Wie redt de cultuur?

Niet In Onze Naam (NION) laat weer van zich horen en maakt een artistiek verantwoorde vuist tegen alle (Europese) besparingen op kunst en cultuur met de (petitie)actie ‘Red de cultuur!’

Kent u de beweging ‘Niet In Onze Naam’ (NION) nog? Anno 2011 maakten tal van kunstenaars onder die noemer een artistiek verantwoorde vuist tegen het oprukken van het ‘bekrompen nationalisme’.

Nu, op enkele maanden van ‘de moeder van alle verkiezingen’, trekt NION opnieuw aan de alarmbel. Tijdens de programmavoorstelling van de Antwerpse Kleppers lichtten voorzitters Marijke Pinoy en Lieve Franssen de actietekst ‘Red de cultuur!’ (en bijhorende online-petitie) toe. Op die manier hopen ze de politieke agenda’s te beïnvloeden.

EUROPA VERMARKT DE KUNSTEN

Ook al pompte minister van cultuur Joke Schauvliege (CD&V)tijdens de afgelopen subsidieronde nog een extra smak geld in de kunstensector, NION wijst erop dat in de rest van Europa het omgekeerde gebeurt. ‘In Spanje zijn de uitgaven voor cultuur met bijna veertig procent gekort, in Nederland en Groot-Brittannië met een kwart. Duitse en Belgische centrumsteden tekenen krimpscenario’s uit van tien tot dertig procent. In Portugal en in Slovenië werd het ministerie van Cultuur afgeschaft. In Polen gaat nog nauwelijks 0,6 procent van ’s lands begroting naar cultuur, in Italië amper 0,2 procent. In de begroting van de Europese Unie is dat… 0,05 procent. Daar snijden Europese Commissie en Europese Raad nu nog een derde van weg. Waar gaat dat stoppen?’, vraagt NION zich in de actietekst af.

NION hekelt ook Europa’s aansturen op de ‘vermarkting van de cultuur’ waarin kunstenaars zich als producenten moeten richten naar de vraag van de consumenten. Schauvliege maakte in haar recente aanpassing van het Kunstendecreet duidelijk dat ze eveneens nadenkt over die vermarkting. NION stelt: ‘Cultuur en kunstwerk zijn niet zomaar de ruwe grondstof voor producten van een lopende band. Kunst moet aan het denken zetten, het hart raken, op het verkeerde been zetten… Cultuur tilt de menselijke sensitiviteit naar een hoger niveau. Aan de cultuur lees je de stand van een beschaving af. Natuurlijk maakt de cultuursector die idealen lang niet elke dag waar in de praktijk, maar in een beknellend ondernemersjasje worden ze nog veel moeilijker te realiseren.’ De volledige tekst wordt in zeven Europese landstalen verspreid.

EUROPESE CULTURELE LENTE

NION roept op tot een ‘Europese culturele lente’ middels de petitie-actie, een Europees georiënteerd debat over de besparingen in de culturele sector met sprekers uit het buitenland en een evenement met verschillende Europese kunstenaars. Dat evenement vindt plaats op 1 april 2014 in de Bourlaschouwburg. Twee dagen eerder zal het Antwerps Kunstenoverleg er ook al een debatavond organiseren onder de noemer ‘Het lof van de twijfel’. Die avond kadert in AKO’s media/stickercampagne ‘Mijn dagelijkse portie kunst’ waarmee de initiatiefnemers willen wijzen op de noodzaak van kunst in het dagelijks leven. ‘De bedoeling van de campagne is om de rijkdom van de kunst en de kunstensector in een positief daglicht te plaatsen’, aldus de organisatoren.

Ook Guy Cassiers, de artistiek leider van Het Toneelhuis – dat De Antwerpse Kleppers organiseert – sprak zich bezorgd uit over het negatieve beeld dat van de kunstensector wordt geschetst en benadrukte dat kunst net de empathie vergroot en definieerde k treffend als ‘meer menselijk inzicht in de daden van anderen, een scherpere blik op jezelf en op de wereld, een moment van kalmte in de ontreddering.’

Gevraagd of NION’s artistiek verantwoorde vuist en de andere initiatieven niet te veel ‘prediken voor eigen kerk’ zijn, stelt Marijke Pinoye dat: ‘Je moet beginnen in je eigen wereld. Kunst is bovendien veel meer onderdeel van hun leven dan veel mensen beseffen. Maar veel politici spannen zich momenteel net in om kunst en cultuur in aparte hokjes te duwen. Momenteel evolueren we naar een tijd waarin te veel politici de kunsten als overbodig afschilderen. Dat beïnvloedt de publieke opinie. Daarom is het belangrijk om ook en zeker nu op die politieke agenda’s te wegen.’

Alle info: www.nietinonzenaam.be en www.mijndagelijkseportiekunst.be

(E.V.S.)

EXTRA: Ook sp.a-politica Yamila Idrissi reageerde positief op de actie.

Op 21 januari 2010 liet NION voor het eerst van zich horen in de Brusselse KVS: