De meisjes van Tomorrowland: dikke tunes en schoon ogen

NERVO © Wouter Van Vaerenbergh

Ze zijn zeker niet ondervertegenwoordigd in de pers, de meisjes van Tomorrowland. De bikinibabes, de stijlvolle chicks, de bloemenmeisjes, de celebrities in feestkledij… Nieuwskanalen maken er graag enkele megabyte fotoruimte voor vrij, maar wat met de meisjes aan de andere kant van de decks?

Toegegeven, de titel is pure clickbait. Want wat had u verwacht toen u uw muis opgewonden over de woorden liet gaan? Lieftallig opgemaakte gezichtjes, lachend in de lens, handen die in hartjesvorm perfect de ondergaande zon weten te omvatten? Bikinibabes met subtiele straaltjes zweet, doorweekte tropische storm T-shirts, met modder besmeurde, gebruinde benen? Alvast mijn excuses. Hier gaat het over de meisjes aan de andere kant van de decks; de DJ’s en MC’s die dit weekend op Tomorrowland uw voeten aan het jumpen en uw armen aan het zwaaien zullen krijgen.

Veel zijn het er echter niet. Van de 418 acts die u de komende drie dagen op Tomorrowland voorgeschoteld krijgt, bevatten er slechts 23 (een) vrouw(en) – achtergronddanseressen niet meegerekend. Dat is een slordige 5,5% van de affiche. Slechts 2 van die 23 acts (NERVO en Krewella) hebben een plaatsje op de begeerde Main Stage weten bemachtigen. “Oh, dat valt eigenlijk nog goed mee”, lacht Leesa, die zaterdag achter de draaitafels van de Desperados stage mag plaatsnemen. “Ik denk dat het vijf jaar geleden nog niet 1 procent was, dus dat gaat erop vooruit. Er zijn ook sowieso minder vrouwen dan mannen mee bezig hé, ik vind het een realistische representatie!”

Meegluren over de schouder

Leesa
Leesa© Gert-Jan Vanhoorde

Leesa – ofte Lisa Derycke- plaatste zes jaar geleden de Marshalls over haar oren nadat ze tijdens haar studentenjob in de Gentse Culture Club in de ban was geraakt van de manier waarop DJ’s mensen in vervoering konden brengen met hun muziek. Ze bleek een goed muzikaal oor te hebben en won enkele DJ contests, waarna de bal aan het rollen sloeg. Vandaag wordt ze vertegenwoordigd door een label, gooit ze regelmatig haar eigen EP’s online en brengt ze over heel Eurpa zélf mensen in vervoering met haar muziek.

“In het begin was het wel knokken. It’s a men’s world, en daar huppel je als meisje niet zomaar binnen“, aldus de Derycke. “Tijdens mijn eerste set had ik steevast een troepje mensen dat over mijn schouders meegluurde om te checken dat ik niet gewoon een vooropgenomen mix had opgelegd. Sommigen mogen dat misschien discriminatie noemen, maar ik zit er niet mee. Omdat ik heb moeten vechten voor mijn plaats heb ik meer zelfvertrouwen gekregen en is mijn drive om steeds beter te worden ook gegroeid. Als ik niet per se wilde DJ’en en muziek maken dan zou ik niet de persoon geweest zijn die ik vandaag ben. Bovendien is het ook redelijk correct: toen ik bewezen had dat ik echt wel kon draaien is die acceptatie er snel gekomen. Vandaag ben ik one of the guys, ik moet me tegenover andere DJ’s niet meer zo bewijzen.”

Technologie is mannelijk

Dat er meer mannelijke dan vrouwelijke DJ’s en producers zijn is duidelijk. De cijfers van Tomorrowland wijken immers niet zo sterk af van die van Female Pressure, een internationaal collectief van vrouwelijke artiesten dat de representatie van vrouwen in de muziekwereld in de gaten houdt. Uit hun jaarrapport blijkt dat in 2013 slechts tien procent van de artiesten op muziekfestivals van over heel de wereld vrouwelijk was. Bovendien zijn vrouwen ook maar voor iets meer dan 9 procent goed voor het portfolio van de door Female Pressure onderzochte muzieklabels. De festivalorganisatoren valt dus niets te verwijten, ze geven een realiteit weer, maar hoe komt het dat zo weinig meisjes zich aangetrokken voelen tot de DJ-stiel?

