Sidi Larbi Cherkaoui’s ‘Fractus V’ is intens zelfportret dat verwondert, verleidt en soms wegzakt

© Ignatio Urrutia
Els Van Steenberghe
Els Van Steenberghe Els Van Steenberghe is theaterrecensent.

In opdracht van de veertigste verjaardag van Tanztheater Wuppertal – Pina Bausch maakt Sidi Larbi Cherkaoui Fractus met drie kompanen. Dat smaakt naar meer. Deze zomer maakt hij Fractus V, met vijf kompanen. ‘Zij belichamen de delen waaruit ik besta’, vertelde hij een tijd geleden aan Knack.

The Play = Fractus V

Gezelschap = Eastman

In een zin = Een persoonlijke, soms iets te zwaarwichtige voorstelling die een rakend inzicht geeft in Sidi Larbi Cherkaoui’s denken en zich ontpopt tot een deugddoend louteringsritueel voor de performers én het publiek.

Hoogtepunt = Sidi Larbi Cherkaoui gaat op een stoel zitten en steekt rustig een monoloog af over hoe zorgwekkend veel zorgen we ons maken. De rust waarmee hij die levenswijsheid deelt, is helend na het drukke, volle eerste deel van de voorstelling. Na die monoloog snijden de dansers een uptempo-scène aan en danst Cherkaoui bevrijder dan ooit. Klaar voor de volgende uitdaging. Ontroerend én inspirerend.

Quote = You worry because you are worried about you are worried about what you worry about

Meer info: www.east-man.be

Alles begint op café. Daar beloert de piepjonge Pina Bausch de klanten van haar ouders die een café uitbaten. Die ervaring verwerkt ze in een van haar grootste meesterwerken, Café Muller (1978). Het decor bestaat uit typisch caféstoeltjes en tafeltjes, voor de gelegenheid pikzwart geschilderd. Jaren later kruipt, in het Gentse Kunstencentrum Vooruit, de (eveneens piepjonge) Sidi Larbi Cherkaoui op een cafétafelachtig podium om er zijn danskunsten aan Alain Platel te tonen. En vertrokken is zijn carrière als danser en choreograaf.

Na vruchtbare residenties bij en samenwerkingen met Platels Les Ballets C de la B, Anne Teresa De Keersmaekers P.A.R.T.S. en Guy Cassiers’ Toneelhuis richt hij in 2010 zijn gezelschap Eastman op. Vijf jaar later neemt hij een nieuwe kaap: sinds 1 september 2015 is hij de artistieke leider van Ballet Vlaanderen. Maar alvorens deze uitdaging te starten, blikt hij terug op wat hij sindsdien verwezenlijkt geeft, hoe hij veranderd is, hoe de wereld veranderde en wat zijn visie op en missie in die wereld is. Kortom, tijd voor een zelfportret, dat is Fractus V. Hij omringt zich met drie muzikanten (de Japanse percussionist/zanger Shogo Yoshii, de Koreaanse zanger/muzikant Woojae Park en de Indische Sarodmuzikant Soumik Datta) en met Dimitri Jourde, Johnny Lloyd, Fabian Thomé Dutena en Patrick ‘Twoface’ Williams, vier dansers met erg uiteenlopende achtergronden (hiphop, flamenco, circuswereld en ‘lindy hop‘).

Alles begint met een caféstoel. Wit geschilderd. Even wit als de balletvloer, de achterwand, de schuin geplaatste zijwand, manshoge houten driehoeken én het licht. Die witte wereld wordt zowat volgeschreven door de vijf dansers die sierlijk over de scène kronkelen, in Sidi Larbi Cherkaoui’s zo typische, vloeiende taal. Maar elk van hen voegt er een eigen ‘ondertoon’ aan toe. Zo ontstaat een erg rijk ‘palet’ van bewegingen. Al spelend met dat palet verwijst Cherkaoui naar vroegere voorstellingen, zoals Babel (2010) of Zero Degrees (2005). In Zero Degrees focuste hij – samen met danser en choreograaf Akram Khan – op het beklemmende gevoel als ‘een vreemdeling’ beschouwd te worden. In een meesterlijke scène zaten beide dansers naast elkaar en vertelden synchroon (ondersteund door een secure choreografie met de handen) hoe hun andere huidskleur op de luchthaven voor problemen zorgt. In Fractus V recupereert hij deze scène. De vijf dansers staan centraal op het podium, heel dicht achter elkaar. De grootste man vooraan, met vier paar armen die achter zijn rug verschijnen. Opnieuw gebruik Cherkaoui deze choreografie om een geëngageerde vraag te stellen: ‘hoe moet het verder met een wereld waarin mensen elkaar liever haten en bestelen dan liefhebben en helpen?’

De voorstelling is haast opgebouwd als een louterend ritueel. Er wordt gestart met samenzang en vervolgens voltrekt er zich een ‘gedanst lijnenspel’ waarbij de dansers zowel solo als samen dansen, met de houten driehoeken schuiven en een abstract portret lijken te puzzelen van hoe Cherkaoui zichzelf beschouwt als een verzameling van invloeden én reacties op wereldproblemen. Die verzameling moet voor de man niet altijd gemakkelijk om dragen zijn. En ook de voorstelling kreunt soms onder het gewicht.

Tot hij op een stoel vlakbij het publiek gaat zitten en vertelt over hoe hij zich (en wij ons) te veel zorgen maken. Zorgelijk veel zorgen. Opgelucht door dit inzicht, danst hij in de volgende scènes te midden zijn dansers bevrijder dan ooit. De armen lijken vleugeltjes te worden en het ritueel is volbracht.

Smaakmaker:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Els Van Steenberghe

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content