Theater: Eiland Lucretia, Het Banket

Als vader met zijn lijnbus vastzit in het pakijs…

Augurken, chocolade en bontmutsen. Dat is het overlevingspakket waarmee broer en zus Emile en Louise de wereld in willen trekken. Vader – de onbekende heer met de veelbetekende naam ‘Johnny Faraway’ – is er nooit. En moeder Lucretia is doodziek. Dus moeten ze het met elkaar, hun overlevingspakket én hun verbeelding zien te rooien. Hoe dat afloopt, komt u niet te weten. Eiland Lucretia ( * * * ) toont vooral hoe de kinderen de kracht vinden om hun gezin, hun ‘eiland’, te verlaten.

Spelersgenot

Acteurs Brechtje Louwaard en Tristan Versteven ontmoetten elkaar binnen de muren van het Antwerpse jeugdtheaterhuis HETPALEIS. Ze stonden samen in Piet Arfeuilles bewerking van Euripides’ Orestes: Orestes. Na de val van Troje (2000 – 2001). Ze speelden ook in De winter onder tafel (2003 – 2004), Marianne, een koningsdrama (2005 – 2006) en het innemende Vaders en eieren (2006 – 2007). Telkens in een regie van Peter De Graef. De samenwerking met deze verhalenkunstenaar prikkelde hun eigen verbeelding.

Die samenwerkingen inspireerden ons tot het vertellen van verhalen en het fantaseren over voorstellingen. Aanvankelijk deelden we die verbeelding alleen met elkaar, maar de behoefte groeide om ze te delen met een publiek. Onze eigen ideeën over de voorstellingen die we wilden maken kregen steeds meer vorm. Zo ontstond de drang om deze stukken in alle vrijheid en in eigen beheer te realiseren. Daarom richtten we het gezelschap Het Banket op.

Met Het Banket gingen ze afgelopen vrijdag in première met Eiland Lucretia, een zelfgeschreven en eigenhandig geregisseerde voorstelling waarbij het duo zich laat flankeren door niemand minder dan actrice Reinhilde Decleir. Decleir speelt de zieke moeder Lucretia. Ze ligt als een gewonde walvis op een zetel te midden haar twee spelende kinderen.

Te paniekerig

Lucretia kan haar moedertaak niet meer aan. Haar man, een buschauffeur, liet haar en de kroost in de steek. Ze maakt haar kinderen wijs dat hun vader met zijn schip naar de Zuidpool vaart. Ze heeft de moed niet om hen de waarheid te vertellen. De kinderen doen dan ook niets liever dan ‘zeespelletjes’ spelen, tussen het (op hilarische wijze) verzorgen van hun zieke moeder door. De woonkamer is hun schip waarmee ze door het pakijs richting papa zullen varen.

Dat schip is lekker rommelig geënsceneerd door wat borstels, lampen, de volle maan achter het gordijn, een klein tafeltje waarop de scheepsjournaals van het onderzoeksschip Belgica prijken en centraal het bed van moeder. Dit chaotisch decor is een typische speeltuin voor acteurs. Alle attributen staan ten dienste van het wervelende spel. Zo onderstreept de scenografie meteen het vertrekpunt van de makers: tonen hoe kinderen al spelend en fantaserend omgaan met de (brute) realiteit. Het decor lijkt op een in mekaar geflanst kamp waarin kinderen stoeien. Het ‘kamp’ van Emile en Louise is een schip. Zo voelen ze zich dichter bij hun vader.

Dat er aan hun ‘schip’ een Belgische vlag wappert, lijkt een knipoog naar het zinkend schip dat ons land, althans op politiek vlak, is.

Aan die knipoog hebben de jongere toeschouwers, voor wie de voorstelling bedoeld is, uiteraard weinig. Zij smullen van de eenvoudige verhaallijn én ze eten uit de hand van Decleir. Haar verteltalent is indrukwekkend en redt het ritme van de voorstelling. Versteven en Louwaard fantaseerden weliswaar een fijn, wat te voorspelbaar verhaal bij elkaar. Maar ze spelen het – zeker tijdens de beginscènes waarin ze, zogezegd, koortsachtig hun weg door sneeuw en ijs hakken en houwen – net te ‘hijgerig’, net te overdreven paniekerig. Hierdoor hollen ze hun spel en dus hun geloofwaardigheid uit.

Decleir roept hen tot de orde door zowel een volume als een versnelling lager te schakelen in haar vertellen. Hiermee stimuleert ze de overtuigingskracht en intensiteit van de voorstelling.

En zo werd Eiland Lucretia toch een rakende voorstelling over twee kinderen die afscheid nemen van hun terminaal zieke moeder en op zoek gaan naar hun vader. Eerst via hun fantasie. Dat sterkt hen. Om vervolgens hun gefantaseerde eiland te verlaten en de wijde wereld in te trekken. De echte. Wie weet, nemen ze wel de juiste bus. Met papa als chauffeur.

En nu écht op reis

Met deze voorstelling benadrukt Het Banket een spelersgezelschap te zijn met een ongebreidelde fantasie. Altijd fijn, zulke bevlogen nieuwkomers. We hopen wél dat beide spelers zichzelf sterker uitdagen om minder voorspelbare verhaalpaden te bewandelen. ‘Op zoek gaan naar papa’ en ‘afscheid nemen van zieke mama’ is niet het meest originele onderwerp in het (jeugd)theater.

Als het duo nu eens écht op reis zou vertrekken? Op zoek naar verhaalcomposities (en de enscenering ervan) die geen variatie op een plat gekauwd thema zijn. Dat zal pas gensters geven.

Els Van Steenberghe

Eiland Lucretia, Het Banket. Gezien op 8 oktober 2010. Meer info: www.hetbanket.be