Lous en Damso, twee Brusselse vrienden op weg naar de top: ‘Je vais niquer le game’ – ‘Moi aussi’

Elmo Lê van Medewerker Knack Focus

Damso was met zijn nieuwe album vorige maand de meest gestreamde rapper ter wereld – vóór alle ronkende Amerikaanse namen -, Lous and the Yakuza zet nu een stevige stap in de richting van die top met haar langverwachte debuutalbum. Portret van twee Brusselse vrienden die zich niet laten kisten.

Als Damso – né William Kalubi – later grootvader is, zal hij trots vertellen over de 262e dag van coronajaar 2020. Op vrijdag 18 september was de Brusselse rapper de meest gestreamde artiest ter wereld op Spotify. 14,3 miljoen streams in 24 uur verzamelde hij – meer dan Juice Wrld, Pop Smoke en Drake – met Qalf, een mixtape die hij in 2015 voor het eerst had aangekondigd. Na één week zat Qalf – een acroniem voor ‘Qui aime, like, follow’ – aan 55 miljoen streams. Dertien van de veertien songs waren toen bij de 200 best beluisterde songs van het moment.

Op vrijdag 18 september verzamelde Damso 14,3 miljoen streams in 24 uur. Na één week zat zijn nieuwe album aan 55 miljoen streams.

In Frankrijk heeft Qalf inmiddels goud behaald. De muren van Damso’s trofeeënkamer raken zo stilaan vol: van de vier langspelers die hij tussen 2016 en nu heeft uitgebracht, is er geen enkele die niet met goud, platina of diamant is bekroond. In een covidvrije wereld had hij rond deze tijd ook arena’s vol uitzinnige fans aan flarden gespeeld, maar die ravages zullen ten vroegste in 2021 plaatsvinden.

Later deze week onderneemt Lous and the Yakuza – voor de burgerlijke stand Marie-Pierra Kakoma – een poging de streamingcijfers van haar jeugdvriend te overtreffen met haar debuutalbum Gore (een productie van El Guincho, de rechterhand van Rosalía). Een voorspelling: dat zal haar niet lukken, al heeft ze met gemiddeld 1 miljoen Spotify-luisteraars per maand in zéér korte tijd een zéér groot publiek opgebouwd. Nog maar een jaar geleden liet ze een eerste keer van zich horen met Dilemme. In Italië was een remix van die single goed voor platina. (Ter info: Lous zingt in het Frans en spreekt Italiaans zoals Jean-Marie Pfaff Duits.)

De vrienden Lous en Damso zetten België op de streamingkaart. Op Qalf hebben ze met Coeur en miettes eindelijk ook een duet, eentje dat intussen al voor 6,5 miljoen streams goed is. En daar zal het niet bij blijven. Het is ook niet de eerste keer dat hun levens haast parallel lijken te lopen.

Ze kennen allebei de loopgraven van het leven

Allebei zijn ze geboren in Congo. Lous in Lubumbashi in 1996, Dems twee jaar eerder in Kinshasa. Lous brengt haar eerste vijf levensjaren door in haar geboorteland, geplaagd door burgeroorlog. Onder het bewind van president Laurent-Désiré Kabila ziet haar Rwandese moeder zich genoodzaakt te vluchten. België wordt haar bestemming. Zij vertrekt eerst, enkele jaren later volgt de rest van het gezin en worden de Kakoma’s herenigd in Sint-Joost-ten-Node. ‘In Congo hadden we een perceel van vijf hectare. Toen ik de eerste keer hier kwam, leefden we in een appartement van twintig vierkante meter. Dat was een schok’, zo herinnert Lous zich die eerste Belgische jaren. De doktersdiploma’s van haar ouders blijken hier niets waard en wanneer Lous tien is, keert het gezin terug naar Afrika, deze keer naar Rwanda.