“Ik denk dat veel meisjes zich laten afschrikken door het technische aspect”, bekent Derycke. “Om platen te draaien moet je een gevoel voor ritme hebben en de muziek goed kunnen aanvoelen, maar producen is toch wel een heel andere categorie. Ik ben het zelf ook maar stapsgewijs aan het leren; het is bijzonder ingewikkeld en technisch. De meeste producers zijn echte computernerds, die weten alles van ieder apparaat, en ik denk dat meisjes dat gedeelte van de job niet zo aantrekkelijk vinden. En eerlijk? Ik denk dat mannen daar ook nog steeds meer inzicht in hebben.”

Dat technologie nog al te vaak wordt geassocieerd met mannelijkheid is inderdaad een van de redenen waarom veel vrouwen denken dat ze het DJ-vak niet aankunnen. In haar boek ‘Beyond The Dance Floor: Female DJs, Technology and Electronic Dance Music Culture‘ schrijft Rebekah Farrugia dat de schuld hiervoor ligt bij de marketing van de twintigste eeuw. Autoradio’s, stereoinstallaties en alle andere elektronische apparatuur die niet voor de keuken bestemd was werd uitsluitend aan mannen gemarket, het is dus niet verwonderlijk dat deze stereotiepen vastgeroest zitten in ons denkbeeld. “En dat terwijl er geen enkele reden is om aan te nemen dat mannen technologisch beter zouden zijn dan vrouwen”, schrijft Farrugia.

Toch was het deze veronderstelling die het dancemuzieklabel Spinnin’ Records – dat onder meer Afrojack en Sander van Doorn onder de vleugels heeft – tot een bijzonder seksistische mop dreef. Het label postte een beeld van een een tot kookvuur omgephotoshopte Pioneer CD-J op zijn Twitter en Facebook. Het bijschrift?

“Thanks @PioneerDJ for finally developing a CD-J suitable for women.”

De comeback van “tetten bloot”

Een andere reden waarom meisjes voornamelijk nog steeds voor in plaats van achter de DJ booth staan te springen is het nepotisme. Op DJ-fora klagen veel meisjes over mannelijke clubeigenaars die enkel mannelijke DJs willen boeken. Niet alleen zijn de meeste DJs mannelijk; ook heel wat mannen die DJs een platform kunnen geven zijn van het mannelijke geslacht, zo schrijft DJ Sarah HB in The Independent.

MC Elvee en DJ Foxy
MC Elvee en DJ Foxy © .

“Mannelijke DJs zijn gewoon heel supportive onderling” zegt MC Elvee, die door haar grootmoeder gewoon Line (Vanvoorden) wordt genoemd. “Die hebben zoiets als een bro-code gevoel; ze draaien vaak samen en maken elkaar zo sterker”, aldus de Limburgse. Hoewel haar vaste partner in crime, DJ Foxy Lady, onverwachts ziek in bed ligt, zal MC Elvee vanavond de Desperados stage afsluiten. “Ik heb twee mannelijke vrienden moeten meepakken om te draaien, oh de ironie!”, smst ze me nog.

“Gek genoeg denken veel mensen nog steeds dat het omgekeerd werkt. We krijgen nog af en toe te horen dat we ‘er enkel staan omdat we meisjes zijn’. Dat vind ik écht jammer. We zijn tenslotte al tien jaar bezig en we leven echt voor onze muziek, en daar draait het toch om. Akkoord, als meisje zal je misschien iets sneller aandacht krijgen, maar voor het respect en de credibility moeten we dubbel zo hard vechten als een man. Wist je trouwens dat “tetten bloot” een comeback aan het maken is?” Vanvoorden grijnst. “Dat is toch wel typisch een vrouwelijk DJ-probleem, ik denk niet dat veel vrouwen zulke schunnigheden naar mannelijke DJs schreeuwen. Hoewel, bij Diplo zou dat misschien nog kunnen werken!” (schatert)

