Gent Festival van Vlaanderen beloofde vernieuwing en het publiek kreeg die, onder meer van de dansende dirigente uit Canada: Barbara Hannigan.
Gent Festival van Vlaanderen beloofde vernieuwing en het publiek kreeg die. Onweerlegbaar bij de dansende dirigente uit Canada. Barbara Hannigan is de kleindochter van Bianca Castafiore. Vrij van pretentie en het spelplezier spat het podium af, zowel in haar zang, haar dirigeren als in haar totaal gebrek aan pretentie.
Eerste beweging
Het festival vaart onder het motto Heroes. Barbara Hannigan is een held. Maar dan in de tweede betekenis van het woord, volgens De Dikke, waarvan in oktober een laatste papieren editie verschijnt: Hoofdpersoon. Door haar spontaniteit, warmte en vuurkracht. Net als bij Jacques Brel en Ramses Shaffy gooit zij haar hele lichaam en geest in haar rol. Alle spieren en denkdraden inspireren en stimuleren de muzikanten met als gevolg een spetterend spektakel.
Hannigan doet denken aan een Harlekijn, maar dan eentje van een hogere instantie dan de Arlecchino van de christelijke commedia dell’arte, waar wij mee kennismaken na onze dood, als we de preken van de oude priesters geloven. De typering is allerminst kwaadaardig bedoeld. De inzet van Barbara Hannigan is zo intens dat bij de concertganger het geestelijk radarwerk automatisch aan het ratelen slaat.
Tweede beweging
Het orkest Ludwig heeft die inzet al uit zichzelf, maar orkest en dirigent samen gebruiken al hun lef en durf in hun uitvoering, individueel en in samenspel. Ludwig, het Nederlands collectief van topmusici is trouwens om die reden opgericht. Geïnspireerd door de woeste verbeelding van Ludwig van Beethoven, smijt het oude wetten en verroeste regels in de vuilnisbak. Om dat te kunnen doen hebben ze geen dirigent nodig als Dirk Vermeulen van wijlen Prima la Musica, die als een tamboer-majoor voor het orkest stond en zich dictatoriaal hield aan de partituur.
De Sint-Baafskathedraal is een akoestisch moeilijke zaal. Wat meer is, een koude ruimte, wat negatief kan werken op de belevenis van de toeschouwers. Tijdens de repetitie in de namiddag, waar uw afgevaardigde op aanwezig was, werd aan die handicaps bijzondere aandacht besteed. Barbara Hannigan testte haar stem tot elk woord tot de laatste rij verstaanbaar was. Maar ook ten bate van de hout- en koperblazers. Het deed denken aan de titel van een lied van Wannes van de Velde: Ne zanger is een groep.
Derde beweging
Het programma ving aan met een a capella vocale uitvoering door Barbara Hannigan van Djammila Boupacha van Luigi Nono [1924-1990], een componist met een enorme sociale betrokkenheid. Al zijn werken hebben een menselijk uitgangspunt, ook deze compositie, een ode aan de Algerijnse vrijheidsstrijdster die een paar jaar in een Franse gevangenis zat, en haar vrijheid heeft herwonnen dankzij de steun van onder meer Simone de Beauvoir, Jean-Paul Sartre, Louis Aragon en Elsa Triolet.
Naadloos werd overgegaan naar symfonie nr. 49 van Joseph Haydn. Een somber begin, gevolgd door drie delen waarin de verschillende registers van de passie passeren. In de schaduw treurt Goethe’s Die Leiden des jungen Werther. In wezen dirigeerde Hannigan niet, maar was de danseres als toonaangevende participant van het orkest.
Even adem happen en toen was het tijd voor de aria Bella mia fiamma van W.A. Mozart. Hij droeg hem op aan de sopraan Josepha Duschek, een complex harmonische en melodische compositie, maar wie Mozart kent weet dat in elke compositie een persoonlijke expositie zit. In deze aria is dat vanwege Josepha’s enthousiasme voor alle mooie dingen en feminisme. Zo zie je maar weer, zelfs details hebben een eigen ster. Hannigans frasering refereerde daar naar, heel punctueel.
Tot slot Igor Stravinsky met zijn Symfonie in drie delen [1942-45]. Kort samengevat is deze symfonie een muzikaal verzet tegen oorlog en geweld. Heel strak, als een kolonel dirigeerde Hannigan, bijwijlen met houterige bewegingen, wat niet abnormaal is bij een werk van vriend Igor. Zelfs in zijn jeugdwerk heerst mathematiek ten bate van de tragiek, niet omgekeerd.
Vierde beweging
Samengevat valt op dat het programma, samengesteld door Barbara Hannigan, een bewijs is van haar ideologie à la Jeanne d’Arc en een vredesmanifestatie was. Het programma beantwoordde volkomen aan de heldenwens van het Festival. Er is dan ook sprake van een geslaagde missie. Dit was merkbaar bij een opgewekt publiek, muzikanten die na afloop in elkaars armen vielen en Barbara Hannigan, die met moeite van het podium [en eenmaal met beide voeten op de grond uit de kathedraal] te krijgen was.
Dit concert was een muzikale mis, vrij van eender welke god of gebod.
Guido Lauwaert
BARBARA HANNIGAN & LUDWIG – www.gentfestival.be – woensdag 23 september 2015
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier