Paul Baeten

‘De kunst van het relativeren lijkt in 2017 te zijn vergaan’

Paul Baeten Columnist bij Knack Focus

‘De ruimte voor inleving en nuance wordt veel kleiner’, merkt P.B. Gronda, auteur van onder meer Wanderland en Straus Park. ‘Elk woord is letterlijk te nemen, elke grap wordt in de slechts mogelijke context begrepen, elk principe wordt onwrikbaar.’

Niemand viert graag Nieuwjaar maar iedereen viert Nieuwjaar.

Ik denk dat de enige reden waarom mensen Nieuwjaar vieren, is dat andere mensen ook Nieuwjaar vieren. Als we alle mensen van de wereld zouden kunnen verzamelen om te zeggen: ‘Boys en girls, het is goed geweest, we stoppen er gewoon mee’, dan zou iedereen opgelucht ademhalen en gezellig huiswaarts keren.

Wel was ik altijd de eerste om voornemens te maken. Dat vind ik een goed concept. Jezelf voor een paar uitdagingen en doelen engageren, in een eerlijke poging tot zelfverbetering. Op 10 mikken om misschien op 6 of 7 te eindigen, maar het opzet is nobel. Daarvoor is een nieuw jaar wel een goed excuus. Vond ik.

Want ik kan het niet meer sinds dit jaar. Het lukt me niet meer om de nodige goede wil op te brengen. Ik vind namelijk dat als ik goede wil opbreng de wereld ook een beetje moet meewerken. Maar dat gevoel heb ik niet meteen.

De kunst van het relativeren lijkt in 2017 te zijn vergaan

De lokale politiek heeft hard haar best gedaan om zichzelf compleet belachelijk te maken door net als de clown in Washington de idioot uit te hangen op social media. Zowel het establishment als de oppositie bedient zich van zo’n hysterisch hashtagpopulisme dat ik er eigenlijk gewoon liever niets meer over hoor. Je kunt dat in de naam van helend cynisme aanvaarden, dat het allemaal zo weinig om het lijf heeft dat het te veel wordt, maar in feite is dat erg.

Misschien is die valse opwinding hetgeen dat me het meest vermoeit. Er was een tijd toen ik oprecht graag op Twitter vertoefde. Je kon er lachen en je vond er links naar artikels of filmpjes die je anders waarschijnlijk niet had gevonden. Nu lijkt het op de deur van een Italiaanse keuken op kerstdag opentrekken: iedereen roept door elkaar, niemand begrijpt elkaar, een echt gesprek is zo goed als onmogelijk en je bent vooral blij als je de deur weer kunt sluiten om ergens ver weg onder een dekentje troost te gaan zoeken.

Natuurlijk is het niet allemaal slecht. Maar toch bíjna allemaal, denk ik soms. Vooral omdat de kunst van het relativeren in 2017 lijkt te zijn vergaan. Elk woord is letterlijk te nemen, elke grap wordt in de slechts mogelijke context begrepen, elk principe wordt onwrikbaar.

Ik weet niet of dat een wereld is waarin ik mij goed voel. Ik wil vertrouwen geven aan mensen, ervan uitgaan dat bijna iedereen doorgaans goede bedoelingen heeft. Het meest nog voor mezelf misschien, omdat dat me toestaat om geen te vijandig of bang wereldbeeld te hebben.

Maar je merkt dat de ruimte voor inleving en nuance veel kleiner wordt. Soms lijkt het alsof we in een wedstrijd beland zijn om de zuiverste morele stem te verheffen. En de winnaar krijgt veel applaus.

Daar zijn ongetwijfeld goede kanten aan – het betekent dat we vastgeroeste zaken in vraag stellen – maar het lijkt me ook duidelijk dat er een nieuw moralisme opkomt dat de wereld nogal licht ontvlambaar in goed en kwaad opdeelt.

Op mij had dat alvast het effect dat ik dus de moed niet meer had om goede voornemens te maken. Ik zou ze maar eens niet moeten nakomen… Ik weet niet of dat in 2018 nog door de vingers gezien zal worden.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content