Ray Charles ’the genius’, 10 jaar geleden overleden

Exact tien jaar geleden overleed de legendarische zanger en pianist Ray Charles op 73-jarige leeftijd aan leverkanker. ‘The genius’, zoals hij sinds de jaren ’50 genoemd wordt, sloeg de brug tussen blanke en zwarte muziek en overschreed talloze muzikale grenzen.

Ray inspireerde heel wat muzikanten en liet na zijn dood een lange lijst hits achter. Zijn invloeden haalde hij voornamelijk uit jazz, blues, rhythm and blues en countrymuziek. “Ik noem mezelf geen blueszanger óf jazz-zanger óf countryzanger. Ik zie mezelf eerder als een zanger die blues kan zingen, jazz kan zingen en weet hoe countrymuziek te maken. Maar allemaal op mijn eigen manier”, zei ‘The Genius’ ooit.

Jeugd

Ray Charles ziet het levenslicht op 30 september 1930. Zijn vader was een mecanicien en klusjesman, zijn moeder werkte in een houtzagerij. Kleine Ray groeide op tijdens de Grote Depressie, een periode waarin financieel gewin bijna voor iedereen onbereikbaar was, en al zeker voor een zwarte familie. In zijn autobiografie ‘Brother Ray’ schreef hij: “Zelfs in vergelijking met andere zwarte families, waren wij de armste van de armste. We bevonden ons helemaal onderaan de sociale ladder. Er was niets lager dan ons, behalve de grond”.

Op vijfjarige leeftijd, na de verdrinkingsdood van zijn jongere broer, verliest Ray geleidelijk aan zijn zicht tot hij twee jaar later volledig blind wordt. Hij werd overgeplaatst naar een school voor doven en blinden, de ‘Florida School for the Deaf and the Blind’, waar hij zijn muzikaal talent ontwikkelde. Hij leerde er noten lezen in brailleschrift en de piano, saxofoon, trompet en klarinet bespelen.

The Florida Playboys

In zijn tienerjaren speelde Ray in The Florida Playboys, een jazzbandje. In deze band kweekte hij de gewoonte aan om een zonnebril te dragen, iets wat hij de rest van zijn leven blijft doen. Op zijn zestiende verhuist hij naar Seattle, Washington, waar hij met een jazz trio optreedt in bars en nachtclubs.

Atlantic Records

In 1949 scoorde hij zijn eerste grote hit met ‘Confession Blues’ onder het voormalige Down Beat label. Nadien nam hij nog een aantal hits op waaronder ‘Baby, Let Me Hold Your Hand’ en ‘Kissa Me Baby’.

Begin jaren ’50 krijgt Ray een platencontract aangeboden bij Atlantic Records, dat in het begin voornamelijk een jazz- en R&B-label was. ‘Mess Around’ werd Charles’ eerste nummer bij het label. In 1954 verwierf hij nationale aandacht met zijn nummer ‘I got a woman’, een ongeziene mix van gospel, jazz en blues.

Cross-over succes

Ray bereikt het hoogtepunt van zijn succes met de monsterhit ‘What’d I Say’, waarmee hij doorbreekt bij het blanke publiek, wat uniek was voor die tijd. Sommige radiostations banden het nummer uit hun lijsten vanwege de seksueel getinte tekst. Toch belandde ‘What’d I Say’ hoog in de Amerikaanse hitlijsten en groeide het uit tot een ware klassieker. Ontelbaar veel hits waaronder ‘Georgia On My Mind’, ‘Hit The Road Jack’, ‘You Don’t Know Me’ en ‘I Can’t Stop Loving You’ doorstaan tot op heden de tand des tijds.

Charles betrad meer dan 10 000 concertpodia, is de ster op meer dan 100 albums, won 12 Grammy’s en 3 Emmy’s en talloze andere prijzen en onderscheidingen. Hij is ook te zien in films als ‘The Blues Brothers’ en reclamespotjes voor onder andere Coca-Cola, Diet Pepsi and California Raisins.

Inglewood Park Cemetery
Op 10 juni 2004 overlijdt Charles aan leverkanker in zijn huis in Los Angeles, omringd door familie en vrienden. Hij ligt begraven in een mausoleum op Inglewood Park Cemetery in Los Angeles.

Zijn laatste album ‘Genius Loves Company’ werd twee maanden na zijn dood uitgebracht.

Ray, de film

In 2004 wordt zijn leven verfilmd in de Amerikaanse film ‘Ray’. De hoofdrol wordt gespeeld door Jamie Foxx, die een Oscar voor Beste Acteur ontving. (AD)