Bij de Belgische band Illuminine in Reykjavik: ‘Toeven tussen lavaland en niemandsland’

© Bob Schellens
Jorik Leemans
Jorik Leemans Freelancejournalist

Illuminine stelt vanavond in Het Depot zijn tweede plaat #2 voor. Die werd vorig jaar met de producer van Sigur Rós opgenomen in IJsland. Bezieler Kevin Imbrechts pende toen voor Knack Focus dit dagboek neer.

DEEL 1: Acclimatiseren en optreden voor de zangeres van Of Monsters And Men

‘Op 29 juli, bij onze aankomst, moesten we meteen acclimatiseren, wennen aan de rust vooral. Voor mij is dit al het derde bezoek aan IJsland, voor de andere muzikanten – pianist Wouter Dewit, violist Beatrijs De Klerck en cellist Tine Anthonis – is het de eerste keer. Toen ik er zelf voor het eerst kwam, vond ik dat heel confronterend, in de positieve zin. Omdat de luchthaven op 50 kilometer van Reykjavik ligt, moet je eerst tussen lavaland en niemandsland rijden. Op dat moment werd iedereen wel even stil.’

‘Het is meer dan twee jaar geleden dat ik nog in Reykjavik gezeten heb, dat was voor mijn eerste plaat, #1. Ik had voor dat album een bepaalde sfeer voor ogen, en wilde aanvankelijk alles alleen opnemen. Dat is toch anders uitgedraaid. In een naïeve bui stuurde ik mijn muziek naar Birgir Jón Birgisson. Ik vond hem de enige geknipte man om mee samen te werken, en dat is gelukt. Hij voelt mij heel goed aan en ik moet bijna niets bijsturen.’

Illuminine in The Traveling Embassy of Rockall
Illuminine in The Traveling Embassy of Rockall© Bob Schellens

‘Birgisson zal ons deze week wederom helpen, bij de afwerking van #2, de tweede plaat van Illuminine. We gaan vooral finetunen, want de meeste opnames zijn al in België gebeurd. Ik vind dat je eerst je weg moet zoeken, en dat opnames het moment moeten bevangen. De basisopnames, die kan je niet snel-snel in een week opnemen.’

‘De tweede plaat is grotendeels geschreven net nadat de eerste af was. Het gaat over iets missen dat er eigenlijk nog is. ‘Wat als dat of die persoon er niet meer zou zijn?’ vraag ik mij wel eens af. Bij momenten was dat gevoel heel sterk, en stroomden de nummers eruit. Ze nemen mij vaak mee naar minder leuke momenten. De muziek van Illuminine is instrumentaal, dus je kan mensen niet met teksten begeleiden of hen in deze of gene richting sturen. Iedereen geeft er zijn eigen invulling aan.’

Je gaat terug naar de basis van de muziek: samen iets maken.

‘Hier in IJsland leer je automatisch nieuwe mensen kennen, omdat de scene zo klein is. In België zijn we het niet gewoon, maar in IJsland is álles klein, zelfs de grootste artiesten. Zaterdagavond hebben we in The Traveling Embassy of Rockall gespeeld, een lokaal muzikaal initiatief aan de haven van Reykjavik, in de open lucht. Een ideale plek voor ons om de nieuwe nummers uit #2 voor het eerst aan de man te brengen. Iedereen kan er naartoe komen, en bijgevolg heerst er een losse sfeer en zijn er mensen die passeren en gewoon blijven kijken. Dat doet wel iets met je. Ook Nanna Bryndís Hilmarsdóttir, de zangeres van Of Monsters And Men, zat in het publiek, terwijl ze in IJsland bijna de status van Björk en Sigur Rós geniet.’

‘Je voelt je hier ook echt verbonden met je publiek. Een superervaring. Muziek wordt hier anders benaderd dan bij ons. Kleiner, maar daarom niet slechter. Integendeel, je gaat terug naar de basis van de muziek: samen iets maken.’

‘Na dat optreden aan de haven voelde ik dat mijn muziek hier echt past, dat ze haast in het melancholische decor van Reykjavik opgaat. Er is een grote connectie met IJsland. Die warme maar tegelijkertijd koude en diepe klanken van hun muziek, en het weemoedige karakter ervan: dat sijpelt onrechtstreeks door in wat wij maken. Mijmeraars dat we zijn.’ (lacht)

DEEL 2: De eerste studiodag

‘We logeren hier in een klein appartementje vlak naast de studio, in een pittoresk IJslands woonwijkje dat je bezwaarlijk een dorp kunt noemen. De eigenares is eigenlijk een beetje de moederfiguur.’

