”Kan iedereen nog volgen?’ verlost Lieven Scheire van de dwangbuis van onpersoonlijke quizmaster’

‘Het programma is niet zo heerlijk chaotisch, knotsgek en verrassend als Scheire en de schepping‘, schrijft Knack Focus’ tv-criticus Tine Hens over Lieven Scheires Kan iedereen nog volgen?.

In 1900 bracht het Duitse chocolademerk Hildebrand een serie postkaarten uit met tekeningen over de toekomst. Hoe zouden mensen zich in het jaar 2000 verplaatsen? Wat zouden ze eten? Hoe zouden ze zich kleden? Natuurlijk zouden ze nog Hildebrand knabbelen, maar verder zou zeer weinig nog hetzelfde zijn. We zouden met speciale schoenen over water lopen en zouden per luchtfiets de dagelijkse pendeltocht van het ommeland naar de hoofdstad afleggen. Maar het opvallendste op die reeks postkaarten is allicht dat mannen er nog steeds bijliepen als in het jaar 1900, met pandjesjassen, puntige snorren en gestrikte dassen rond de nek. Niet zo lang na 1900 zou blijken dat Hildebrand ook op een ander punt de bal had misgeslagen: in 2000 zou niemand nog chocolade van Hildebrand snoepen. Het merk miste de boot en ging kopje-onder. Uiteindelijk werd de postkaartenreeks enkel nog bovengehaald als bewijs van hoe weinig een mens over de toekomst kan weten.

In Kan iedereen nog volgen? onderneemt Lieven Scheire met vier gasten wekelijks zijn eigen poging om te turen in het koffiedik van de jaren die nog moeten komen. De toekomst, zo blijkt uit deze vrolijke quiz, is vooral een kwestie van min of meer overtollige gadgets en exquise staaltjes technologische overbodigheid. Wat dacht u van de matras met ingenaaide bewegingssensoren, waarbij iedere vorm van overspel prompt tot een alarm op de smartphone van de bedrogen partner leidt? Die partner kan dan per app een grondige analyse maken van het hoe van het overspel, de meer gebruikte zones van de matras lichten op, de frequentie van de trillingen wordt gemeten, net zoals de intensiteit. Maar wat doet een mens met al die wetenschap? Volgens mij vliegt zo’n overspelverklikkende matras bij het grof vuil de eerste keer dat hij zijn nut bewezen heeft. Wie wil nog slapen in een bed waarvan je weet welke zones het meest frequent gebezigd werden door de man of vrouw waarmee hij of zij je bedrogen heeft?

Soms lijkt de geschiedenis van de toekomst dan ook op een kort overzicht van verspilde energie en vernuft. Neem nu de toverstaf die Scheire uitdeelde en waarvan Ruth Beeckmans zeer correct raadde dat het een vervanger was van het klassieke ‘bakske’, ‘kaske’, ook wel bekend als afstandsbediening. Gewoon met de staf naar het televisietoestel zwaaien en de zender verandert. Even moest ik denken aan de puntige snorren op de postkaarten van Hildebrand. Wie gelooft er dat wij in de toekomst nog naar een tv-toestel zullen kijken? Zijn voorwerpen van morgen niet vooral oplossingen voor eerstewereldproblemen van vandaag? En wat als al dat onderzoekswerk nu eens gebruikt zou worden om echt het verschil te maken? Hoe zou de toekomst dan staan te blinken?

Het zijn vragen van het meer filosofische soort, waar Scheire en zijn vier kandidaten zich ver van houden. Even werd de term ‘ethische bezwaren’ opgeworpen bij het verhaal van de mogelijkheid een mensenhart te laten groeien in een varkenslijf, kwestie van een hart op overschot te hebben mocht het jouwe het begeven. Maar verder schaatste Scheire vooral op vrolijke en olijke noten verder.

Kan iedereen nog volgen? verlost hem in ieder geval van de dwangbuis van onpersoonlijke quizmaster waar hij in De allesweter in zat. Maar het programma is niet zo heerlijk chaotisch, knotsgek en verrassend als Scheire en de schepping. Daarvoor is het te gepolijst en zijn de grappen net iets te perfect voorbereid. Dat is alvast een ding dat ik graag door de papierversnipperaar van de toekomst jaag: uitgeschreven scripts van spelprogramma’s. Al is het nog maar de vraag of de papierversnipperaar het papierloze tijdperk overleeft. Hoe verscheur je een tablet? Is dat al bedacht?