Intercultureel project De Karavaan: ‘Cultuur voor een uitsluitend blank elitair publiek is passé’

De Gentse delegatie van De Karavaan bij' De Vieze Gasten © Mattias Laga

De bekendmaking van de cultuursubsidies zette onlangs kwaad bloed bij kunstorganisaties die een negatief advies kregen. Niet bij Madam Fortuna, een sociaal-artistieke organisatie uit Antwerpen die een hoge score behaalde. Voor de tweede keer op rij organiseert ze De Karavaan, een interstedelijk én intercultureel muziekproject dat de Roma-gemeenschap dichter bij niet-Roma wil brengen. En bij elkaar. ‘Een boeiende uitdaging’, zegt initiatiefnemer Luc Nys.

‘We zien dit als een duurzaam project, waarmee we vanaf volgend jaar ook buiten de nationale grenzen treden’

Meer dan dertig muzikanten – Roma en niet-Roma, professioneel en amateur, jong en oud – kwamen de voorbije maanden samen in Brussel, Antwerpen en Gent om te musiceren. Madam Fortuna werkt hiervoor samen met de sociaal-artistieke centra Globe Aroma in Brussel en bij’ De Vieze Gasten in Gent. Momenteel wordt er vooral op muziek gefocust, maar in de toekomst wil De Karavaan er ook andere kunstvormen zoals theater en film aan koppelen. ‘We zien dit als een duurzaam project, waarmee we vanaf volgend jaar ook buiten de nationale grenzen treden’, zegt Luc Nys.

Muziek als bindmiddel

Hoewel Madam Fortuna De Karavaan op gang trok, kwam het idee vanuit de Romagemeenschap zelf. Vijf jaar geleden trok Sait Sehersijan, de toenmalige voorzitter van de Unie van de Romagemeenschap in België, aan de alarmbel. De Franse ex-president Nicolas Sarkozy had Roma net massaal het land uitgewezen, en dat nieuws kwam ook voor Belgische Roma hard aan. Sait voelde de noodzaak om iets aan het negatieve imago rond Roma te doen, waar 12 miljoen Roma in Europa mee geconfronteerd worden. Hij is bevriend met veel artistieke Roma, en wist dus al langer dat muziek een aanleiding kan zijn om elkaar echt te leren kennen.

Intercultureel project De Karavaan: 'Cultuur voor een uitsluitend blank elitair publiek is passé'
© Milou Verstappen

‘We zagen de vraag van Sait als een unieke kans om meer culturele interactie te creëren met een gemeenschap die van nature erg gesloten is’, zegt Nys. Toch was het geen eenvoudige opdracht om verschillende Roma-artiesten te bereiken in België, omdat ze erg versnipperd leven – de meeste Roma wonen rond Antwerpen, Brussel en Gent, maar blijken weinig contact te hebben met elkaar. ‘Het leek ons een boeiende uitdaging om niet alleen Roma en niet-Roma met elkaar in contact te brengen, maar ook om de Roma dichter bij elkaar te brengen’, aldus nog Nys.

‘De culturele mix op het podium zet zich door naar de zaal’

En of Nys en co. daarin geslaagd zijn. Binnenkort toert De Karavaan rond met Slowaakse, Macedonische en Kosovaarse Roma, én met niet-Roma. Beeld je vooral geen balkanfanfare in, want blaasinstrumenten vormen een minderheid tegenover de grote groep violen en gitaren. Hoewel voornamelijk traditionele Romamuziek op het programma staat, wordt al geëxperimenteerd met andere invloeden zoals folk en jazz manouche. ‘Mooi meegenomen is dat de mix op het podium zich ook doorzet naar de zaal’, vindt Luc. Zo was er tijdens het optreden in Gent ter gelegenheid van de Internationale Roma Dag begin april een zeer gemengd publiek aanwezig.

‘Vele kunstorganisaties bezitten nog een eurocentrische visie en lijken soms blind voor de veranderende samenstelling van steden’

Luc Nys is ervan overtuigd dat als cultuurcentra willen overleven – en dus toegang willen blijven krijgen tot subsidies -, ze moeten inzetten op een interculturele samenwerking. ‘Vele kunstorganisaties bezitten nog een eurocentrische visie en lijken soms blind voor de veranderende samenstelling van steden. Begrijp me niet verkeerd, voor mij mag er veel meer geld naar cultuur gaan, maar als je dan toch moet kiezen, is het duurzamer om te investeren in projecten die zich niet alleen richten op een blank elitair publiek.’

Intercultureel project De Karavaan: 'Cultuur voor een uitsluitend blank elitair publiek is passé'
© Katja Pire

Ook al kreeg Madam Fortuna een positief advies, de organisatie wil niet op zijn lauweren rusten. ‘In de toekomst willen we nog meer Roma aantrekken, alsook meer vrouwen die tot nu toe niet deelnamen’, klinkt het. Wat alvast zeker is, is dat De Karavaan volgend jaar internationaal gaat. ‘De bedoeling is om ook artistieke banden te leggen met de regio’s van herkomst van onze Roma’, zegt Luc Nys. Met de ‘Jongerenkaravaan’ willen ze ten slotte iets doen rond Varna, een stad in Bulgarije die volgend jaar tot European Youth Capital wordt benoemd.

Benieuwd hoe een muzikale samenwerking tussen Roma en niet-Roma precies klinkt? Op 15 mei speelt De Karavaan in Gent, op 4 juni in Antwerpen, op 25 juni in Brussel en op 19 juli op de Gentse Feesten. Alle info: www.madamfortuna.be.

Olivia Vandeweghe

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content