Vier dingen die de carrière van Bruce Springsteen miraculeus overleefd heeft

Met ‘High Hopes’ heeft Bruce Springsteen zijn 18e album uit. Nu ja, album: een verzameling covers van zijn eigen werk vooral, maar niemand die daarover valt. Vier andere zaken die zijn carrière miraculeus overleefd heeft.

Met High Hopes heeft Bruce Springsteen zijn achttiende album uit. Nu ja, album: een verzameling covers van zijn eigen werk vooral, maar niemand die daarover valt. Bruce is The Boss. En omdat The Boss wel tegen een plaagstootje kan: vier andere dingen die zijn carrière miraculeus overleefd heeft – en die van The Cure, Bon Jovi, Dire Straits en Bono niet.

1. Zijn ene onderwerp

De oude industrie is tanende in New Jersey. Het zijn harde tijden voor houthakkers, laaggeschoolden in de automobielsector of mijnwerkers. Dus wat doet een jonge mens dan, als hij zijn eerste union card krijgt en zijn levenspad voor zich ziet liggen: met een iconische Amerikaanse wagen – type Cadillac of Chevrolet – vluchten langs de snelweg van zijn dromen, samen met zijn per ongeluk zwanger geraakte geliefde. Of wacht: afspreken om elkaar ergens te ontmoeten in de mythische grote stad. Nóg beter. Alleen, aangezien de mens nooit kan ontsnappen aan zijn one-horse town, zeker als die in New Jersey ligt, keert hij toch terug. Om metaforisch te wezen over seksualiteit, verlangen en nostalgie. Bij voorkeur bij een rivier.

Ziedaar het gevoelsmatige universum van elke Bruce Springsteen-song – behálve Santa Claus Is Coming to Town dan. Ding is: normaal komt je carrière, als je maar één setje metaforen lijkt te hebben, na verloop van tijd in een The Cure-fase. Eens je jeugdige new-wavelooks veranderen in een vadsige versie van The Joker, begint het wat vreemd te worden als je maar blijft doorbomen over je eerste lief dat het heeft uitgemaakt. Een beetje zoals het wat vreemd zou moeten worden om een blauweboordenimago te cultiveren als je alleen al in 2013 145,4 miljoen dollar hebt verdiend met je tournee. Het zou niet meer geloofwaardig moeten aanvoelen.

Normaal gebeurt dat dus. Maar niet bij Bruce. Bruce is The Boss.
Nu we erover nadenken: hoe heeft zijn carrière Santa Claus Is Coming to Town eigenlijk overleefd?

2. zijn soul patch

Mocht u niet mee zijn: een soul patch – ook wel: een mouche – is zo’n sikje onder aan de onderlip. Jup, dat ding waaraan u een bal herkent.
Bruce Springsteen heeft er eentje sinds de late jaren tachtig.
Niemand zegt daar iets over.

Nochtans: Bruce Springsteen is de man die midden jaren tachtig besloot om twee jaar maniakaal te gaan bodybuilden en daar zijn act rond te bouwen tijdens de Born in the USA-tour. En de The River-tour daarvoor al als verplegers vermomde acteurs inhuurde om hem aan het einde van zijn zoveelste uitputtende marathonconcert van het podium te komen halen middels een theatrale brancard. Er waren opgerolde bandana’s. Er waren mouwloze jeanshemden. Er waren meer opgerolde bandana’s. Er waren boots. Van het slangenleren soort.
Niemand zei daar iets over.

Ding is: normaal komt je carrière na zo’n soul patch in de Jon Bon Jovi-fase terecht. Er ontstaan tumblrs die je vestimentaire blunders documenteren. Er liggen pruiken in carnavalswinkels die verdacht veel op jouw nektapijt lijken. Je optredens worden ‘heel erg Amerikaans’ genoemd. En plots straalt dat af op je muziek, plots krijg je alleen nog Nickleback te pakken als je rondbelt voor een duet.

