Guido Lauwaert

Opera: Goedkope chinoiserie

Guido Lauwaert Opiniemaker

Dirigent Ludovic Morlot redt De Munts ‘Jenufa’.

Jen?fa uit 1904 van Leo¨ Janá?ek is gebaseerd op een banaal toneelstuk met als insteek een gezinsdrama. Door het te herleiden tot een libretto en de prachtige muziek is de opera gaan behoren tot de top van zijn genre.

Jen?fa is verliefd op de flierefluiter van het dorp. Ze verwacht een kind van hem, maar de fielt wil van geen trouwen weten. Toch blijft Jen?fa hopen. Een andere aanbidder, hardwerkend type en letterlijk en figuurlijk nuchter van aard, is jaloers en met een mes schendt hij haar gezicht. Weg schoonheid. In alle stilte bevalt zij en tijdens haar slaap steelt de stiefmoeder het kind en gooit het in een wak van de bevroren rivier. Tijdens haar zwangerschap is de schone schelm verloofd met de dochter van de burgemeester. Jen?fa besluit dan maar met de jaloerse jongen te trouwen. In wezen is hij niet slecht; hij houdt oprecht van haar. Op het trouwfeest wordt het kind gevonden. Consternatie. De stiefmoeder wordt gearresteerd maar het trouwfeest gaat door, ondanks de rouwsfeer.

Kleurrijke ruiker

De muziek van Jen?fa is duidelijk beïnvloed door de toestand waarin de componist zich bevond. Kort voordien waren zijn twee kinderen gestorven. De rouwverwerking zit volop in de partituur. Toch blijft de opera een kleurrijke ruiker, ongetwijfeld door de tijd waarin hij is ontstaan. Europa was in de ban van grote politieke en economische omwentelingen. De kunst vaart er wel bij. Vooral de art nouveau en de muziek, de artistieke richtingen gelieerd aan het naturalisme van het platteland, treffend verbeeld door Les Ballets Russes.

Te zwaar aangedikt

Regisseur Alvis Hermanis heeft Jenufa ( * * * ) wat al te zwaar aangedikt. Het speelvlak is omlijst met ornamenten in jugendstil. Ze zijn tijdens het eerste en het derde bedrijf voortdurend in beweging. Het aanvankelijke gevoel van het bekijken van prentenboeken verschuift naar de idee dat het eigenlijk catalogussen van behangpapier zijn. Hij heeft de zangers uitgedost in folkloristische kostuums en laat ze dansen in de Japanse toneelvorm Kabuki, maar dan in de zesde versnelling. De voorstelling wordt er een goedkope chinoiserie door. Behalve in het tweede bedrijf. Daar heeft Hermanis gekozen voor het naturalisme avant de Praagse Lente. Maar van die oprukkende woelige periode is niets te merken. Praag is ver weg en het Moldavische dorp baadt nog volop in de sfeer die we terugvinden in heel wat scènes van Hergé’s De Scepter van Ottokar.

Scherp van snee

De productie wordt gered door dirigent Ludovic Morlot. Hij houdt het orkest van de Munt strak in de hand en weet uit de partituur te halen wat de componist erin gestoken heeft: contrasten die elkaar voortdurend storen of stimuleren, op het scherp van de snee. Het orkest op het podium en de dansende zangers met hun ritmische gymnastiek in de orkestbak, de voorstelling was naar een hoger niveau getild. De solisten staan waar ze horen te staan, andermaal door toedoen van de dirigent. Hij weet de spraakmelodie puntgaaf uit hun keel te krijgen. De geloofwaardigheid van de personages wint er aan kracht door.

Envoi

De mix van stijlen zorgt voor een Proustiaanse sfeer waarin diens tijd, le temps perdu, niet hervonden maar herinnerd wordt.

Guido Lauwaert

JEN?FA van Leo¨ Janá?ek – productie Muntschouwburg – www.demunt.be

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content