Lous en Damso, twee Brusselse vrienden op weg naar de top: 'Je vais niquer le game' - 'Moi aussi'

Damso was een jaar toen onbetaalde soldaten in Kinshasa aan het plunderen sloegen. ‘J’ai grandi à l’époque des pillages / Les tirs de kalash m’empêchaient de rêver / Rebelles ennemis armés dans les parages / Apeuré à ne plus savoir qui j’étais’, rapt hij op zijn debuutplaat Batterie faible (2016). Als zoon van een cardioloog en een sociologe kwam ook hij uit een welgesteld gezin. ‘We hadden een mooi huis dat ons is afgenomen. We zijn daarop gevlucht om met z’n achten in een te klein appartement te leven. Mijn ouders zijn van nul moeten herbeginnen. Ik heb van de bourgeoisie geproefd, maar ook van de armoede’, herinnert Damso zich in Le Monde.

Damso was negen toen ze naar België verhuisden, niet alleen om de heikele situatie in Congo te ontvluchten, ook omdat zijn broer in Gent geopereerd moest worden. ‘Mijn vader stuurde mijn moeder, mijn broers, mijn zussen en mij naar België. Ik dacht dat we op vakantie gingen, maar van de ene dag op de andere heb ik papa een jaar niet meer gezien.’ Het gezin, minus de vader, die in zijn thuisland bleef werken, settelde zich in Brussel. Het is hier dat de rapper Damso (een roepnaam waarmee mama Kalubi hem bedacht en die verder niets betekent) zal ontstaan.

Ze raakten allebei in de clinch met hun ouders

Op haar vijftiende overtuigt Lous haar ouders om haar, samen met haar oudste zus, opnieuw naar België te laten vertrekken. ‘Ik heb hen zo hard op de heupen gewerkt dat ze uiteindelijk niet anders konden’, grinnikt ze. Een reden waarom vader en moeder Kakoma – met een klein hartje – daarmee instemmen: ze achten de kans dat dochterlief in België een succesvolle carrière kan uitbouwen groter. Ze hopen dat Lous ook dokter zal worden, maar weten niet dat ze een geheime agenda heeft: ‘Ik ben aan een bachelor in de wijsbegeerte begonnen, maar wilde eigenlijk maar één ding: schrijven en performen.’

Die keuze leidt tot een breuk met haar ouders. Ze draaien de geldkraan dicht, in de hoop dat Lous naar huis terugkeert. ‘Ik heb vijf jaar lang gedacht dat mijn eigen ouders niet meer van mij hielden. We hadden geen contact meer. Als je tienerdochter een droom heeft, laat je haar niet aan haar lot over. Je advies beperkt zich niet tot: doe normaal en zoek een échte job.’

Mijn ouders zijn van nul moeten herbeginnen. Ik heb van de bourgeoisie geproefd, maar ook van de armoede.

Damso

Damso’s ouders hebben voor hun zoon hetzelfde pad voor ogen. Twee keer waagt hij zich aan hogere studies – marketing en psychologie – maar hij zit uiteindelijk meer in de opnamestudio dan op de schoolbanken. Tot grote ergernis van het thuisfront. ‘Ze hadden mij inderdaad liever voor een bestaan met meer zekerheid zien kiezen. Ik begrijp hen wel, maar ik had andere plannen’, zei Damso daar laconiek over in De Morgen.

Ze hebben allebei al veel meer muziek gemaakt dan je zou denken

J’étais très bizarre, ik was anders dan de rest. Ik heb lange tijd in een rol moeten kruipen om erbij te horen. Ik werd als kind zelden begrepen, dus begon ik te schrijven om mijn gevoelens uit te drukken’, zei Damso in dezelfde krant. Lous’ bijnaam als kind was ‘Kabwabwa’, wat in Swahili zoveel als ‘het luidruchtige kind’ betekent. Eerder zei ze daar in Knack Focus over: ‘Mijn ouders hebben thuis een videotape liggen van toen ik vier was. Verschrikkelijk wat voor geluid er toen uit mijn mond kwam. “Ta gueule!” riepen ze. Ze hadden trouwens gelijk: ik was écht een slechte zangeres.’

