Els Van Steenberghe

Theaterfestival 2011: Sartre zegt sorry, Het Nationale Toneel

Els Van Steenberghe Els Van Steenberghe is theaterrecensent.

Laura Van Dolron gaat als ‘stand-up filosoof’ door het leven en doet dat glansrijk.

Wat is in godsnaam een ‘stand-up filosoof’? Na het bijwonen van Sartre zegt sorry (* * * 1/2 )weten we dat het hier om een dame met ‘radde tong’ gaat die haar dertigjarige hersenkronkels aan een gewetensonderzoek onderwerpt. Op een scène. Wat een soms grappige, soms ontroerende maar altijd gevatte monoloog over het leven oplevert. ‘Stand-upphilosophy’ dus.

Wat hebt u ons aangedaan, meneer Sartre?

In Sartre zegt sorry voert theatermaker Laura Van Dolron (1976) de filosoof Jean-Paul Sartre op. Niet door hem te citeren maar simpelweg door de arme man uit zijn graf te sleuren. Uit brute noodzaak! Wat blijkt: “Een keer per jaar komt de beroemde filosoof Sartre (1905-1980) Laura van Dolron opzoeken om haar om de oren te slaan met grote woorden als vrijheid en verantwoordelijkheid.” Daar heeft Van Dolron genoeg van. Dus besloot ze om hém met zijn grote woorden rond de oren te slaan. Met indrukwekkend resultaat: Sartre zegt effectief sorry.

Van Dolron posteert de filosoof in een stoeltje vooraan op de scène. Sartre – sympathiek vertolkt door Van Dolrons ‘mannelijke muze’ Steve Aernouts – luistert ietwat geamuseerd toe maar voelt zich duidelijk almaar schuldiger over de frustraties waarmee hij Van Dolrons generatie heeft opgescheept.

“Moet u nu eens kijken hoe dit publiek erbij zit! En dat zijn dan nog de intelligentsia die Het Theaterfestival bijwonen. Hoe denkt u dat alle andere mensen er dan wel bijlopen?”, aldus Van Dolron. Ze verwijt Sartre dat hij vanuit zijn rokerig kamertje donkere ideeën over het leven uitbroedde terwijl de mensen buiten zijn kamertje “een normaal leven leidden”. Sinds hij zijn donker gedachtegoed aan de wereld kenbaar maakte, wordt iedereen geteisterd door zijn idee over de zinloosheid van het bestaan, volgens Van Dolron.

All you need is love…

Daarom wil zij dat Sartre zich verontschuldigt. Dat doet hij. En hoe. Aernouts laat Sartre er wat onwennig bij staan maar zijn slotwoorden raken: “we zijn allemaal op zoek naar geluk en liefde en liefde en liefde. Dat wens ik u toe.”

Deze Sartre zegt sorry is, volgens de jury van Het Theaterfestival die de voorstelling selecteerde:

Het – voorlopige – hoogtepunt in het bijzondere oeuvre dat van Dolron de voorbije jaren opbouwde. In haar stand up philosophy-voorstellingen, zoals ze het genre zelf noemt, zoekt ze telkens weer op een spitante en geestige manier een uitweg uit het cynisme. De discussies die ze met zichzelf (en in dit geval ook met Sartre) aangaat zijn herkenbaar, direct en to the point. Van Dolron heeft iets van een vrouwelijke Woody Allen en ze verdient het om een net zo groot publiek te bereiken als de meester.

Met deze voorstelling is van Dolron allerminst aan haar debuut bij het Nationale Toneel te Den Haag toe. Ze maakte er reeds Lieg ik soms? (2006), Babyboomers (2007) en Mijn naam is Rachel Corrie (2007).

Naar aanleiding van deze laatste voorstelling – over de Amerikaanse studente Rachel Corrie die op 23-jarige leeftijd naar de Gazastrook vertrok om Palestijnse burgers te helpen in het conflict met Israël en er door een bulldozer van het Israëlische leger verpletterd werd – vertelt Van Dolron dat “theater op zijn best is als het ons kennis laat maken met mensen als Rachel. Mensen die ons hoop geven en inspireren.”

Prijsbeest

Van Dolron is geen onbekende in Vlaanderen. In 2003 won ze de Limelightprijs op Theater aan Zee met haar monoloog In the Prime of their Lives. In 2004 presenteerde ze, evengoed tijdens Theater Aan Zee, Before… Existential make-over. In mei 2007 ontving Van Dolron de Charlotte Köhler Prijs, een stimuleringsprijs voor beginnende theatermakers. In september 2007 ontving ze de BNG Nieuwe Theatermakers Prijs 2007 voor haar voorstelling Over Morgen, die uitkwam in de Serie Nieuwe Theatermakers 06/07. In 2008 werd ze onderscheiden met de Erik Vos Prijs 2008, een tweejaarlijkse aanmoedigingsprijs voor beginnende theatermakers. In het juryrapport van De Erik Vos Prijs 2008 klonk het dat Van Dolrons theatertaal “een schijnbaar oneindige reeks indringende beelden oproept. Het denken wordt als vanzelf opgerekt.”

Nu prijkt ze dus op Het Theaterfestival, samen met compagnon Steve Aernouts met wie ze het prettig gestoorde gezelschap Het Zesde Bedrijf oprichtte. Dat gezelschap trakteert dit seizoen op een herneming van de succesvoorstelling Existential make-over. Een stuk, geschreven door Van Dolron, waarin drie mensen – vertolkt door Lotte Heijtenis, Janne Desmet en Aernouts – trachten om niet te zeggen wat ze voelen maar wat ze vinden. Geen ‘stand-upphilosophy’ maar wel gewiekst theater dat de filosofie als speeltuin en inspiratiebron hanteert.

Els Van Steenberghe

Sartre zegt sorry, Het Nationale Toneel. Gezien op 27 augustus 2011 tijdens het Theaterfestival. Meer info: www.theaterfestival.be en www.nationaletoneel.nl

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content