serie te zien (die daarna ook niet meer terugkomt). De afleveringen zijn wisselend van lengte – de langste duurt een uur en elf minuten, de kortste nauwelijks een half uur. Een experiment dat weleens navolging zou kunnen krijgen. Als reeksen toch online bekeken worden wanneer het de kijker uitkomt, heeft het ook geen nut meer om dat in een vast tijdsframe te doen. De afleveringen van The OA laten zich bekijken als hoofdstukken van een boek: het stopt als het verhaal is verteld.

Misschien is dat wat de reeks nog het meest is: een indie-experiment in auteurstelevisie. Een mislukt experiment, maar wel een intrigerend. Het kan zijn dat u The OA ‘de belangrijkste film van het jaar’ vindt, zoals Variety, het kan zijn dat u het ‘een show vol zichzelf onderuithalende pretentie’ vindt, dixit The Hollywood Reporter, u gaat ze wel gezien moeten hebben.

Wat dan ook exact is hoe The OA nu op het web gepromoot wordt: de reeks die zo wisselvallig onthaald wordt dat u er zelf een mening over moet hebben.

Tv-marketing: het is een raar ding geworden.

– THE OA

Nu te zien via Netflix.

door Geert Zagers

De kans is groot dat The OA u volstrekt niets zei toen de reeks midden vorige maand verscheen. Dat was dan ook de bedoeling.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content