Theater: Zwarte romantiek

Theater Zuidpool tot zich nog eens van zijn beste lefgozerkant met het wel heel intimistische ‘Der Tod des Empedokles’, een schemerige, op gitaarlijnen golvende verzuchting over het verglijden van mooie tijden.

The Play = Der Tod des Empedokles

Gezelschap = Theater Zuidpool

In een zin = Verrukt over zoveel lef om dit stuk zo te brengen en over het talent van Sofie Decleir die maar weer eens even sterk, integer als kwetsbaar speelt, kwamen we ook met vermoeide ogen en met hoofdpijn van de concentratie buiten. Dat kan toch de bedoeling niet zijn?

Hoogtepunt = Sofie Decleir breekt als Empedokles terwijl de muziek troost tracht te bieden en de beelden paniekerig maar tevergeefs naar hoop lijken te zoeken. Beeld, muziek en spel versterken elkaar en maken het ingespannen turen naar de Nederlandstalige boventiteling eindelijk overbodig.

Score = * *

Quote = Als een ijzeren gewelf hangt / de hemel over ons, een vloek verlamt / de leden van de mensen, en de kracht en vreugde schenkende / gaven van de aarde, ze zijn als kaf,/ ze spot met ons, de moeder met haar geschenken / en alles is schijn.

Het is een oog! Wow! Die aha-erlebnis krijg je een kwartier nadat de voorstelling begonnen is. Je kijkt tegen een gaasdoek aan waarop fascinerend oplichtende landschappen verschijnen die bij nader inzien dus een extreme detailopname van de iris van een oog zijn. Het oog van Sofie Decleir. Zij speelt de filosoof Empedokles die door zijn stadsgenoten verstoten wordt en besluit om zich terug te trekken op het platteland en er – wellicht – zelfmoord te plegen (volgens de legende stortte hij zich in de vulkaan Etna).

Decleir zit, net als de andere drie spelers, in een zwart zeteltje achter het gaasdoek. Tussen hen zit muzikant Bert Dockx die onafgebroken zalvende, melancholisch kabbelende tot paniekerig heftige melodieën uit zijn gitaren tovert. Die muziek is dé sfeerzetter die alles een betoverend tactiele toets geeft. Der Tod des Empedokles is een onafgewerkte drama van de romantische dichter Friedrich Hölderlin. De man leed na een ongelukkige liefde aan waanbeelden en krankzinnigheid. In zijn stuk beschrijft hij niet alleen de neergang van een individu en de romantiek van diens bestaan in de idyllische natuur, hij beschrijft ook de teloorgang van de solidaire, open samenleving. En dat maakt hem dan toch weer actueel.

Dus ensceneert Theater Zuidpool het stuk. In het Duits! Om die van Weltschmerz zinderende taal van Hölderlin zo ravissant mogelijk te laten weerklinken. Die taal vibreert in een donkere scenografie waar het licht eerder hel en flitsend is dan zacht en ‘pastelromantisch’. Het stuk oogt en klinkt als een zucht bij het afglijden van het zachte, rooskleurige leven in een donkere grot van ellende en depressie. Als toeschouwer tuur je naar de videobeelden, lees je ondertussen de woorden en wieg je mee op de muziek. Dat klinkt misschien aangenaam maar het is knap lastig. Niet zozeer omdat de tekst eerder een filosofische reflectie dan een verhaal is maar omdat de beelden (video plus de Nederlandse boventiteling die op een scherm achter het gaasdoek geprojecteerd wordt) je ogen zwaar op de proef stellen.

Verrukt over zoveel lef om dit stuk (zo) te brengen en over het talent van Sofie Decleir die maar weer eens even sterk, integer als kwetsbaar speelt, verlieten we met vermoeide ogen en hoofdpijn van de concentratie de zaal. Dat kan toch de bedoeling niet zijn?

Smaakmaker:

EMPEDOKLES teaser from Theater Zuidpool on Vimeo.

Els Van Steenberghe

Meer info: www.theaterzuidpool.be