The Notwist + Timber Timbre @ Trix: Zelfde grondplan, nieuwe architectuur

Het Autumn Falls-festival waaiert dit jaar uit van Brussel naar Vlaanderen, maar aan het opzet is gelukkig niets veranderd. De openingsavond in Trix was er alvast één om in te lijsten, want zowel de Canadezen van Timber Timbre als de Duitsers van The Notwist schoten recht de roos.

Op stilistisch vlak hadden beide bands niets met elkaar gemeen, behalve dan dat ze allebei een eigen, herkenbare sound hebben en aan een publiek appelleren dat de hengel al eens laat zakken in wateren die zich buiten de mainstream bevinden. De grote zaal van Trix liep in ieder geval aardig vol voor wat een even sfeerrijke als memorabele avond zou worden.

Timber Timbre is een kwartet uit Ontario dat, sinds zijn ontstaan in 2005 al vijf langspelers heeft uitgebracht, waarvan ‘Hot Dreams’ de recentste is. Het geluid van de groep houdt het midden tussen duistere swampfolk, gothic blues, Americana en fifties country, maar verwijst occasioneel ook naar jazz en film noir-soundtracks. Centraal staat de in reverb gedrenkte, diepe croonerstem van Taylor Kirk, een man die zich spiegelt aan het vroege werk van Elvis Presley en Johnny Cash en het in zijn filmische teksten vooral heeft over liefde, lust, onderhuidse dreiging en zijn belangstelling voor het occulte. Geen wonder dat de muziek van Timber Timbre ook doordrong tot een televisiereeks als ‘Breaking Bad’.

De groep speelde in zo goed als volslagen duisternis, waardoor in de zaal amper de contouren van de muzikanten zichtbaar waren. Kirk, die eerst een bas en daarna een baritongitaar beroerde, riep tijdens het bezwerende ‘Beat the Drum Slowly’ prompt een David Lynch-achtig sfeertje op, terwijl gitarist Simon Trottier in ‘Bring the Simple Men’ met iets goochelde dat op een James Bond-thema geleek. Het veerkrachtige ‘Curtains?!’ baadde in een Spencer Davis-vibe, ‘This Low Commotion’ werd gedomineerd door ijl, spookachtig toetsenwerk en ‘The New Tomorrow’ was een wiegend soulnummer waar een fikse schep noise door werd geroerd.

Door de mangel

De eerste helft van ‘Run To Me’, een ballad die uit de catalogus van Sun Records leek te zijn geplukt, speelde Taylor Kirk in zijn eentje, waarna de drummer een aan Roy Orbison herinnerend bolero-ritme introduceerde en de overige bandleden plots met een westernmotiefje op de proppen kwamen. De meeste songs in de set kwamen uit de jongste cd van Timber Timbre, maar occasioneel keken de heren ook even om. Dat gaf onder meer aanleiding tot ‘Lonesome Hunter’ (uit ‘Creep On Creepin’ On’), een flard pure fifties doowop, en ‘Until the Night Is Over’ (uit hun titelloze derde), waarin twangy gitaren en een exotisch orgeltje de hoofdrol kregen toebedeeld. Jammer dat Colin Stetson, de saxofonist die op ‘Hot Dreams’ nadrukkelijk zijn stempel drukte, er in Antwerpen niet bij was. Maar ook zonder hem wist Timber Timbre zeer te imponeren.

En het zou nog mooier worden. Want ook al zagen we The Notwist, sinds het verschijnen van zijn achtste cd ‘Close to the Glass’, dit jaar al voor de derde keer aan het werk, de vaandeldragers van de indietronica uit Weilheim (bij München) klinken nooit routineus en spelen hun songs nooit twee keer op dezelfde manier. Wél keken we even op toen we merkten dat toetsenman en techneut Martin Fleischmann, één van de kernleden van de groep, er in Trix niet bij was. Hij werd echter waardig vervangen door een ons onbekende kracht die zo slim was Fleischmanns stijl niet te imiteren, maar zijn eigen accenten te leggen. De muziek van The Notwist klonk daardoor iets meer rechttoe rechtaan, maar beslist niet minder gelaagd.

Tijdens opener ‘Good Lies’ deed de stem van Markus Acher nog een beetje onvast aan, al herpakte de immer goedmoedige frontman zich gelukkig snel. Ook nu weer werd de melodieuze gitaarpop van The Notwist verrijkt met vibrafoon en allerlei verrassende analoge en digitale geluidjes, zodat de aandacht van de toeschouwer geen moment verslapte. De Duitsers maken lévende muziek en verstaan de kunst ook hun oudere songs op een creatieve manier door de mangel te halen. Schrapende ritmen en borrelende synths waren steeds terugkerende ingrediënten, maar die stonden het catchy karakter van de liedjes nooit in de weg.

Verdwijnen in de muziek

‘Pick Up the Phone’, ‘Boneless’ of ‘Groovy Planets’ deden zo vertrouwd aan dat het leek alsof ze er altijd al waren geweest, maar ook wanneer de gitaren het voortouw namen, zoals in ‘Kong’ of het 22 jaar oude ‘One Dark Love Poem’, brachten de muzikanten een maalstroom teweeg waar je als toeschouwer geen enkel verweer tegen had. Fascinerend trouwens hoe The Notwist er, met hetzelfde grondplan, telkens weer in slaagt tot een andere architectuur te komen. Tijdens ‘Into Another Tune’ gebruikte Markus Acher een stemvervormende microfoon, terwijl Max Punktezahl naar Steve Reich verwijzende motiefjes uit zijn klavieren toverde. In ‘This Room’ leken de groepsleden dan weer letterlijk in de muziek te verdwijnen.

Zowel ‘Run Run Run’ als ‘Neon Golden’ eindigden met lange instrumentale uitweidingen waarin volop ruimte was voor improvisatie. Zoals wel vaker het geval is tijdens concerten van The Notwist groeide ‘Different Cars & Trains/Pilot’ uit tot een hoogtepunt. Acher scratchte met een vinylversie van zijn eigen song, verknipte en bewerkte zijn zangpartijen en nam zijn band achtereenvolgens mee voor een dolle excursie langs dub, techno en hiphop. Op die manier refereerde The Notwist ook aan vroegere nevenprojecten als Tied + Tickled Trio en 13 & God. Desondanks eindigde de set klein en breekbaar met het bloedmooie ‘Consequence’. En zo tekende het gezelschap, dat al een kwarteeuw actief is, andermaal voor een opwindend en zinnenprikkelend concert. Autumn Falls, het jaarlijkse feest van de muzikale ontdekkingsreiziger, had zich geen betere start kunnen dromen.

Het Autumn Falls festival loopt nog tot 5 december. Info: http://autumnfalls.toutpartout.be

SETLIST TIMBER TIMBRE: Grand Canyon / Beat the Drum Slowly / Bring the Simple Men / Lonesome Hunter / Until the Night Is Over / Curtains?! / This Low Commotion / Hot Dreams / The New Tomorrow / Woman / Run From Me.

SETLIST THE NOTWIST: Good Lies / Close To The Glass / Kong / Boneless / Into Another Tune / One With The Freaks / Pick Up The Phone / This Room / One Dark Love Poem / Gloomy Planets / Run Run Run / Gravity // Neon Golden / Different Cars & Trains + Pilot / Consequence.