Waarom De Jeugd van Tegenwoordig flakty is

Voor zijn nieuwe track riep rapper Faberyayo het publiek op hem bij te staan met zelfverzonnen woorden. De Jeugd van Tegenwoordig staat nog steeds in de voorhoede van de nieuwe taalstrijd.

Voor zijn nieuwe track One Sentence Serenade riep rapper Faberyayo het publiek op hem bij te staan met zelfverzonnen woorden. Wauwauw, sensueus, deliciata: De Jeugd van Tegenwoordig staat nog steeds in de voorhoede van de nieuwe taalstrijd.

‘Ik wil bloot zijn en beginnen’, schreef Paul Van Ostaijen in 1921. Een kleine eeuw later scandeert Vieze Fur van De Jeugd van Tegenwoordig in Aldiedingen – verborgen tussen een hoop schijnbare onzin – ‘waar te beginnen, waarvoor denk je dat we zingen, begin te beginnen…’ Weg met wufte woorden, alles opnieuw! Net zoals Van Ostaijen is De Jeugd op zoek naar een nieuw begin. Ze hebben lak aan de wereld, maar dan toch in het bijzonder aan clichés.

Hun eerste single Watskeburt?! (2005) sloeg meteen in als een bom. Het nummer, dat barst van de ‘bout it ‘bouts en doekoes, was een directe aanval op de Nederlandse standaardtaal én een ode aan de straattaal die De Jeugd dagelijks in Amsterdam hoorde. Hun bizarre vocabulaire kon zelfs tot over het Kanaal boeien, toen de Britse dj Pete Tong het nummer oppikte. De Britten verstonden er geen fuck van, maar er zat muziek in hun rhymes. ‘Wat is niau, je bent een sjembek zonder klauw’ hoeft niet vertaald.

Zoals een schilder wroet met verf, zo knutselt De Jeugd van Tegenwoordig met klanken en woorden. En dat aan een genadeloos tempo. Hun dadaïstische wartaal en hoekige rhymes laten niemand onbewogen. Daarom ook dat Konijntje, een nummer van Aka The Junkies (een samenwerking tussen Jeugdrapper Willie Wartaal en dj Arjuna Schiks) – inhoudelijk flinterdun, maar het klinkt alsof Van Ostaijen uit het graf verrezen is – het in 2007 tot een grote hit schopte. ‘Kom op konijntje, doe maar wiebule, wiebule, huppel.’ Zeemzoete klanken die net als Van Ostaijens maan en de man die getweeën gedwee naar de zee schuiven, lieflijk en lui blijven hangen.

Voor zijn nieuwste, One Sentence Serenade, een mediastunt in samenwerking met Domino’s Pizza, riep Faberyayo de hulp in van het publiek: verzin originele en lekker bekkende woorden en ik steek ze in mijn track. Het resultaat was er naar – zie ook YouTube: in One Sentence Serenade rollen de vernuftigste klankconstructies over Faberyayos lippen: heerlicieus, pizzalig, dominabel… Reclame klonk nog nooit zo absolicious en faptastisch.

Rewind. In de negentiende eeuw voerde modernistische literatuur met antitaal als wapen een intellectuele guerrilla om de samenleving – en haar standaardtaal – te ontwrichten. Ze verkopen er minder dure woorden rond, maar de beweegredenen van De Jeugd van Tegenwoordig lijken daar niet zoveel van te verschillen. Met een zelfverzekerde l’art pour l’art-mentaliteit rijmen en rappen de Nederlanders erop los onder het motto ‘wat goed klinkt, goed klinkt’.

Straattaal en jongerentaal hebben altijd bestaan, maar een intermediale oproep tot taalcreativeit ad absurdum, dat is iets anders. Yayos publieke shout-out naar een gedeeld potje onzin luidt een nieuw hoofdstuk in van de taalstrijd die De Jeugd van Tegenwoordig ondertussen al acht jaar voert. Genoeg gezwetst vanuit de ivoren studio: tijd om de straat bij de strijd te betrekken! Vaag weerklinken de kreten van Marinetti, die met zijn futurisme academies, musea en bibliotheken wilde vernietigen. One Sentence Serenade is een algemene oproep naar de Nederlanders om in het ongewisse te springen, de standaardtaal en al haar regels te laten voor wat ze is, en te durven spelen, prutsen en knoeien met de ontastbare materie die taal in essentie is.

‘We hebben een rare positie binnen de maatschappij. We hebben veel te maken met iedereen, maar op een bepaalde manier doen we ook helemaal niet mee. Ik hoef niet op maandagochtend acht uur met de metro naar het Amstel Businesspark’, vertelde Faberyayo enkele maanden terug in de Volkskrant. Dat klopt niet helemaal. Met zijn oproep tot taalverwondering en -vernieuwing stapt Faberyayo mee in het stadsgedruis, op het ritme van metro, mieterzzzzz, lekkair en vleesvertier. Alleen gaat de reis niet naar het businesspark. Flakty!

Ruben Lefever

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content