Theater: De Misantroop, Zeeland Nazomerfestival

Molières meesterwerk omgeturnd tot vermakelijk locatietheater, waarbij het weer voor de meeste verrassing zorgt.

‘Maar wat een schatje!’, roept een van de Nederlandse toeschouwers uit wanneer, na enkele minuten wandelen van de bushalte, de villa verschijnt waar de openingsvoorstelling van het Zeeland Nazomerfestival, De Misantroop ( * * * ), speelt. Later voegt hij daar fijntjes aan toe dat het indrukwekkende landhuis toch veel kleiner is dan het huis dat zijn ouders betrekken. Ziezo, de voorstelling heeft niet alleen het geknipte volk op de scène maar evengoed op de tribune: rijke mensen die zich wentelen in hun rijkdom en verwaandheid.

Repertoire revisited

Al tien jaar lang poot het Zeeland Nazomerfestival (muziek)theatervoorstellingen neer op unieke locaties. Het landschap van Zeeland vormt het decor bij uitstek. De wind en de regen krijgt u er vaak gratis bij.

Artistiek leider Alex Mallems maakt er zijn missie van om elk jaar enkele creaties te produceren (of te hernemen) die in Zeeland een unieke scenografie krijgen, eigen aan de omgeving. Dit jaar speelt Samuel Becketts Eindspel in de voormalige Zware Plaatwerkerij te Vlissingen en LOD’s Autopsie van een gebroken hart speelt in de prachtige Sint-Nikolaaskerk van Brouwershaven. Mallems gaat voor elk stuk op zoek naar de ideale Zeelandse locatie.

Dat is hem ook voor de enscenering van Molières De Misantroop voortreffelijk gelukt. Het stuk beleefde op 4 juni 1666 in het theater van het Koninklijk Paleis te Parijs zijn wereldpremière. Het is een haarscherpe en komische kritiek op het hautaine en al te liederlijke leven van de bourgeoisie in het bijzonder en de mensheid in het algemeen. Via zijn hoofdpersonage, Alceste, fulmineert Molière tegen de onoprechtheid en het egoïsme van de (rijke) mens. Tevens laat hij via Alcestes vriend Philinte verstaan dat net die onvolmaaktheid des mensen is én de drijfveer van het leven vormt: altijd maar trachten om – ondanks de zwakte van de mens – te streven naar integriteit en puurheid.

Balanceren tussen schmieren en spelen

Lucas Van den Eynde speelt de rol van Alceste op een, naar zijn goede gewoonte, onovertroffen manier. Hij maakt zich Laurens Spoors sterke vertaling in berijmde alexandrijnen als beste eigen. De andere acteurs weten zich niet altijd even overtuigend uit de slag te trekken met Spoors woorden. Soms zwalpen ze te veel tussen bravoure en geloofwaardigheid om uiteindelijk te vaak de schmierende kant te kiezen. Pauline Greidanus, die als Célimène de grote maar te wispelturige liefde van Alceste vertolkt, trapt al eens in die val. Net als Kevin Janssens. Hij speelt zijn macho Acaste net te grotesk om geloofwaardig te blijven. En hautain personage of niet, als acteur moet je ook hautaine karakters waarachtig en niet louter karikaturaal op de scène kunnen zetten.

Han Kerckhoffs bijvoorbeeld, komt ondanks zijn hoogdravendheid en grootse gesticulaties wel authentiek over: net door zodanig exquis te doseren dat de bombastische trekjes van zijn karakter Philinte niet te overdadig worden. Ook Stefaan Degand overtuigt aardig als de wat wereldvreemde en ‘sonnettenvezelende’ Oronte. Net als Chris Thys, die met haar vertolking van de pinnige Arsinoé meestal puntgaaf balanceert tussen authenticiteit en karikatuur.

En de regisseur?

Deze heikele evenwichtsoefeningen in integer acteren, spelen zich af in de ruime tuin van het riante landhuis Overduin te Oostkapelle. Net zoals het meeste spel voegt deze prachtlocatie niets toe aan de tekst maar illustreert deze vooral. Regisseur Antoine Uitdehaag heeft de chemie tussen zijn ploeg en de locatie wel aangewakkerd maar onvoldoende aangewend om de voorstelling de voorspelbaarheid te doen overstijgen. Hij beschikte nochtans met een uitgelezen spelersploeg, een sterke vertaling én de kunstige kostuums van Sabina Kumeling over uitstekende bouwstenen.

Deze De Misantroop is een vermakelijke voorstelling op een onthutsend mooie locatie, die knap wordt belicht door Marc Heinz. Vooral de manier waarop Van den Eynde en Kerckhoffs de woorden proeven, zorgt voor smakelijk theater. Het lijkt er echter op dat de regisseur zich bij zoveel scenografische grandeur en acteursklasse te bescheiden heeft opgesteld. Hij heeft zijn acteurs te weinig uitgedaagd om, aangevuurd door een spitante regievisie, hun grenzen werkelijk te verleggen en zodoende de verbeelding van het publiek veeleer te prikkelen dan te bevestigen.

Els Van Steenberghe

De Misantroop, Zeeland Nazomerfestival. Gezien op 24 augustus 2010. Meer info: www.theaterzeelandia.nl

BOEKTIP: naar aanleiding van het tienjarig bestaan, geeft het festival een knap fotoboek uit: Zeeland Nazomerfestival. Het landschap in de hoofdrol. Meer info: http://dedrukkerij.mijnboekhandelaar.com/