De ene crowdfunding is de andere niet

Zangeres Joni Sheila bracht onlangs een door het publiek gefinancierd album uit. “Crowdfunding kan zeker een alternatieve manier worden om geld bijeen te sprokkelen.”

Crowdfunding is een nieuwe manier om een bepaald project te financieren. Onder het motto ‘vele handen maken licht werk’ vraag je aan de gehele bevolking om je te helpen je droom te realiseren. Zo steek je banken en private investeerders de loef af. Singer/songwriter Joni Sheila bracht op vrijdag 7 november haar debuutalbum uit, volledig gefinancierd door een heleboel mensen die in haar geloofden. “Dat was eigenlijk in het kader van mijn eindwerk. Ik studeerde communicatiemanagement en was op zoek naar nieuwe manieren om kapitaal bijeen te krijgen. Zo kwam ik terecht bij crowdfunding en besloot er zelf mee aan de slag te slaan.”

Het resultaat was onverhoopt. De kosten voor de productie en distributie van de CD werden geraamd op 5000€, maar het project klokte af op een mooie 7000€. “Ik hoopte eigenlijk enkel het geplande bedrag binnen te halen.” lacht Sheila. “Het totaal overtrof dus mijn stoutste verwachtingen. Al was er wel een gulle weldoener die in een klap 2500€ stortte waardoor ik meteen goed op weg was.”

Verschillende soorten

De ene crowdfunding is de andere niet. Er zijn verschillende manieren om tot het beoogde bedrag te komen. “Je kan werken met donaties. Dat betekent dat de mensen die je steunen daar niets voor terugkrijgen.” expliceert Koen D’hoker, oprichter van het platform World of Crowdfunding, “Anderen werken dan weer met beloningen. Daar krijgt de geldschieter bijvoorbeeld een gesigneerde CD, een naamvermelding op de blog of een fruitmand als bedankje. Een derde manier is werken met leningen en aandelen. Die bieden we op ons platform niet aan, maar dat kan in de toekomst misschien wel de traditionele investeringskanalen vervangen. Want dat is eigenlijk ook werken met risicokapitaal. Crowdfunding is nog steeds een opkomend fenomeen dus het valt af te wachten hoe dat nog gaat evolueren, maar ik denk dat beide opstartmogelijkheden hand in hand kunnen gaan.”

Michel Maus, fiscaal expert aan de VUB volgt die stelling. “Het is een eenvoudigere manier om aan geld te geraken. Als je een lening bij de bank wil, moet je verschillende tussenstations doorlopen vooraleer je leningsaanvraag wordt goedgekeurd. Op die leningen moet je ook een hoge interest betalen, wat bij crowdfunding niet het geval is. Neem nu het voorbeeld van de man die zijn auto vernield zag tijdens de betoging. Er werd een campagne gecreëerd en een uur later had hij al genoeg budget voor een nieuwe auto. Schrijf de traditionele investeringen niet af, maar verlies crowdfunding zeker niet uit het oog. Het is een heel handige manier voor mensen die niet zo gemakkelijk via klassieke kanalen aan geld geraken.”

Juridisch kader

Aangezien het hele crowdfundingfenomeen nog relatief onbekend terrein is in België, zijn er nog geen wetten omtrent de werking ervan opgesteld. “Crowdfunding bevindt zich in een juridisch vacuüm”, verduidelijkt Maus. “Het is geen liefdadigheid. De mensen die zo’n platform opstarten willen ook een centje verdienen. Neem nu die man wiens auto werd vernield tijdens de nationale betoging in Brussel. Een organisatie zette een crowdfundingactie op poten, maar zal daar zelf ook wel iets aan willen overhouden. Het merendeel van crowdfunding bestaat uit schenkingen. Die zijn niet belastbaar. Soms worden er beloningen beloofd aan de investeerders, daarop geldt wel een belasting van 25%.”

Dat de platformen ook wat willen verdienen aan de acties die op hun website staan, vindt D’hoker normaal. “We heffen inderdaad een commissie op het verzamelde fonds. Die bedraagt 6%, inclusief BTW en exclusief transactiekosten. Daar houden de initiatiefnemers best rekening mee. Als je daadwerkelijk 1000€ nodig hebt, vraag je best voor 1100€ zodat alle kosten gedekt zijn.”

Niet te onderschatten

Er zijn talloze voorbeelden van projecten die crowdfunding nodig hebben, maar hoe richt je nu een succesvolle campagne op? “Projectstarters doen er goed aan hun idee op een leuke manier voor te stellen en fijne beloningen uit te reiken.” vindt D’hoker, “Dat maakt alles meteen een pak aantrekkelijker voor eventuele geldschieters. Zorg dat je zeker genoeg promotie maakt. Het geld stroomt niet zomaar binnen. Sociale media spelen daar een heel belangrijke rol in. Hoe meer je campagne gedeeld wordt, hoe meer aandacht die krijgt. Een goede basis een must. Stel dat je een idee hebt waarvoor 10 000€ nodig is en binnen je eigen vriendenkring en familie haal je niet eens 500€ op, dan is je project gedoemd om te falen. Je idee zal dan toch niet zo geweldig zijn als je zelf dacht.”

Ook Sheila kan zich daarin vinden. “Onderschat het zeker niet. Het is niet dat je het project online zet en je een maand later de vruchten kan plukken. Je moet veel reclame maken. Weten hoe je moet communiceren met het publiek is belangrijk. Als dat niet je sterkste kant is, laat je je best helpen door iemand die daar verstand van heeft.” (WH)