Maar wilskracht had ze genoeg. Lous lijkt nu uit het niets te komen, maar eigenlijk heeft ze al zeven ep’s uit. (Al zult u die tevergeefs op het internet zoeken: mislukkingen noemt ze die liever niet, maar alle sporen zijn wel vakkundig gewist.) ‘Alle mensen die mij onvoorwaardelijk zouden moeten steunen – familie en vrienden – zagen mij als een gigantische mislukkeling. Niemand geloofde dat ik het ver zou schoppen. Buiten mezelf.’

Damso was als tiener naar eigen zeggen ook al zeer ambitieus. ‘Ik heb thuis onuitgebrachte albums en videotapes met geïmproviseerde interviews liggen. Ik heb mezelf jarenlang klaargestoomd voor het echte werk.’ Falen is ook bij hem nooit een optie geweest. Dat wist Lous al van bij hun eerste ontmoeting: ‘Hij zei toen: “Je vais niquer le game.” Ik antwoordde: “Ik ook. Ontmoeten we elkaar aan de top?” Ik had nog nooit iemand ontmoet die zo uitgesproken ambitieus was.’

Lous en Damso, twee Brusselse vrienden op weg naar de top: 'Je vais niquer le game' - 'Moi aussi'

Ze hebben allebei op straat geleefd

Wanneer Lous’ ouders de geldkraan dichtdraaien, belandt ze – als achttienjarige – op straat. ‘Ik ben toen zeventien kilo afgevallen’, vertelde ze in De Standaard. ‘De enige reden dat dat niet verder escaleerde, is omdat andere daklozen mij een stukje brood gaven.’ ’s Avonds verwarmde ze zich in metrostations Montgomery en Louiza, overdag trok ze naar de studio’s van bevriende artiesten zoals Krisy.

Het is Damso, die ze al eerder in het Brusselse artiestenmilieu had ontmoet, die haar uiteindelijk van de straat plukt. Op een dag steekt hij haar 10 euro toe. ‘Hij zei me: “Ik heb je grote zus gevonden, in Namen. Ik heb met haar gesproken. Zij geeft om jou. Stap op de trein, en vind opnieuw een dak boven je hoofd.”‘

Hij wist waarover hij sprak, uit eigen ervaring. In Le Parisien heeft hij die gedeeld: ‘Ik heb op straat geleefd. Niets om mee te lachen. Ik kwam uit Kinshasa, waar mijn ouders privéchauffeurs hadden. Hier werd ik zelfs niet goed genoeg bevonden om afval te ruimen. Ik dronk alcohol zodat ik geen honger zou lijden.’ Eén keer (in Exutoire) vertaalde hij die zwarte pagina uit zijn leven naar een songtekst: ‘Je’n’avais pas le profil / Non j’n’étais qu’un négro, no no.’

Damso laat Lous daarop, in 2015, figureren in de video van zijn hitsingle Bruxelles vie. Rond die tijd proberen ze ook samen een song te maken, maar het resultaat laat vooralsnog te wensen over. ‘Le feat était horrible’, herinnert Lous zich in een interview met Interlude. Maar op persoonlijk vlak is de klik er duidelijk al. ‘Soms denk ik dat Damso familie is. Hij is er altijd voor mij geweest.’

Hij is een vermeende vrouwenhater, zij zijn poulain

In het voorjaar van 2018 maakt de voetbalbond bekend dat het WK-lied van Damso zal komen. De rapper komt, nog voor het nummer er is, in een mediastorm terecht door zijn expliciete, vrouwonvriendelijke teksten. De hymne zal er nooit komen.