Normaal gebeurt dat dus. Maar niet bij Bruce. Bruce is The Boss.
The Boss krijgt enkel brucespringsteenscrotch.tumblr.com.

3. zijn gated snare drum

Bon, Born in the USA. U mag gerust zijn: we gaan niet over de heibel met Reagan beginnen. Reagan dacht dat de gebodybuilde Sylvester Stallone-lookalike die brulde dat hij geboren was in de VS een medestander was en luisterde dan maar niet naar de strofes. Kan gebeuren, niemand zijn schuld – Bruce leek ook wel héél hard op Rocky, uiteindelijk. Neen, waar wij het iets moeilijker mee hebben, is de gated snaredrum die hij in dat lied etaleerde – en vervolgens een plaat of vijf bleef gebruiken.

In technische termen: een snaredrum met een vierdubbele plated reverb – aardig wat galm, kortom. In minder technische termen: het geluid dat vaders van over de hele wereld een paar boots deed kopen, enkel en alleen om in de living op de luide tonen van Bruce Springsteen mee te kunnen stampen met één voet, de knie licht gebogen. En ondertussen luchtgitaar te spelen op een fictieve Fender Telecaster. De gitaar dicht tegen het lijf, nek omhoog. Precies zoals Bruce. Je nog één keertje zesentwintig voelen. Toen rock nog rockte.

Dát beeld in uw hoofd nu: dát is wat er mis is met Born in the USA.
De jaren tachtig zijn hard geweest voor Bruce Springsteen. Er zijn dingen gebeurd met een saxofoon waar we maar moeilijk overheen raken. Wahwahgitaren die het lastig hebben met de tand des tijds. Videoclips van Dancing in the Dark waarin hij de Carlton-move doet. Ding is: normaal komt je carrière dan in de Dire Straits-fase. Het wordt dad rock, muziek die zich beperkt tot mensen die er toen bij waren en graag hadden gehad dat de muzikale evolutie sindsdien stil was blijven staan.

Normaal gebeurt dat dus. Maar niet bij Bruce. Bruce is The Boss.

4. zijn politieke statements

Het is een fase waar elke muzikant met een langlopende carrière wel eens last mee heeft. Op een bepaald moment worden je platen beïnvloed, eerder dan dat ze beïnvloeden. Dat is confronterend als voormalig toonaangevend muzikant, en dus is het ook logisch dat je je invloed dan maar elders zoekt. Tonen dat je meer bent dan een muzikant.

‘Hoe dan? In de fotografie of zo?’
‘Kun je doen, Bruce. Maar ik dacht eerder: de politiek, is dat niet meer iets voor jou?’
‘Tuurlijk, de politiek. Daar heb ik als muzikant boeiende bijdrages over te leveren.’

En dan ga je conceptplaten maken over onderwerpen als 9/11 of de financiële crisis. Of liever: de invloed van 9/11 en de financiële crisis op laaggeschoolde werknemers in de automobielsector die hun vriendin per ongeluk zwanger hebben gemaakt en maar niet uit hun geboortedorp in New Jersey weg raken – ook niet met een Chevy. Dan ga je democratische presidenten bijstaan bij hun campagne. Je geeft een song weg van je laatste plaat om Obama herverkozen te krijgen. Je zegt in interviews al eens iets over de one percent.

Ding is: normaal gaat je carrière dan de Bono-fase in. Wat even nobel leek, wordt al snel als aanmatigend beschouwd. Er wordt gegniffeld als je nog maar eens met een wereldleider op de foto gaat. Iemand zegt op een internetforum iets over ‘bij je leest blijven’. Een zakenblad schrijft over je nettowaarde van 200 miljoen dollar en publiceert een opiniestuk met het woord ‘hypocriet’ in de titel.
Normaal gebeurt dat dus. Maar niet bij Bruce. Bruce is The Boss.
Niks blijft aan The Boss kleven.

Geert Zagers