Theater: Because the World is round, MARS

Jonge theatermakers houden van rook en liefde. MARS combineert beide tot bedwelmend filmtheater.

Love you forever and forever

Love you with all my heart

Love you whenever we’re together

Love you when we’re apart.

Het bovenstaande fragmentje komt uit een van de mooiste liefdesliedjes ooit: I will van The Beatles. Het kleinood deed ons al ettelijke keren de wereld vergeten. Uit pure adoratie voor het liedje en voor het lief aan wie dit liedje ons herinnert. Zelfs in gefileerde vorm en zonder muzikaal jasje weten de woorden ons hart in een houdgreep te nemen. Dat ondervonden we tijdens Because the world is round ( * * * oe ), de nieuwe creatie van het jonge Antwerpse collectief MARS, waarvan Angelo Tijssens de artistieke leider is.

Love me forever

Tijssens timmert al enkele jaren aan een hoogst eigenzinnig parcours. Timmeren doet hij niet zozeer met hamer en spijkers maar met filmcamera’s, rookmachines en (live) muziek. Een van de succesvolste creaties bleek Sunday Smile (2008). Daarin vertelt hij over de gesluierde liefde tussen een broer en een zus als ware het een live rockconcert. Inclusief mist, microfoons, rockende gitarist en scènes die nooit langer duren dan de gemiddelde popsong.

Na Speech (2010) – waarin hij zijn acteurs liet freewheelen te midden hun angsten, dromen en verlangens met een iets te caleidoscopische creatie tot gevolg – trekt hij de touwtjes in deze Because the world is round weer strak aan. Hij monteert in deze productie bespiegelingen over en herinneringen aan de liefde tot een fascinerende theatertrip.

De zaal binnen wandelen, doet u in een mistwolk en uiterst zwak licht. Het scènebeeld zélf is zo mogelijk nog kaler en mysterieuzer. De toneelvloer is bedekt met zwart plastic en een scènebreed projectiescherm. Dat scherm bestaat uit verschillende laagjes transparant plastic. Het geeft de op het scherm geprojecteerde beelden een fluïde en dromerige toets.

Plastic is een koud en kil ritselend materiaal. Maar door het te combineren met tranceachtige muziek enerzijds en met hartverwarmend, expressief spel anderzijds, blijkt die kunststof het ideale materiaal om een voorstelling te maken over de liefde, of beter: de hartstocht. Want zowel hevige passie als hevige angst worden teder én imposant aangeraakt.

Eerder dan een verhaal te vertellen, wil Tijssens met zijn voorstellingen het publiek prikkelen. Met zijn doordacht gemonteerde beelden, geluiden, solo’s en dialogen zet hij zijn toeschouwers ertoe aan om hun eigen verhaal te maken of hun eigen herinneringen te (her)beleven.

‘Where r u?’

Het spel met de (virtuele) aan- en afwezigheid van personen wordt in deze productie ongegeneerd gespeeld. Tijdens de voorstelling speurt een actrice op het internet naar een ‘lekker mannenlijf’. Al chattend start ze een pikante flirtsessie met de uitverkorene. Tot groot jolijt van het publiek én van de mede-acteurs die voorlezen wat de twee al chattend tegen mekaar vertellen. Tot de actrice bekent dat ze middenin een voorstelling zit. De laatste vraag van de onthutste chatter laat ze onbeantwoord: ‘where r u?‘

Het is een leuke maar niet bijster originele scène. De inventiviteit van MARS, in het bijzonder Angelo Tijssens en de ploeg van spelers, muzikant en scenograaf die hij om zich heen verzamelt, toont zich vooral in de warse manier waarop ze hun verhaal vertellen. Tijssens vertelt door te zwijgen. Door te speechen. Door de Sloveense filosoof Slavoj Zizek te citeren of te grasduinen in eigen en gerecupereerd tekstmateriaal. Door duistere filmbeelden te tonen die desalniettemin genegenheid uitstralen. Of door zijn actrices voort te stuwen in zowel verbaal als fysiek heftige monologen die passie of fobische angst uitdrukken.

Met deze Because the World is round toont Tijssens dat de liefde even rijk en rond is als de wereld. Er zijn evenveel soorten liefde als er mensen zijn. Een creatie over deze allesoverheersende emotie is volgens hem een montage van net zoveel beeltenissen van die liefde als zijn spelers en hijzelf konden en wilden bedenken. Het levert niet alleen koesterend toneel op. De creatie toont bovendien de flitsende en gefragmenteerde levensvisie van de hedendaagse mens. Het leven in en met virtuele media heeft onze blik op de wereld verruimd en versplinterd. Dat is exact de vertelstructuur van deze voorstelling: niet chronologisch of narratief maar versplinterd, verruimend én verfrissend.

Ondanks een minder geslaagde sketchscène in vettig Engels – om zoiets overtuigend neer te zetten, moeten de actrices sterker worden -, is Because the world is round een betekenisvolle halte op het parcours van een doordouwer: eentje die kost wat kost theater wil maken vanuit een begeesterend zoeken naar nieuwe, actuele en toegankelijke vertelvormen die theater tot een indringende ervaring maken voor hart en hoofd.

Els Van Steenberghe

Because the world is round, MARS. Gezien op 21 oktober 2010. Meer info: www.cometomars.be