Maat voor Maat? Dat zijn tien moedige spelers in een matig Shakespearestuk

© Lex de Meester
Els Van Steenberghe
Els Van Steenberghe Els Van Steenberghe is theaterrecensent.

Koen De Sutter nam, samen met tien spelers, de handschoen op om een van Shakespeares meest krakkemikkige stukken tot een vlotte, spannende theatervoorstelling te maken. Missie grotendeels geslaagd!

The Play = Maat voor Maat

Gezelschap = Zeeland Nazomerfestival

In een zin = Maat voor Maat is een prettige voorstelling op een prachtige, betekenisvolle locatie. De tijd vliegt voorbij! Tussen het gekonkelfoes op en rond de berg aarde (wat is een mensenleven meer dan dat?) wordt ook een mooie, gematigde boodschap over religieuze, gerechterlijke en politieke macht gebracht: bestuur met gezond verstand en empathie. Echt groots toneel is het nog niet, de door de Sutter met verve en plezier aangevuurde cast speelt nog iets te onevenwichtig om ons te doen vergeten hoe doorzichtig het verhaal is.

Hoogtepunt = De eerste scène waarin de hertog aangeeft waarom hij zijn ambt tijdelijk neerlegt, de scène waarin Angelo verliefd wordt én de geweldige ontknopingsscène waarin de tien acteurs eens eindelijk echt samen spelen en Kerckhoffs voortdurend (en meesterlijk) schakelt tussen slapstick en ernst.

Quote = ‘Zodra de mens een beetje autoriteit bekleedt, negeert hij waar hij zich het meest bewust van zou moeten zijn: zijn sterfelijkheid. Als een kwade aap voert de mens zijn capriolen op voor de hogere machten, zodat de engelen erom moeten huilen, terwijl ze zich dood zouden lachen als ze lachspieren hadden als wij’.

Meer info: www.theaterzeelandia.nl, tot 3 september 2016 in Veere, vanaf 14 september 2016 op de binnenplaats van het Hof van Savoye in Mechelen

In de Grote Kerk van Veere – een ontheiligde, protestantse kerk die haast zo groot is als het dorpje waar ze staat – troepen dezer dagen een tiental acteurs samen, als mieren, rond een smeulende hoop aarde. De berg aarde lijkt een berg dampende assen van ter dood veroordeelden. Die berg ligt op een podium, dat podium staat op de plek waar vroeger het altaar moet gestaan hebben. De publiekstribune is zo dicht mogelijk bij dat podium gebouwd. Op die manier lijkt het alsof je, samen met de acteurs, in het nauw gedreven wordt door Shakespeares Maat voor maat.

Dat is ook zo. Om verschillende redenen. Maat voor maat is – beleefd uitgedrukt – niet Shakespeares meest meesterlijke stuk. De personagetekening is slordig, de plot is losjes aan elkaar gehaakt en het stuk zwalpt plomp tussen schrijnende tragedie en balorige komedie.

Het verhaal: een hertog neemt even afstand van de macht en draagt zijn functie tijdelijk over aan de puriteinse Angelo die meteen de zeden aan banden legt en de mooie Claudio wil onthoofden omdat diens verloofde Julia zwanger raakte nog voor de twee in het huwelijksbootje stapten. Claudio’s zus, de non Isabella, doet een goed woordje voor haar broer maar ontketent verliefdheid bij Angelo. Angelo wil haar broer de vrijheid schenken als zij hem haar maagdelijkheid schenkt. Gelukkig bleef de hertog in de buurt om een oogje in het zeil te houden en in te grijpen wanneer nodig…

Alex Mallems maakte een frisse, heldere en respectvolle bewerking waar regisseur Koen De Sutter en de spelers desalniettemin flink de schaar in zetten. Ze waagden zich aan knippen, niet aan plakken. De Sutter duidde eerder in Knack dat hij de problematische structuur van het stuk niet gaat oplossen maar wil tonen. Dat doet hij. En dus trommelde hij enkele topacteurs op die van het gezwalp tussen tragedie en komedie virtuoos gedans kunnen maken.

De Sutter sleept daarvoor Han Kerckhoffs (waarlijk geweldig als de nobele hertog), Warre Borgmans (als de venijnige Angelo), Eric Van Herreweghe (als de trouwe doch flamboyante raadgever Escalus) en Michaël Pas (als de oppervlakkige en altijd stokende ‘nar’ Celio) aan. Vooral Kerckhoffs slaagt er onwaarschijnlijk goed in om zelfs binnen een en dezelfde scène geloofwaardig te switchen tussen pure kolder en bitter ernst. Een lust voor het oog. Maar ook Borgmans schakelt ontwapenend vlotjes (de scène waarin zijn Angelo overmand wordt door verliefdheid is grandioos grappig en even aandoenlijk, puik acteewerk), net als Pas. Al heeft Pas bijzonder weinig tijd en ruimte om zijn rol evenwichtig te ontplooien.

Aan Nederlandse zijde overtuigt vooral Wendell Jaspers als de in een maagdelijk wit jurkje gehulde Isabella. Al duurde het op de première eventjes eer ze vuur in haar spel legde en gaat het schakelen naar humor vrij stroef.

Maat voor maat is een prettige voorstelling op een prachtige, betekenisvolle locatie. De tijd vliegt voorbij! Tussen het gekonkelfoes op en rond de berg aarde (wat is een mensenleven meer dan dat?) wordt ook een mooie, gematigde boodschap over religieuze, gerechterlijke en politieke macht gebracht: bestuur met gezond verstand en empathie. Echt groots toneel is het nog niet, de door de Sutter met verve en plezier aangevuurde cast speelt nog iets te onevenwichtig om ons te doen vergeten hoe doorzichtig het verhaal is.

Els Van Steenberghe

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content