‘Maandag stond de eerste studiodag op het programma, en dat is altijd spannend. Ik heb er naar uitgekeken, ook om Biggi terug te zien. Na de nummers waaraan we zouden werken voorbereid te hebben, ben ik ’s ochtends naar de Sundlaugin Studio getrokken. Daar hebben Biggi en ik aan één stuk doorgewerkt tot ’s avonds. Drie à vier nummers hebben we behandeld. Dat tempo gaan we elke dag proberen aan te houden. In de voormiddag herbeluisteren we de mixes van de dag ervoor, in de namiddag werken we aan nieuwe songs. En zo gaan we door tot ik tevreden ben.’ (lacht)

Bij de Belgische band Illuminine in Reykjavik: 'Toeven tussen lavaland en niemandsland'
© Bob Schellens

‘Sommige bands trekken met zes man de studio in en moeten voortdurend rond de tafel gaan zitten en democratische beslissingen nemen. Birgisson en ik zijn gewoon met z’n tweeën. Dat maakt het best makkelijk. Als ik een bepaalde track iets luider of iets doffer wil, hoef ik hem dat maar te zeggen en het gebeurt . Hij is een heel rustige kerel, en dat ligt mij wel. Er wordt niet gestrooid met complimentjes of hyperbolen. Daar heb ik geen boodschap aan. Birgisson zegt ook zelden zijn mening over de nummers zelf, hij waakt puur over de klank ervan. Het voelt een beetje als thuiskomen.’

‘Belangrijk is dat het verhaal van de plaat straks klopt, van nummer één tot en met nummer elf. Het proces van een album maken is een beetje vergelijkbaar met je eigen kind grootbrengen. Eerst was het een embryo, nu is het een kindje en tegen het einde van de week wordt het hopelijk een volwassene, die matuur genoeg is om aan de wereld getoond te worden.’

‘Ik denk dat we voorlopig heel goed op schema zitten. Gisteren hebben we aan een nummer gewerkt dat na vijf minuten mixing al klaar was voor mij. Het sprak gewoon voor zich. Dan mag je het niet kapotmaken door er aan te blijven prutsen. Soms moet je afstand durven te nemen.’

‘Maar het wordt nog een lange week. Vanaf donderdag komt er elke avond een show bij. Dat is wel erg leuk om te doen. Ontspannen is hier ook echt niet moeilijk. De studio ligt naast een wolbedrijf, bij een watervalletje. Het is daarover dat Sigur Rós trouwens zingt in het nummer Álafoss.’

DEEL 3: De IJslander in Kevin Imbrechts

‘Werken met Birgisson blijft fijn, al is het me opgevallen dat hij erg bescheiden is – eigenlijk geldt dat voor alle IJslanders die ik al ontmoette; ze blijven altijd heel nuchter. Biggi zal zelf nooit over zijn ervaringen, zoals zijn samenwerking met Sigur Rós, beginnen. Nochtans liggen hier in de keuken alle mastertapes van hun platen. Ook het originele artwork van hun covers hangt hier gewoon op. Iemand met slechte bedoelingen zou die zo kunnen wegnemen.’

Bij de Belgische band Illuminine in Reykjavik: 'Toeven tussen lavaland en niemandsland'
© Bob Schellens

‘Biggi en ik werken de plaat met z’n tweeën af, maar dinsdag zijn ook de andere bandleden even langsgekomen, om te komen kijken hoe de studio er uitziet. Belangrijk, want vrijdag of zaterdag gaan we hier een sessie opnemen met liveversies van enkele nieuwe en oudere nummers. Illumine is een relatief jonge band. In februari 2015 kwam de eerste plaat uit. En ook al zijn we hier maar met een deel van de groep, ik ben toch blij dat ik hen kan laten zien hoe het hier is, welke reis mijn nummers hebben afgelegd.’

‘Na de mixing ben ik met pianist Wouter Dewit de bergen ingetrokken. We zijn op een bergtop gaan zitten en hebben over de valleien naar de ondergaande zon gekeken. Dat was het rustgevende moment dat ik na een lange en zware dag nodig had. Zo kon ik alles even loslaten en vandaag met een fris hoofd terug beginnen. Het leuke aan IJsland is dat je maar vijf minuten hoeft te wandelen om in niemandsland terecht te komen, met een prachtig uitzicht. Dat is ook een van de redenen waarom ik naar hier ben gekomen: die rust. Eens uit de woonwijk ben je in complete verlatenheid en ervaar je de schoonheid van de natuur.’

Er schuilt toch wel ergens een IJslander in mij.

‘Of ik ooit zelf naar IJsland zou willen verhuizen? Dat is de hamvraag. Voor deze reis heb ik al nagedacht om naar hier te komen voor een paar maanden, maar ik had nog niets concreets gepland. Eens ik hier dan ben, merk ik wel dat ik me thuis voel. Je kan hier ongestoord aan muziek werken en de mensen rondom je zijn erg getalenteerd. Het zou een ideale muzikale omgeving zijn, maar het blijft voorlopig gewoon bij een gedachte. Het is nu zeker niet aan de orde. Uiteraard zie ik hier ook niet alles, ik ervaar vooral de mooie kant. Ik kan me voorstellen dat het er in de winter bijvoorbeeld veel harder leven is. Maar ja, er schuilt toch wel ergens een IJslander in mij.’

