Theater: Was Leni Riefenstahl naïef of doortrapt?

Els Van Steenberghe
Els Van Steenberghe Els Van Steenberghe is theaterrecensent.

In ‘Leni en Susan’ (Braakland/ZheBilding) spelen Chris Lomme en Simone Milsdochter een legendarische ontmoeting: deze tussen Leni Riefenstahl en Susan Sontag. Auteur en regisseur Stijn Devillé is de ceremoniemeester van dienst.

The Play = Leni en Susan

Gezelschap = Braakland/ZheBilding

In een zin = Een interessant, prikkelend en warm portret van twee sterke vrouwen die elk vochten met de wereld, de waarheid en met hun kwetsbaarheid.

Hoogtepunt = De scène waarin Sontag vloekend en bloedend op het toilet zit terwijl ze haar laatste boek aan het afwerken is. Ze negeert haar ziekte omdat ze de zieke wereld belangrijker vindt.

Score = * * *

Quote = ‘Kunst heeft niets met politiek te maken’ (Beweert Leni Riefenstahl in dit stuk.)

‘Zou ze echt zo naïef geweest zijn?’, vraag je je af wanneer je Leni Riefenstahl (1902-2003) (met elegantie en power gespeeld door Chris Lomme) over de scène ziet stappen en doodleuk hoort beweren dat ze geen racist is en het helemaal niet eens was met de praktijken van Adolf Hitler, de man die haar wereldroem bezorgde.

Lomme speelt Riefenstahl als een pronte vrouw die door de jaren rustiger en bezadigder geworden is maar haar blik zit nog steeds vol vuur én sluwheid. Al flakkert die blik slechts af en toe op. Wanneer haar scherpste criticaster Susan Sontag (1933-2004) haar een pertinente vraag of niet te ontkennen feit voor de voeten gooit, bijvoorbeeld. Het is auteur en regisseur Stijn Devillé die deze ontmoeting tussen twee iconen van de voorbije eeuw ensceneert. Riefenstahl maakte enkele propagandafilms en de filmOlympia (uit 1936) voor Hitler. De Joodse Sontag was een getalenteerde en invloedrijke essayist en politiek activist die eigenhandig een einde maakte aan de (heropleving van de) carrière van Riefenstahl toen deze in 1974 een fotoboek over de Afrikaanse Nuba presenteerde. Beide dames sierden in hun leven de cover van TIME-Magazine. Toen dit weekblad zijn 75ste verjaardag vierde en alle personen die ooit op de cover prijkten uitnodigde, hebben Riefenstahl en Sontag elkaar mogelijk gezien (en gesproken?).

Tegenover de explosief spelende Milsdochter plaatst Devillé een opvallend subtiel spelende Lomme. Beide dames vertolken hun personage met zekere afstand door af te wisselen tussen de ‘ik-vorm’ en de ‘zij-vorm’. Die speelstijl brengt muzikaliteit in de vertelling die verder gekleurd wordt door de muziek (een weinig opdringende maar sfeer scheppende soundscape van Geert Waegeman) en de haast hypnotiserende ‘videowall’ van Walter Verdin. Verdins LED-wand braakt onstant filmbeelden en foto’s die aan de levens van beide dames gerelateerd zijn de ruimte in. Die ruimte lijkt op de inkomhal van een groot congresgebouw waar beide dames in een van de lederen zeteltjes of rokend bij het raam verpozen. De setting geeft de actrices alle bewegingsvrijheid maar daar maken ze nogal beperkt gebruik van. Een inventievere choreografie en regie had voor meer ritme en spitsheid in het spel kunnen zorgen. Nu neemt vooral Milsdochter de ruimte in waar Lomme te gast lijkt te zijn .

Het maakt Leni en Susan tot razend interessant maar wat te sec geregisseerd theater over een verhelderende ontmoeting tussen twee vrouwen die – de een door schoonheid te tonen, de ander door kritische vragen te formuleren – van de wereld een mooiere, betere plek wilden maken. Elk vochten ze met die wereld, met de waarheid én met hun kwetsbaarheid. Want Sontag had kanker. En Riefenstahl was naïef. Of toch vooral geslepen?

Els Van Steenberghe

Meer info: www.braakland.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content