Gregory Frateur over Nina Simone, 10 jaar overleden

De legendarische jazz-zangeres Nina Simone is exact tien jaar overleden. Met haar bijzonder talent drukte ze een stempel op de muziekwereld. Een gesprek met Dez Mona-frontman Gregory Frateur, grote fan van Simone.

Nina Simone, een van ’s wereld meest legendarische jazzzangeressen, is vandaag exact tien jaar overleden. Met haar bijzonder talent drukte ze een stempel op de muziekwereld, waardoor ze nu nog steeds een grote inspiratie is voor een resem aan artiesten. Een van hen is Gregory Frateur, frontzanger van de Belgische groep Dez Mona. Knack Focus sprak met hem over Simone’s invloed, eigenaardigheden en sterktes. Gregory Frateur: ‘Nina Simone is een erg grote inspiratie geweest voor mij, en dat is ze trouwens nog steeds. Ze is niet enkel een heldin op gebied van performances, maar vertelt haar muziek ook echt. En dat is een kunst, om emoties te kunnen omzetten in muziek. Simone kan dat als geen ander.’

Wat betekende ze voor de rest van de wereld?
Gregory Frateur: ‘De lijst artiesten die door Nina Simone geïnspireerd zijn, is immens: Nick Cave, Feist, Anthony and the Johnsons, 16 Horsepower, en ga zo maar door. Dat komt natuurlijk omdat ze niet enkel een geweldige, specifieke stem had, maar ook een indrukwekkende pianiste was. En dat is iets dat de meesten wel eens vergeten: niemand kan zingen en pianospelen als Nina Simone. Ze heeft dan ook een klassieke opleiding achter de rug, omdat het haar droom was om als klassieke pianiste aan de slag te gaan. Daarom vind ik haar bijnaam ’the High Priestess of Soul’ eigenlijk niet helemaal correct. Geef mij maar ’the High Priestess of Music.’

DE 3 BELANGRIJKSTE NUMMERS 1. ‘Mississippi Goddam’ (1964) Frateur: ‘Dit nummer schreef ze tijdens de rassensegregatie, een periode waarin ze veel sterke nummers heeft gecomponeerd, en is eigenlijk haar allereerste protestlied. Je moet weten, voor die periode had Nina Simone nog niet zoveel aanzien in Amerika. Ze was toen bijlange na nog niet zo groot als pakweg Ella Fitzgerald of Billie Holiday. Ze schreef ‘Mississippi Goddam’ als antwoord op de moord op Medgar Evers, de bekende Amerikaanse burgerrechtenactivist, en de bomaanslag op een kerk in Birmingham, Alabama, waarbij vier zwarte meisjes om het leven kwamen. Een pakkend verhaal dus, maar ook muzikaal zit het fenomenaal in elkaar. Zo klinkt het erg springerig, maar gaat de tekst door merg en been.’




2. ‘Sinnerman’ (1965)
Frateur: ‘Een nummer dat mij persoonlijk nauw aan het hart ligt, is ‘Sinnerman’, terug te vinden op de plaat ‘Pastel Blues’. ‘Sinner Man’ is een donker spiritualnummer, waar zij een legendarische, tien-minuten-durende versie van heeft gebracht. De energie en bezwering die daar in zit, is schitterend.’



3.’Little Girl Blue’ (1976) Frateur: ‘Hier heb ik het over de versie die terug te vinden is op ‘Live at Montreux’. ‘Little Girl Blue’ is eigenlijk een kinderliedje -Janis Joplin heeft het ook nog gebracht- en daarop hoor je eigenlijk waar die vrouw als pianiste toe in staat was. Al die klassieke invloeden komen als het ware samen in de vrije stukken die ze speelt, en het getormenteerde, hoe ze dat kinderliedje vertaalt naar een donker en triestig liedje over eenzaamheid, is fenomenaal. Het is ook een belangrijk lied wat haar artiestennaam betreft. Ze koos ‘Nina’ uit het Spaans, wat ‘klein meisje’ betekent.

DE 3 BELANGRIJKSTE ALBUMS 1.Nina Simone ‘Live at Montreux 1976’

Frateur: ‘Als je Simone wil leren kennen in enkele stappen, dan is dit een ideale plaat om mee te beginnen. Montreux is een legendarisch concert, want ze opent daar met ‘I decided to never play on any jazzfestival again’, en dat terwijl ze op een van de grootste jazzfestivals ter wereld staat. ‘Tonight I’m gonna play some music for you, after which I will graduate to a higher class, I hope.’ Qua diva-gehalte kan dat wel tellen, maar ze zegt daarna ook nog ‘and I hope you will come with me.’ Dat omschrijft zowat de sfeer en de context van dat optreden. En ook al speelt ze hier enkel met piano en drum, toch is het een plaat die je zeker moet hebben omdat er enkele pareltjes op staan, zoals ‘Backlash Blues’.

2.’Pastel Blues’ (1965) Frateur: ‘Over deze ‘Pastel Blues’ heb ik het al even gehad. Naast ‘Sinner Man’ staan hier nog heel wat belangrijke nummers op, zoals ‘Be My Husband’, dat dezelfde Afrikaanse roots naar buiten brengt als haar succesnummer ‘Sea Lion Woman’. Je kan hierop ook een aantal fantastische ballades terugvinden, en allround is dit eigenlijk een heel knappe oplijsting van een aantal songs.’





3.’Black Gold’ (1970) Frateur: ‘”Black Gold” is, zoals mijn eerste keuze, ook een live plaat, die waarschijnlijk niet op één plaats werden opgenomen. Wat is er zo bijzonder aan dit album? Er zijn slechts enkele nummers op terug te vinden, waaronder een van mijn favoriete covers van Sandy Denny’s ‘Who Knows Where the Time Goes’. Dit is de enige opname die bestaat van dit nummer, en die klinkt eigenlijk heel slecht, maar de intensiteit waarmee ze speelt, is een belevenis.



Ook ‘To Be Young, Gifted and Black’, een van de belangrijkste nummers die ze ooit heeft geschreven, staat op deze plaat. Dit is zowat the civil rights anthem geworden van de zwarte gemeenschap in Amerika, en op deze plaat kan je de allereerste uitvoering daarvan terugvinden. Eigenlijk, om ‘Black Gold’ te omschrijven, heb ik maar één woord: bizar. Maar toch wel de moeite als je, los van haar bekende nummers ‘I Put a Spell On You’, ‘Don’t Let Me Be Misunderstood’ en ‘Love Me Or Leave Me’, ook eens een Nina wil leren kennen die in een ander daglicht wordt geplaatst. Want dat is de Nina waar ik het meest van hou: de bezwerende Nina, de voodoo Nina, die de emoties tot in het diepste van je ziel naar boven kan halen, en haar eigen emoties zo verscheurd kan brengen. Dat is de Nina die mij naar de keel grijpt.




(JD)

Op 30 april kan je terecht in de Antwerpse Bourla Schouwburg voor ‘NINA SIMONE – NO FEAR!’, een tribuutconcert georganiseerd door Dez Mona, met onder andere The Van Jets, Stijn Meuris, Mo & Grazz, Nathalie Delcroix & Bjorn Eriksson en -natuurlijk- Dez Mona zelf. Een ultiem eerbetoon aan de ‘High Priestess of Soul’.