Op zijn twee eerste albums Batterie faible en Ipséite (2017) heeft Damso zich als een machoman geprofileerd die vrouwen tot objecten degradeert. Ook zijn directe omgeving stelt zich daar vragen bij. ‘Er was een tijd dat mijn naasten zeiden: je bent goed, maar zou je niet beter aan je teksten schaven? Ik was niet van plan om mezelf te censureren. Waarom zou ik over iets praten waar ik geen voeling mee heb? In Amerika kan het, waarom hier dan niet?’ vertelde hij daar in 2016 over op OKLM Radio. Overigens zijn lang niet al zijn teksten in die tijd pocherig en wereldvreemd – hij rapt óók over zijn grimmige jeugd, zijn angst om vader te worden en de tol van de roem.

Damso zei me: “Ik heb je grote zus gevonden, in Namen. Stap op de trein, en vind opnieuw een dak boven je hoofd.

Lous and the Yakuza

Tegenwoordig doet Dems meer aan introspectie. Het nieuwe Deux toiles de mer is een ode aan zijn zoon van drie. Op 911 viert hij de liefde. Damso is tot rust gekomen. Hij is er de laatste twee jaar even tussenuit geweest. Dat heeft hem deugd gedaan, dat hoor je.

Toch zal hij voor velen een vrouwenhater blijven, ook al was hij de eerste in de rap game met een vrouwelijke manager, lanceerde hij Angèle bij het grote publiek door haar mee op tournee te vragen en is hij al vijf jaar een steun en toeverlaat voor Lous.

Ze dromen allebei en laten allebei anderen dromen

Op school was tiener Lous de eerste om de leraar in kwestie bij te spijkeren over de geschiedenis van Congo. In België maakte ze kennis met racisme. Eerder dit jaar was ze de spreekbuis van de Black Lives Matter-protesten in Brussel. Ze gaf op het Poelaertplein een toespraak over liefde – zowel lofbetuigingen als haatreacties waren haar deel.

In 2021 wil ze veldhospitalen bouwen in moeilijk bereikbare gebieden in Rwanda. Ze werkt daarvoor samen met de lokale overheid. Dankzij haar inkomsten als muzikant, model en designer – Lous heeft geen zittend gat – kan ze het project financieren. ‘Je kúnt 24 en een zwarte vrouw zijn en toch een hospitaal bouwen’, zei ze daarover in De Standaard. ‘Je moet niet wachten op een organisatie die het voor jou doet, en je moet ook niet wachten tot je 35 bent en een huis, een auto en kinderen hebt voor je een bijdrage kunt leveren aan de mensheid. Fuck dat: doe het nu, en allemaal tegelijk.’

Damso schuwt het engagement evenmin. Net als Lous weet hij wat krasselen is, maar de negatieve ervaringen uit het verleden hebben zijn hart geopend. Eind 2019 richtte hij met Vie sur Nous een humanitaire stichting op in zijn geboorteland om de mensen daar te helpen. In 2018 bouwde hij al eens een weeshuis in Kinshasa.

En ondertussen blijven ze allebei streamingrecords najagen.

Qalf

Uit bij Trente-Quatre Centimes / Universal.

Gore

Verschijnt op 16/10 via Columbia.

Damso

Geboren in het Congolese Kinshasa op 10 mei 1992.

Verhuist op zijn negende met zijn gezin naar België.

Is alvorens door te breken als rapper een tijd dakloos.

Heeft nog geen enkele plaat uitgebracht die geen goud, platina of diamant haalde.

Was op de releasedag van zijn recentste album Qalf de meest beluisterde artiest ter wereld op Spotify.

Lous and the Yakuza

Geboren in het Congolese Lubumbashi op 27 mei 1996.

Groeitop in Congo, België en Rwanda.

Beslist op haar vijftiende Rwanda in te ruilen voor Brussel om haar droom na te jagen: artiest worden.

Kiest voor Lous als artiestennaam, niet toevallig een anagram van ‘soul’.

Brengt nu haar debuutalbum uit: Gore, een mix van chanson, rap en artpop geproduceerd door El Guincho, de rechterhand van Rosalía.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content