Annemie Tweepenninckx in een voorstelling over Gerard Walschap: ‘Hij gaf een stem aan het onzegbare’

© Stef Depover

Met ‘Nog zoveel dat ge aan niemand kunt vertellen’ kruipt Annemie Tweepenninckx in de huid van Adelaïde, het hoofdpersonage uit Walschaps gelijknamige roman. “Het boek greep me meteen bij mijn nekvel.”

Het is exact een kwarteeuw geleden dat de Vlaamse schrijver zijn laatste levensadem uitblies. Met ‘Nog zoveel dat ge aan niemand kunt vertellen’ kruipt Annemie Tweepenninckx in de huid van Adelaïde, het hoofdpersonage uit Walschaps gelijknamige roman. “Het boek greep me meteen bij mijn nekvel.”

Gerard Walschap was een van de grootste en meest invloedrijke auteurs die ons land gekend heeft. Talloze romans, essays en theatervoorstellingen van zijn hand kaartten het conservatieve gedachtegoed van zijn tijd aan. In ‘Nog zoveel dat ge aan niemand kunt vertellen’ vertolkt radio 1-stem Annemie Tweepenninckx Adelaïde uit de gelijknamige roman van Walschap die heel wat stof deed opwaaien. “Gerard Walschap was één van de grote rebellen in Vlaanderen. Hij ging met de pen in de hand tekeer tegen heilige huisjes zoals de huwelijksmoraal, de geboortebeperking en het vrijelijk beleven van de seksualiteit. Hij tekende de Vlaamse mentaliteit op in een tijd waarin niets luidop gezegd mocht worden. Zijn boeken werden verboden door de Katholieke Kerk, wat voor hem niets minder dan broodroof betekende. Laat mij die man nu maar eens eren”, aldus Tweepenninckx.

Opnieuw op de planken

Tweepenninckx is naast radiopresentatrice ook actrice en het kriebelde om opnieuw op de planken te staan. De jubelverjaardag van Walschap was de uitgelezen kans om iets uit de grond te stampen. “Ik las de biografie van Walschap en was getroffen door de moed van die man. Hij schreef de roman Adelaïde eind jaren 20, op een moment dat mijn grootmoeder haar eerste stappen zette in de wereld. Door dat boek is mijn inzicht in het verloop van haar leven alleen maar toegenomen. Vervolgens had ik een gesprek met de biograaf Jos Borré. Ik vertelde hem dat ik opnieuw het theater in wilde, maar dan wel met een boeiende vrouwenfiguur onder de arm. Hij stelde Adelaïde voor en zo was de trein vertrokken.”

Grootse voorstelling

In de voorstelling ‘Nog zoveel dat ge aan niemand kunt vertellen’ speelt de presentatrice zelf de rol van Adelaïde. “Walschap schreef over haar in derde persoon, ik speel haar. Adelaïde wordt stilaan waanzinnig van alle beperkingen en verplichtingen in haar leven. Haar ouders dringen aan op een huwelijk met de ‘juiste’ man, ze moet kinderen krijgen en over seks werd niet gesproken. Ik geloof dat eenieder die zo door het leven moet, gek zou worden. Het wordt haar aangedaan door een hele gemeenschap.”

De voorstelling is een samenwerking tussen radiozender Klara, toneelhuis ’t Arsenaal en het Gerard Walschap Genootschap. “Ik heb Michaël De Cock van ’t Arsenaal mijn theaterplan ingefluisterd en hij had er oren naar. Ik ben heel blij dat mijn return naar de bühne in zijn theaterhuis gebeurt. Ik word fameus uitgedaagd, maar het is nu eenmaal één van de meest boeiende en enthousiaste theaterhuizen van Vlaanderen. Daarnaast ben ik het (Gerard Walschap) Genootschap zeer dankbaar dat we alle vrijheid gekregen hebben om theater te maken zoals wij dat zien. Zonder die vrijheid sta je nergens, maar dat betekent wel dat het zaterdag ook voor hen een echte première wordt.”

Literaire erfenis

Dat Gerard Walschap een immense literaire erfenis heeft achtergelaten, daar bestaat geen twijfel over. Tweepenninckx gelooft ook dat hij een grote invloed heeft gehad op onze huidige samenleving. “Ik kan vandaag keuzes maken in mijn leven waar mijn grootmoeder alleen maar van kon dromen. Studeren wat ik wil, trouwen of niet trouwen, kinderen krijgen of niet en seksualiteit beleven zoals ik het wil. Dat alles kan omdat Walschap het haarfijn optekende. Omdat hij het niet samen met de hele goegemeente doodzweeg. Ik kan hem daar niet genoeg voor bedanken. Na het zien van de voorstelling, zal je misschien wel even stilstaan bij je eigen keuzevrijheid in het leven. Is alles gelopen zoals je wenste tot nu toe? Ook de moraal die in de voorstelling zit – hoe beleven wij seksualiteit en lust? – is belangrijk. Kunnen we daar als mens wel vrij mee omgaan? Of is de jeugd van vandaag net preutser dan wij waren?” (WH)

‘Nog zoveel dat ge aan niemand kunt vertellen’ gaat in première in ’t Arsenaal in Mechelen op zaterdag 25 oktober. Meer info en tickets vind je hier.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content