‘Ik zou mezelf een mep in het gezicht willen geven’, schrijft School Is Cool-opperhoofd Johannes Genard. In de stijl van Woody Guthrie’s New Years Rulin’s, lijst hij hier zijn voornemens voor 2015 op. Voornemens die ook wel eens van pas kunnen komen voor (beginnende) muzikanten.
Op 1 januari 1943 schreef de legendarische Amerikaanse folkzanger Woody Guthrie een lijstje van 33 voornemens voor het nieuwe jaar. Die variëren van het puur praktische (12. Change bed-clothes often) tot het politieke (27. Help win war – Beat Fascism). Velen zijn truuks om de creativiteit aan te zwengelen (8. Write a song a day, 13. Read lots good books), en sommige doelstellingen gaan dan weer over zijn persoonlijk leven (17. Don’t get lonesome, 24. Send Mary and kids money).
Het inspirerende lijstje werd een paar jaar geleden opnieuw opgepikt door enkele blogs, en sindsdien doet het elk jaareinde de ronde op Facebook en Twitter. Al is ‘inspirerend’ eigenlijk een verschrikkelijk goedkoop woord, net als ‘je-ne-sais-quoi’ of ‘prettig gestoord’. Guthrie’s lijstje is dan ook niet inspirerend. Een beter woord ervoor is ‘opruiend’. Alsof hij, moegestreden na een jaar waarin dingen opnieuw moeilijker gingen dan hij had gewild, zichzelf een loeiharde mep in het gezicht wilde geven, om ervoor te zorgen dat hij wakker werd en er opnieuw tegenaan kon gaan.
Ik zou mezelf ook zo’n mep in het gezicht willen geven. In plaats van jullie van alles toe te wensen, deel ik hier mijn persoonlijk lijstje voornemens – in de hoop dat dit relevant is voor u, als u ook van plan bent dit jaar muziek te maken.
1. Ik zal productiever zijn
Het schrijven van nummers is (in mijn geval toch, irritant genoeg) een delicaat psychologisch proces. Er zijn eindeloos veel factoren die me ervan weerhouden nummers af te maken: Is dit refrein niet te plat? Ben ik het nu niet te ver aan het zoeken? Is die akkoordprogressie niet te melig? Elk excuus volstaat werkelijk om een nummer onafgewerkt te laten. Ik heb gemerkt dat ik sneller werk als ik muziek maak waarvan ik niets moet verwachten, die niet noodzakelijk ergens toe moet leiden. Het komt er dus op aan om omstandigheden te (re)creëren waarin ik productief kan zijn, eerder dan mezelf te forceren. Ik ga prullen en knutselen, knoeien en falen, wanhopen en weggooien, mezelf kastijden en opnieuw beginnen, mezelf uitdagen en plezier hebben.
2. Ik zal me verdrinken in projecten
Soundtrack nodig voor je kortfilm? Bel me op. Kunstinstallatie? Bel me op. Theatervoorstelling? Bel me op. Collaboratie met een schlagerzanger? … Ik bekijk het eens. Dit jaar zal ik elke kans grijpen om meer te kunnen leren over het maken van muziek. Spannende, nieuwe situaties brengen spannende, nieuwe kunst voort. Ik ben van plan me in zo’n kluwen van deadlines, verantwoordelijkheden en externe verwachtingen te verstrikken ,dat het wel noodzakelijk zal zijn om productief te zijn.
(Oké, misschien is het toch handiger als je een mailtje stuurt, dat is net iets overzichtelijker.)
3. Ik zal overmoedig zijn
Mensen zijn artistiek vruchtbaar als ze veel zelfvertrouwen hebben. Ik ben niet gezegend met een onwrikbaar vertrouwen in mijn eigen kunnen, dus ik kan hier wel wat hulp bij gebruiken.
Ik ben van plan pure hubris in de strijd te gooien. Ik ga me, zonder twijfels over zinvolheid, wild brullend smijten in situaties waar ik geen ervaring mee heb, die ik niet verdien.