DEEL 4: Een aangenaam saaie ervaring

‘In tegenstelling tot de muziek, die eerder traag is, gaat alles hier heel snel voorbij. Vandaag wordt een drukke dag. Birgisson en ik gaan tot zes à zeven uur vanavond mixen, om dan meteen door te rijden naar de plek waar we vanavond moeten spelen, te soundchecken en pas laat – mogelijk ’s nachts – weer terug te keren. We treden op in The Loft, een zaal waar veel buitenlandse bands passeren. Morgen staat de Mengi nog op de agenda, een heel bekende kunstgalerij in Reykjavik. Het is daar dat de grote IJslandse artiesten hun try-outs spelen.’

Bij de Belgische band Illuminine in Reykjavik: 'Toeven tussen lavaland en niemandsland'
© Bob Schellens

‘Biggi begint los te komen in de studio. Hij vertelt steeds meer anekdotes. Ik zal er één meegeven die het daglicht mag zien. (lacht) Toen hij met Sigur Rós bezig was aan Takk, een van hun bekendste albums, kwam er iemand van de platenfirma langs in de studio, om te luisteren naar de eerste resultaten. Het was voor het eerst dat Biggi en zanger Jónsi de plaat aan iemand anders lieten horen, en dan nog aan min of meer een buitenstaander. Terwijl Biggi en Jónsi vonden dat het nog niet helemaal juist zat, werd die man almaar enthousiaster. En toch: hoe tevreden het label ook was, de Sigur Rós-zanger voelde zich zo oncomfortabel dat hij alle eerste mixes heeft weggegooid en opnieuw aan die plaat begonnen is. Daarvoor moet je ballen aan je lijf hebben.’

(slaperig) Ze beginnen wel wat in de kleren te kruipen, die lange studiodagen. Het is een intense ervaring. Het is fysiek niet zozeer zwaar, het is gewoon heel vermoeiend om dag in dag uit te luisteren naar de verschillende mixes. ‘Nadat ik een plaat heb afgemaakt, beluister ik ze nooit meer’, zei Biggi me. Ik snap dat. Na er uren aan een stuk aan gewerkt te hebben, ben je je eigen nummers even beu gehoord. Je moet echt ín die songs kruipen, zowel vanuit een artistiek als vanuit een technisch oogpunt. Natuurlijk is dat een saaie ervaring, opnieuw en opnieuw dezelfde muziek aanhoren. Maar het is wél een aangename saaie ervaring.’ (lacht)

‘Toch moet je scherp blijven, de juiste keuzes blijven maken. Want vrijdag, als de mixage afgehandeld is, wordt het album vereeuwigd. En dan kan je er nadien niets meer aan veranderen. ‘

DEEL 5: Optreden met de gitaar van Sigur Rós (en de terugkeer naar België)

‘Donderdag hebben we een opgetreden gegeven in The Loft, en dat was, net als het eerste concertje aan de haven van Reykjavik, heel verrassend. Ik ben beide keren met een bang hartje aan de show begonnen, maar het was fijn om te zien dat het publiek helemaal stil van ons werd en echt meeging in de set – sommige mensen waren zelfs aan het huilen. Er was ook een dame die prompt begon te dansen. Zo’n spontaniteit zorgt automatisch voor een geslaagd optreden. Onze muziek doet blijkbaar iets met mensen, en dat is een waanzinnig compliment. Daarvoor doe je het.’

Bij de Belgische band Illuminine in Reykjavik: 'Toeven tussen lavaland en niemandsland'
© Bob Schellens

‘Omdat de gitaar waarmee we het eerste concert hebben gespeeld niet supergoed was, had ik aan Birgisson gevraagd of ik een exemplaar uit de studio kon lenen. ‘Grab one, you can borrow it’, antwoordde hij. Blijkbaar heb ik toen de tourgitaar van Sigur Rós meegenomen. Dat ding is op al hun oude platen gebruikt. Voor een gitaarfreak en nostalgicus als ik is dat geweldig. Dat instrument heeft geschiedenis geschreven.’

Het eerste wat ik ga doen als ik thuis ben? Mijn bed in kruipen. En wellicht nog een laatste keer naar de afgewerkte plaat luisteren.

‘Morgen spelen we nog een concert voor So Far Sounds, een organisatie die zich over de hele wereld uitstrekt en in verschillende steden bands uitnodigt. De concerten gaan steevast op een speciale locatie door. Het leuke is: het publiek weet pas een dag op voorhand wie er komt spelen en waar het juist doorgaat. Dat concept werkt, want het is altijd uitverkocht, óók onze show. We spelen ergens in een woonkamer, in een dorpje aan de rand van Reykjavik, vlakbij de kust. Je hebt er een geweldig uitzicht over de zee, de baai en de bergen: dat wordt een mooie afsluiter voor ons.

‘Na het optreden moeten we vrijwel meteen naar de luchthaven vertrekken om onze vlucht richting België te halen. We zullen dus een nachtje moeten doordoen. Het eerste wat ik ga doen als ik thuis ben? Mijn bed in kruipen. En – ook al is dat vast geen goed idee – waarschijnlijk nog een laatste keer naar de afgewerkte mixes van onze nieuwe plaat luisteren.’ (lacht)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content