Ook Jacqueline Novak was het beu zich telkens te moeten bewijzen en veranderde haar artiestennaam in Jack Novak, een roepnaam die ze in het middelbaar trouwens ook al had. “Ik kan de keren dat mensen mij aanzagen als ‘het liefje van Jack Novak’ wanneer ik een DJ booth binnenwandelde niet meer op beide handen tellen” vertelt ze aan Huffington Post. “Vreemd, je zou toch denken dat de agent wist dat hij een meisje had geboekt? Nugoed, zoveel foto’s circuleren er niet van mij, en wanneer er dan toch eens een zeldzaam kiekje online verschijnt krijg ik altijd verbaasde reacties. Blijkbaar denken zelfs sommige fans dat ik een man ben” lacht ze. Nochtans ziet Novak er niet het minst mannelijk uit. Haar lange haren, volle lippen en elegante rondingen maken haar onmiskenbaar vrouwelijk, maar toch wil ze er niet mee te koop lopen, laat ze optekenen in HuffPo.

“Ik wil niet geboekt worden om hoe ik eruit zie of om wie ik ben. Vandaag worden zoveel modellen of it-girls DJ – ik zou het vreselijk vinden om nooit weten of ze mij boeken om op te dagen, of om werkelijk plaatjes te draaien. Mensen moeten van me houden omdat ik hen aan het dansen krijg, niet omdat ik een bikinitopje aanheb”, aldus Novak.

Platen draaien met je geslachtsdeel

“Natuurlijk MC ik op een andere manier dan een man – het zou immers nogal vreemd zijn wanneer ik als kleine, frêle griet plots ongelofelijk gangsta sta te doen! Maar daarom is de manier waarop ik MC niet minderwaardig ofzo hé, we moeten daar ook niet te veel over neuten.” Vanvoorden reageert nuchter op mijn vragen over de ongelijkheid. “Ik heb heel dat gedoe al lag achter me gelaten”, schokschoudert ze. “Ik weet dat wat wij doen goed is, en echt is. We steken er ongelofelijk veel tijd en moeite in, en na tien jaar kan je dan ook wel zeggen dat je er wel iets van kent. We zijn geen luieriken. Zo heeft Anneke (DJ Foxy Lady nvdr) nog nooit twee keer dezelfde set gedraaid; ze bereidt zich op iedere boeking minutieus voor en sluit zich een week op om combinaties te zoeken. Ze heeft zelfs schriftjes waarin ze haar sets opschrijft, zodat ze nooit hetzelfde zou draaien, en ik werk ook wekelijks aan mijn teksten”, aldus Vanvoorden. “Mensen zeggen ons vaak dat ze onze sets zo leuk vinden omdat het duidelijk is dat we er zelf zoveel plezier in hebben. We houden echt van wat we doen, en dat is het belangrijkste.”

Hoewel de elektronische hitlijsten, festivals en clubnights nog steeds gedomineerd worden door mannen, zien alle vrouwen die ik vandaag gesproken heb wel een positieve evolutie. “Meisjes zien steeds meer vrouwelijke DJs geaccepteerd worden, en dat is motiverend denk ik. Het wereldje is zeker vrouwvriendelijker geworden in vergelijking met toen ik net begon”, concludeert Derycke.

Annie Mac, de beruchte Ierse DJ en tv-presentatrice en BBC1 legende, is alvast opgetogen over de hoeveelheid vrouwelijke acts die ze in haar postvak gedropt krijgt. “Ik zie geen enkele reden waarom meisjes niet zouden mogen of kunnen DJ’en, het is niet dat je platen moet draaien met je geslachtsdeel ofzo”, schrijft ze in The Guardian. “Allicht is dat hele onevenwicht gewoon ontstaan omdat cd’s en USB-sticks nu pas echt gebruikt worden door DJs; ze moeten niet langer met vinyl draaien, en zo’n platen zijn zwaar om te dragen”, aldus Mac. “Dat is volgens mij de enige reden waarom er zoveel meer mannen in de branche zitten: ze zijn beter in tillen.”

Katrin Swartenbroux

MC Elvee, vrijdag 25 juli, 00:00 tot 01:00, Desperados Stage

Leesa, zaterdag 26 juli, 22:30 tot 00:00, Desperados stage

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content