Als wetenschap om te lachen is: een snelcursus science comedy door Lieven Scheire

© VRT JOKKO

In de Angelsaksische wereld is wetenschapscomedy een volwaardige scene, met eigen evenementen en programma’s. Lieven Scheire, die met zijn eigen show naar de Gentse Feesten komt, introduceert u in het genre: ‘Trump passeert regelmatig de revue.’

Wij, fysici, zijn soms kwaad op ingenieurs omdat ze de schoonheid van de wetenschap verhoeren aan de industrie. Voor geld. De pooiers van de wetenschap, dus eigenlijk.

De kans is groot dat Lieven Scheire zijn publiek op de Gentse Feesten verwelkomt met deze mop. Scheire, presentator en fulltime-geek bij de VRT maar van oorsprong stand-upper, speelt er twee keer zijn science comedy-show over de relativiteitstheorie van Albert Einstein.

Het lijkt een raar gegeven, grappen maken over aartsmoeilijke theorieën, maar vooral in Engeland buitelen de wetenschapskomieken over elkaar. ‘Toen ik in 2015 op The Fringe in Edinburgh speelde (het grootste kunstfestival ter wereld, nvdr.), stonden daar vijftien science comedy-acts. Er was zelfs nog iemand anders met een show over de relativiteitstheorie’, lacht Scheire.

Toen ik op het grootste kunstfestival ter wereld speelde, stond er nu0026#xF3;g iemand met een show over de relativiteitstheorie.

Zelf leerde het Neveneffect het genre kennen via de redactie van het Engelse panelprogramma QI, zeg maar de voorloper van Scheire en de schepping. ‘Ze komen weleens op bezoek in België en wilden weleens iets organiseren in België. Zo organiseerden ze in de Vrije Universiteit Brussel voor het eerst een science comedy night op Belgische bodem’, legt Scheire uit. ‘Sindsdien nemen ze me, telkens als ik in Engeland ben, mee naar een of ander programma. Vooral het avondvullende The Bright Club is er een fenomeen, regelmatig vindt er eentje plaats in Brussel.’

Niet alleen rasechte science comedians, vaak wetenschappers die als hobby moppen tappen, gebruiken thema’s als fysica of wiskunde. Ook mainstreamkomieken als Eddie Izzard of Ricky Gervais grijpen naar wetenschap. Wat het dan tot zo’n goed comedyonderwerp maakt?

‘Comedy hoeft voor mij niet per se inhoudelijk sterk te zijn, maar ik vind de comedians die iets te vertellen hebben wel de beste’, legt Scheire zijn eigen visie uit. ‘Vroeger praatten mensen als George Carlin en Bill Hicks vooral over politiek en samenleving en probeerden ze hun standpunt uit te leggen zoals ik nu de relativiteitstheorie uitleg. Als je zo’n redenering op een grappige manier kan uitbouwen, heb je de ideale stand-up.’

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Comedians flirten graag en regelmatig met de grenzen van de politieke correctheid, maar dat is veel minder een issue in science comedy, legt Scheire uit. Grappen over controversiële onderwerpen als klimaatverandering of de evolutietheorie zijn met andere woorden niet per se in trek. ‘De meesten hebben het over hun eigen vakgebied, en dat kan van alles zijn, van biologie tot kunstgeschiedenis. Wie wel regelmatig de revue passeert, is Donald Trump, omdat hij de geldkraan van veel wetenschappelijke instellingen heeft dichtgedraaid. Verder blijven dezelfde gevoeligheden gelden als in gewone comedy. In Engeland is de gevoelighied voor political correctness nog veel groter dan hier – alles wat nog maar in de verste verte als seksistisch of racistisch geïnterpreteerd kan worden, wordt gigantisch verketterd. ‘

Hier en daar zit er een nerdy inside joke in voor de liefhebbers. ‘Een mopje over de kat van Schrödinger, een gedachte-experiment uit de kwantummechanica, bijvoorbeeld. Ik heb ooit voor de wetenschappers van de CERN-deeltjesversneller gespeeld. Het is leuk dat zij dan laten merken: “Dit is er eentje voor ons!”‘ Maar iedereen zal de show begrijpen, aldus Scheire. Meer zelfs, science comedy kan mensen een ingang bieden tot de wetenschappen. ‘Kijk maar naar The Big Bang Theory, dat eigenlijk ook een vorm van science comedy is. Het maakt nerdiness toegankelijker.’

Doet Pavlov geen belletje rinkelen? De tips van Lieven

Festival of the Spoken Nerd: ‘Een wiskundige en twee fysici die ook op The Fringe stonden. Hun show is entertainend en razendsnel en zit vol met demo’s, uitleg en hele goede grappen. Twee van hen hebben eigen YouTubekanalen. Matt Parker doet het onder de naam standupmaths – comedy over wiskunde is nóg moeilijker dan over fysica. Steve Mould is meer uitleg bij natuurkundige fenomenen, maar ook entertainend.’

No Such Things As Fish: ‘De podcast van de redacteurs van QI, ook wel Elves genoemd. Elke week komen ze samen om weetjes uit te wisselen.’ Scheire heeft overigens ook een eigen wetenschapspodcast, Moules de Geek.

The Infinite Monkey Cage: ‘Radioshow op de BBC die ook online te beluisteren is. Hosts zijn Brian Cox, de professor van dienst, en Robin Ince, de comedian die interviews doet en voor de comic relief zorgt.’

The Bright Club: ‘Internationaal netwerk van pop-up wetenschapscomedyavonden, waarvan er regelmatig eentje in Brussel plaatsvindt. Op 10 oktober is het weer van dat.’

Lieven Scheire speelt op 19, 20 en 22 juli De Wonderlijke Wereld van Lieven Scheire – ‘De speciale relativiteit van Einstein’ in de Gentse Vooruit. Alle shows zijn uitverkocht, maar u kunt zich hier nog inschrijven voor de wachtlijst

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content