‘Nuance is helaas een luxe waar momenteel geen tijd voor is’

‘Ondanks mijn stevige wortels in de popcultuur en geest van de jaren negentig, voel ik wel veel voor die agenda van verandering’, schrijft P.B. Gronda, auteur van onder meer Wanderland en Straus Park.

Ik geloof dat het in de NRC was dat Christiaan Weijts onlangs schreef dat we in een tijd leven waarin nieuwe inzichten botsen met tradities, en dat dat een goede zaak is. Dat was naar aanleiding van kritiek op de vele oranje ballonnen die voor Koningsdag de lucht in gaan, daar ergens uiteenspatten, neervallen in de Noordzee en dan aanspoelen aan de kust van Normandië.

Een prachtig voorbeeld van westerse problematiek anno 2018. Er is iets dat we al lang doen en dat toch gewoon leuk is, maar dan blijkt dat daar ook een negatieve kant aan is. Een negatieve kant die we vroeger niet konden inschatten, of die we eigenlijk wel kenden maar die vroeger nog niet via foto’s, video’s en boze tweets tot bij ons raakte. En dan begint de discussie tussen, zoals Weijts het zowat samenvat, traditie en nieuwe inzichten.

Ik werd geboren in 1981 en dat valt demografisch net in de overgangsjaren van generatie X naar de millennials. Hoewel dat nogal abstract is, voel ik me veel meer aansluiten bij de clichés die bestaan over gen X: hangen voor MTV, ironie en cynisme die voor andere generaties misschien hard en kil lijken maar voor ons een beetje als thuis aanvoelen, al onze ouders zijn uit elkaar, we ondernemen graag al eens iets om wat te verdienen en de vormende jaren werden van muziek voorzien door Nirvana, de Beastie Boys en Pixies, eerder dan door Bruno Mars en Beyoncé.

Ik denk dat millennials vanuit mijn generatie gezien wat propertjes en kleinzerig lijken. Maar ik ben ook weer te jong om mij niet voor een stuk deel te voelen van een generatie die bepaalde zaken uit het verleden niet meer wil volhouden. Al die onnozele tradities met een kolonialistische of gewoon lompe ondertoon, of het platte machismo van de vorige eeuw, of geïnstitutionaliseerde racistische of seksistische reflexen… Allemaal buitengooien, die rommel, liefst gisteren nog. Als we dat nooit hadden gedaan, dan zaten we nu namelijk nog rond een vuur elkaars kop in te slaan.

Dus ondanks mijn stevige wortels in de popcultuur en geest van de jaren negentig, voel ik wel veel voor die agenda van verandering. We moeten inderdaad weg van een wereld waarin blanke, mannelijke vijftigplussers uit de middenklasse ongeveer alles beslissen.

Maar we moeten wel oppassen voor te snelle bulkkritiek. Nuance is helaas een luxe waar momenteel geen tijd voor is. En soms vrees ik dat precies dat gebrek de maatschappelijke steun voor verandering zal vermoeien.

Mijn grootste probleem met het hele ‘nieuwe inzichten versus tradities’-gebeuren is dit: we hebben al heel lang inzichten. We hebben zo veel inzichten dat er boeken over vol geschreven worden. We weten bijvoorbeeld dat er heel veel mensen zijn met honger, we weten dat superrijken zo goed als onbelast blijven, we weten dat containertransport veel te veel vervuilt, we weten dat onze kleren door slaven worden gemaakt en noem maar op. Ik kan dus alleen maar hopen dat zodra we al onze eigen problemen met plastic waterflesjes en vrouwonvriendelijke verkeersborden hebben opgelost de rest van de wereld aan de beurt zal zijn.