Paul Baeten

‘Alsof we door al dan niet naar een film te kijken iemand of zijn gedragingen goed- of afkeuren’

Paul Baeten Columnist bij Knack Focus

‘We moeten het juridische en het artistieke van elkaar onderscheiden’, vindt P.B. Gronda, auteur van onder meer Wanderland en Straus Park. ‘

Na de onthullingen over Kevin Spacey stak een oude vraag weer de kop op. Namelijk: mogen of kunnen we nog genieten van films of reeksen met seksdelinquenten in de hoofdrol?

Kunnen is natuurlijk persoonlijk. Ik heb bijvoorbeeld altijd al moeite gehad met acteurs die hun eigen bekendheid niet kunnen doen vergeten in hun spel. Dat heb ik onder anderen met Brad Pitt. Ik zie telkens maar weer Brad Pitt rondlopen, ergens op een filmset. Met een vergelijkbare ster als Leonardo DiCaprio heb ik dat dan weer niet. Volgens mij is het enige verschil dat DiCaprio een veel betere acteur is.

Dat om maar te zeggen dat we hetgeen we weten over acteurs meenemen in onze kijkervaring. Er is een soort spel tussen het fictieve verhaal op het scherm en de verhalen die we hebben gehoord over de mensen die de rollen vertolken.

Blijkbaar vermengen we onze persoonlijke appreciatie voor iemand die we niet kennen heel erg met wat hij of zij maakt. Waar het kan, natuurlijk – weinig mensen hebben nog veel anekdotes over Beethoven die ze aan de blogs en de blaadjes kwijt kunnen.

Alsof we door al dan niet naar een film te kijken iemand of zijn gedragingen goed- of afkeuren

Wanneer het over mensen gaat die crimineel gedrag hebben vertoond, is het natuurlijk wat anders. En als het dan nog eens om seksueel geweld gaat, is het al helemaal moeilijk. Dan lijkt het wel of er impliciet een moreel oordeel verbonden is aan het kijken of luisteren. Alsof we door al dan niet naar een film te kijken of naar een liedje te luisteren iemand of zijn gedragingen goed- of afkeuren.

Ik begrijp dat ergens wel, maar au fond is het nonsens. We moeten het juridische en het artistieke van elkaar onderscheiden. Voor een stuk uit pragmatische overwegingen. Want willen we enkel nog werk zien of horen dat van zuivere makers komt, dan zullen we met niet veel meer overblijven.

Denk ook maar eens na over hoe groot de rol van tijd is, in deze. Caravaggio vermoordde wel een man, maar natuurlijk gaan wij zijn werk daarom niet uit de musea halen. Caravaggio was, voor de geschiedenis, vooral een van de meest invloedrijkste schilders uit de zeventiende eeuw. Die moord vinden we niet erg meer. Misschien vinden we het zelfs wel wat opwindend.

Of stel je deze vraag: hoe ver moet die morele verontwaardiging gaan? Spacey is een acteur, die zie je op het scherm. Maar moeten we dan ook alle films verbannen die Weinstein produceerde? Dus nooit meer Pulp Fiction, Reservoir Dogs of Jackie Brown? Ongeveer elke Tarantino werd door Weinstein geproduceerd. Rest ons nog The Usual Suspects, maar godverdomme, daar zit Spacey dan weer in.

We moeten onze Spacey-films daarom niet bij het vuil zetten. Het systeem zuivert zichzelf trouwens wel uit. Distributeurs en tv-zenders willen niet als fout beschouwd worden, dus kopen ze films of reeksen met hem niet meer aan. Iemand die geen weet heeft van de hele situatie of over een groot talent voor ontkenning beschikt, kan in principe nog perfect genieten van American Beauty. Het eigenlijke proces en het al dan niet veroordelen moeten we in een staat zoals de onze intussen overlaten aan het gerechtelijke apparaat dat daarvoor voorzien is.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content