Guido Lauwaert

Theater: Een schip zonder schroef of roer

Guido Lauwaert Opiniemaker

NTGent en KASK ensceneren ‘4.48 Psychosis’, de laatste tekst van Sarah Kane. Of beter: ze pogen dat te doen. Met niet helemaal overtuigend resultaat.

Het KASK en het NTGent hebben de krachten gebundeld voor een project van korte duur. KASK, voor de duidelijkheid, is de toneelschool van de kunstcampus van de Hogeschool Gent, gevestigd op de site van de Bijloke. Het project bestaat uit de voorstelling 4.48 Psychosis ( * * * ) van Sarah Kane, de Engelse toneelauteur die op 28-jarige leeftijd koos voor zelfdoding. Haar literair werk werd na haar dood gebundeld en voorzien van een inleiding van David Greig, toneelauteur en theaterdirecteur.

Voor de versie van KASK/NTG heeft regisseur Jan Steen zich laten beïnvloeden door David Greig. 4.48 Psychosis is voor hem een toneelstuk. Hij slaat de bal mis. Zoals Kane koos voor het niets boven het iets, is 4.48 Psychosis iets over het niets. Zelfdoding voorafgegaan door geen afscheidsbrief maar een verantwoording voor haar fatale daad. Dat David Greig het tot toneelstuk promoveerde vindt zijn oorzaak in de vele tussenbeschouwingen en wat bestempeld kan worden als regieaanwijzingen. Dat zijn ze niet. Als er als openingszin staat (A very long silence) verwijst dit naar het denken. Natuurlijk kan je elke tekst op het toneel zetten. Maar sommige doe je daar meer kwaad mee dan goed. 4.48 Psychosis is een leestekst.

Jan Steen laat het stuk tweemaal spelen, in het Engels. De eerste maal door een beroeps, Lien Wildemeersch, de tweede maal door een student in de laatste fase van zijn opleiding, Benjamin Cools. Bij de voorstelling hoort een programmafolder, met een tekst. Fragment: ‘Het gefragmenteerde en het niet-lineaire van de tekst weerspiegelt de fragmentatie en de grilligheid van een complexe en strijdende psychotische geest. Vorm en inhoud vallen hier wonderlijk samen.’

Dat psychiaters zulke dingen schrijven is logisch; ze verdienen er hun Porsche als paradekoets voor Knokke mee. Regisseurs moeten zwijgen. Maar Jan Steen wou troon, kroon en scepter. Wat uitdraaide op een kaduuk project. Het idee is goed maar de uitwerking slecht. Om de eenvoudige reden dat 4.48 Psychosis geen regisseur behoeft. Als hij het dan mordicus wilde regisseren, zou het van durf en fantasie getuigen de 2 spelers de tekst uit het hoofd te laten leren, een keer met hen praten, maar eenmaal ze van de tafel naar de vloer verhuisden moet hij er zijn handen en zijn mond af houden.

Goed, maar wat kreeg het publiek dan te zien? Om daar een blik op te werpen schakelen we over naar de taal en de stijl waarin de gedachtestroom geschreven is.

Lien Wildemeersch

She plays on the public.

Even when she focuses on the face of a spectator…

it’s wrong. There is no psychiatrist, no spectator.

The focus tramples the feelings of the writer as a thinker.

Lien uses too much emotions.

No more cold and away… away… away…

away introspection, big and small.

I see an actor. I need a human being.

I need it… to know what she feels.

Or, to have an idea of what she means.

There is a piano. In the background.

At a certain moment she plays a melody. Why?

etter had been to improvise. Wild and angry.

Try her luck to show her deep feelings.

To be herself. She wasn’t.

I will see the smog of Sarah Kane…

a lone a last a loved a long the …

riverrun… from swerve of shore

to bend of nowhere… further and further …

Benjamin Cools

Aggressive, from his first word.

It makes that after 15 minutes…

he runs out of energy.

Keeps on repeating himself.

Has a motor dysfunction.

Follows a flow of ideas.

Wants to be crazy.

Cannot play a night for a night.

A pause isn’t a pause.

Thinks only: ‘What’s my next sentence?’.

Wants be an actor. I see Benjamin Cools.

A poor lonesome normal man.

Not the fool on the hill.

Guido Lauwaert

4.48 PSYCHOSIS – Sarah Kane – Kask/NTGent – nog op 19 en 20 september in Minard / Gent – www.ntgent.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content