Ik bezit sinds kort een Viola da Gamba (een cello-achtig instrument, buiten gebruik sinds de 18e eeuw) en ben van plan daar muziek mee te maken dit jaar. Kan ik dat instrument enigszins bespelen? Nope. Heeft dit instrument een eeuwenoude en ingewikkelde techniek? Yep. Gaat dat mij tegenhouden? Euh… nope!
4. Ik zal mijn eigen schuldgevoel bespelen
Een onverdiend compliment is effectiever dan een verdiende kastijding. Met andere woorden: als mensen enthousiast zijn over iets waaraan ik weinig tijd heb besteed, voel ik me al snel zo schuldig dat ik terug opnieuw begin.
Kijk, dat ik met deze voornemens al enkele op z’n minst ongezonde activiteiten heb gepromoot is me niet ontgaan, maar ik wil godverdomme nummers schrijven, en het menselijke schuldgevoel is een te effectieve natuurkracht om niet aan te wenden.
5. Ik ga doen alsof ik zware synesthesie heb
Synesthesie is eigenlijk geen zeldzame bekwaamheid bij mensen. Het vermogen om de ene zintuiglijke prikkel met de andere te associëren, is een krachtig inspiratiemiddel (oei, goedkoop!) en ik ben van plan mijn beperkte capaciteiten in te zetten. Elke niet-muzikale ervaring zal me forceren om een nieuwe kijk op mijn eigen veld te krijgen. Dit jaar zal ik me minder beperken tot het beluisteren van wat ik als mijn eigen genre zie. Ik ga luisteren naar de platste pop en de meest verwarrend complexe klassieke muziek. Ik bekijk de meest bevreemdende tentoonstelling, de meest cryptische film, de meest confronterende theatervoorstelling. Ik bekijk intense sportprestaties, ik probeer nieuw voedsel. En ik tracht de relevantie te zoeken ten aanzien van mijn eigen ambities.
6. Ik ga mijn dag structuur geven
Van gesprekken met leeftijdsgenoten en medeartiesten is me opgevallen dat onze generatie een unieke uitdaging wacht. In het tijdperk van het internet en grotere maatschappelijke openheid is het nu makkelijker dan ooit om informatie te verwerven, mensen te bereiken en een zinvol leven te leiden. Maar, omdat nu alles mogelijk is, is elke maatschappelijke structuur, elke blauwdruk voor het juiste leven (waar onze ouders tegen moesten opboksen), weggevallen. Datgene waar wij niet op voorbereid waren, is dat we die vaak tyrannieke ordening konden gebruiken om ons leven overzichtelijk te houden. Zelfdiscipline is een gapend gat in de cultuur van mijn generatie.
Voor mensen zoals artiesten, die vaak geen van buitenaf opgelegde dagstructuur hebben zoals een 9-to-5, vergt het een stevige discipline om zich elke dag met dezelfde intensiteit en concentratie achter hun werk te zetten. Omdat ik een werkelijk onbestaande discipline heb, heb ik nood aan een strakke dagplanning.
7. Ik ga de actualiteit volgen en eraan participeren
Het wereldnieuws is bezaaid met angstaanjagende en deprimerende verhalen. Ik ga dit jaar stoppen met denken dat ik geen enkel verschil kan maken, proberen te zien wat ik kan doen, en actie ondernemen. En het spreekt voor zich dat ik daarmee niet bedoel dat ik me ga uitleven in de comment-sectie op de website van een roddelkrant.
8. Ik zal water drinken en sporten
Het moet niet allemaal met muziek te maken hebben. Ik ga water drinken en in beweging blijven. Zolang ik maar niet begin te praten over ‘gehydrateerd blijven’ zit het nog goed, toch?
Terug naar Woody Guthrie’s lijstje en zijn drie laatste voornemens. Die had niemand beter kunnen formuleren:
31. Love everybody
32. Make up your mind
33. Wake up and fight
Gelukkig nieuwjaar,
Johannes Genard
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier