Gent Jazz – Dag 3: BB Queen rules

Mavis Staples gaf het beste concert dat u deze week in Gent kon zien. En dan bedoelen we niet alleen op de Bijloke.

Een vol huis, op de derde dag van Gent Jazz, goed voor een kleine 5000 man. En er ging al snel een buzz door het publiek: Roland Van Campenhout had kennelijk even zijn agenda uit het oog verloren, waardoor hij niet kans had gehad om – naar goede gewoonte – op het laatste moment te cancellen.

Het openingstrio Steven De Bruyn – Tony Gyselinck – Roland (**1/2) was dus compleet, en leverde een wisselvallige set vol blues, folk, americana en jazz af. ‘My Baby Just Cares for Me’ uit 1930, bekend van het debuutalbum van Nina Simone uit 1958, werd helemaal uitgekleed én tekstueel geüpdatet (‘And Gabriel Rios’ smile is something she can’t see’).

Roland gaf zijn gitaar efficiënt een orgeltoon tijdens een ode aan Hammondwonder Jimmy Smith en was op zijn best wanneer hij zich even de sterrensokken van John Lee Hooker aantrok. Op andere momenten vroeg je je jammerlijk af of hij ooit al eens een gitaar in zijn handen had gehad.

De Bruyn was zoals verhoopt outstanding op mondharmonica, en gaf de set een subtiele textuur mee op zijn Japanse Omnichord – een soort gitaarsamplergizmo, in de jaren tachtig bedacht als elektronische autoharp (zie: June Carter en PJ Harvey) en van de vergetelheid gered door Daniel Lanois. Dé constante was drummer Gyselinck, een man met een rijke geschiedenis en een gevarieerd palet. Alles welbeschouwd een speels concert, relaxed maar niet vrijblijvend – zoals we De Bruyn kennen.

De kloof met wat volgde was echter gigantisch. De verwachtingen voor het concert van Mavis Staples (****) waren zo al hooggespannen, maar wat de gospelkoningin in Gent klaarspeelde, was zelden vertoond. Ooit was ze gewoon de meest getalenteerde dochter in het koortje van Pops Staples, groeide uit tot een hijgende hoop oestrogeen, en is op haar 72e (ze is vandaag jarig, champagne!) een toonbeeld van waardig ouder worden en joie de vivre.

Staples nam het publiek mee op een trip door de Deep South. Vaak minimalistisch – de sfeer van haar samenwerking met Ry Cooder op de cd ‘We’ll Never Turn Back’ en met Jeff Tweedy op ‘You Are Not Alone’ was abundant aanwezig -, soms brallerig met de gorgel van Groene St. Michel.

‘The Weight’ van The Band, dat ze al zong op ‘The Last Waltz’, bezorgde ons weke knieën, ‘Wading in the Water’ (een standard uit 1901, bekend van Pops en in 2009 nog gecoverd door Nick Cave) had hetzelfde godvrezende effect als Bach in een kathedraal, en bij ‘It’s Nobody’s Fault but Mine’ (Blind Willie Johnson) en ‘I Belong to the Band, Hallelujah’ (Reverend Gary Davis) plakte de modder van de Delta tussen je tenen. Onder, tussen en boven dat alles: de gitaar van Rick Holmstrom. YouTube die man, en kruip dan een week in uw bed.

Zullen wij eens een boude uitspraak doen? Welja. Mavis Staples gaf een van de beste concerten in de geschiedenis van Gent Jazz. Jazz of geen jazz.

Staples had trouwens een bescheidener gage aanvaard omdat ze absoluut voor BB King (* 1/2) wou openen. Het respect voor King is universeel – ook wij zijn trouwe volgelingen. Stapels platen, gitaarpartituren en afgescheurde concerttickets zitten nu in onze verhuisdozen. Maar precies vanwege dat respect doet het hart zo’n zeer.

Dat zijn shows een hoog Las Vegasgehalte hebben, weten we al jaren. Dat zijn blazerssectie van een abominabel niveau is ook. Maar dat Kings gitaarspel zó’n knauw heeft gekregen, was een pijnlijke verrassing – ook voor hem, merkte je. ‘Everyday I Have the Blues’, ‘See that My Grave Is Kept Clean’, ‘Rock Me Baby’, ‘The Thrill Is Gone’… Ze werden ongeïnteresseerd afgehaspeld, gekleineerd, verminkt.

Even leek hij de draad op te pakken met ‘Guess Who’, maar ook dat liep halverwege mis. Dat BB zich bewust was van de verpietering werd duidelijk tijdens ‘Key to the Highway’. ‘I’m gonna leave this town. Won’t be back no more’, zong hij. Hij pauseerde even, nam de microfoon terug. Dan stil en schor: ‘No more.’

In de verte weerklonk een bel. De wattman riep: ‘Terminus!’

Bart Cornand