Guido Lauwaert

Theater: Ode aan de staaflamp

Guido Lauwaert Opiniemaker

‘Of Paul had er niet moeten zijn’ is een voorstelling die in duisternis begint en in duisternis eindigt. Heel goed, bespaart een hoop elektriciteit. Het oor van de toeschouwer krijgt meer dan het oog. Al zijn de momenten dat er iets te zien valt subtiel, fragiel en subliem.

Een voorstelling die in duisternis begint en in duisternis eindigt. Heel goed, bespaart een hoop elektriciteit. Het oor van de toeschouwer krijgt meer dan het oog. Al zijn de momenten dat er iets te zien valt subtiel, fragiel en subliem. Door de aanwending van het licht uit een staaflamp. Zijn licht is van een verrassende preciesheid om de rand van de depressie en de kant van de verveling in een totaalervaring om te zetten.

De helft van het podium is een vijver. Zonder water leeft niemand wel. Water werkt altijd therapeutisch, zorgt voor rust. Zodra het kan zitten jonge mensen aan de waterkant. Steden doen er alles aan om water prominent aanwezig te laten zijn. Madrid is daar een mooi voorbeeld van. Het is een van de weinige hoofdsteden ter wereld zonder rivier. Maar nergens zoveel fonteinen dan in de stad met drie uitzonderlijke musea binnen loopafstand. En achter het derde een in onbruik geraakt koepelstation genre Antwerpen-Centraal, met vijvers waarin planten, vissen en schildpadden leven.

Het spinnenweb

Het verhaal van de voorstelling doet er weinig toe, in zoverre er een verhaal is. Het is een cluster van gedachten rond een verloren vriend. Ze vormen de draden, om het spinnenweb dat de productie is, in de lucht te houden. De gedachten worden gedacht, klinken zacht uit een klankkast. Slechts eenmaal spreekt de actrice. Op fluistertoon. Het is de zwakte van de voorstelling; de essentie gaat verloren voor wie geen scherp gehoor heeft. Het is opvallend dat voor jonge acteurs [m/v] dictie zo weinig belang heeft in het toneelspel.

Maar de zwakke dictie is geen moordend element. De tekst is dienstbaar aan het beeld en de beweging. Lize Pede als actrice houdt alle krachten klein. Ze blijft geestelijk en lichamelijk binnenhuis, alsof ze last heeft van een winterdepressie. Het dolen door de vijver duwt op die wonde, het licht van de staaflampen is een sonde.

Zwart-witcontrasten

Een spot ontwaakt bijwijlen. Zonder echt wakker te worden. Wat er gezien moet worden blijft vaag. Een schemering kwetst de duisternis niet, voert warmte noch koude aan. Als decor, buiten het water een witte stoel, een witte tafel waarop wat serviesgoed achtergelaten [lijkt]. Het geheel van duisternis en vage figuren doet denken aan de schilder Charles Drybergh. Hij maakte overwegend zwart-witcontrasten. Door op die draad te dansen balanceert Of Paul had er niet moeten zijn ( * * * * ) tussen popart en ‘de atletiek van het gevoel’, zoals Antonin Artaud de worstelingen van het hart betitelde. Zonder dat het waarschijnlijk de bedoeling was hebben Lize Pede en Tiemen Van Haever als auteur en regisseur de adem van Drybergh en Artaud laten copuleren.

Het effect is een wisselend spel die sterren zoekt, in de vorm van kleine staaflampen die in het water landen. Hun licht versterkt eerder de duisternis dan het te verlichten. De mooie vondst leunt tegen ‘Gebruiksaanwijzing der lyriek’ van Paul van Ostaijen, in het bijzonder een fragment ervan: ‘Gedichten zijn slechts de uiterlike tekenen van de aanwezigheid des dichters, zoals b.v. de inkt in sommige gevallen de inktvis verraadt.’

Poolvos

Deze productie verdient herhaling. Past in de ziel van TAZ. Moet ver van de kermisdrukte van een schouwburg blijven. Zowel Lize Pede als Tiemen van Haver moeten meer kansen krijgen. Samen en afzonderlijk. Onder de hoed van een degelijk, groot gezelschap. Om door te groeien. Zonder al te veel advies. Want onderhuids en gedreven schuilt in hen een frisse lente en een vers geluid ten bate van de nood aan het perpetuum mobile dat het toneel moet zijn en al te weinig is. Beiden zijn geboren voor het theater. Het wordt aangetoond door deze voorstelling. Er is geen moment sprake van gestuntel. De productie draait rond gelijk een poolvos een circumpolaire verspreiding heeft.

Guido Lauwaert

OF PAUL HAD ER NIET MOETEN ZIJN – vrije productie – gezien 21 september 2014 – Theater De Vieze Gasten – info en contact:

www.deviezegasten.org

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content