De E is van Eels, en van Echt gelukkig: ‘Je kan het leven ook aan zonder relatie’

‘I love our little family, and our life’, zingt Mark Oliver Everett ergens halverwege zijn nieuwe plaat The Deconstruction. Jup, E is gesetteld, na een periode van uitputting die bijna het einde van Eels betekende.

‘Even heb ik gedacht: misschien ben ik er wel klaar mee’, zo klapt Mark Oliver Everett (54) meteen uit de biecht wanneer we hem in Londen spreken over The Deconstruction, alweer een uitzonderlijke Eels-plaat, al was het maar omdat het dus geen haar heeft gescheeld of ze was er nooit gekomen.

Tussen 1992 en 2014 maakte Everett nagenoeg non-stop platen – dertien stuks in totaal, waarvan de eerste twee onder de noemer E en de overige elf met Eels. En als er al periodes waren waarin hij de muziek even aan de kant schoof, draaide hij wel een BBC-docu over wijlen zijn natuurkundige vader Hugh Everett III ( Parallel Worlds, Parallel Lives, in 2007 goed voor een Bafta). Of pende hij zijn niet van tragiek gespeende levenswandel – hij verloor niet alleen zijn vader maar ook zijn moeder, zijn zus én zijn lievelingsnicht – neer in de ronduit fantastische autobiografie Things the Grandchildren Should Know (2008).

Die twee decennia van continue arbeid zadelden a man called E met zo’n uitgeblust gevoel op dat hij het na het vorige Eels-album, The Cautionary Tales of Mark Oliver Everett (2014), welletjes vond, en hij voor het eerst in zijn professionele carrière een pauze inlaste. ‘Ik moest wel’, zegt hij. ‘Als je je hele leven aan één ding wijdt, krijg je daar vroeg of laat de rekening voor gepresenteerd. Meer dan twintig jaar lang was ik een volslagen workaholic, iemand die voor niks anders dan zijn werk aandacht had. Het kan niet anders dan dat alles op een gegeven moment stopt met functioneren, en dat is wat er gebeurd is. Mijn leven was uit balans geraakt, met alle persoonlijke besognes van dien. De batterijen opladen was mijn enige optie.’

Is dat je gelukt?

Mark Oliver Everett: Goh, dat is veel gezegd. Ik heb de fout gemaakt om alle energie die ik voorheen in mijn werk stopte plots in al die andere dingen te investeren: mijn privéleven, alles wat ik al die tijd verwaarloosd had. Daar heb ik me dus als een gek op gestort, alsof ik een to-dolijst af te werken had. Het eerste wat op mijn pad kwam, deed ik, gewoon om het te kunnen afvinken. Ik ben in het huwelijksbootje gestapt – weliswaar voor heel korte tijd, want het bleek geen goede match – en heb een zoontje gekregen. I checked that shit right off! (lacht)

Gefeliciteerd. Hoe heet je zoon?

Everett:Archie. Hij is nu elf maanden. Ik zou je allerlei fijne dingen over het vaderschap kunnen vertellen, maar laat ons het er gemakshalve hierop houden: alle clichés zijn wáár. (lacht) Archies geboorte is voor mij een ware game changer geweest. Een verrassing ook wel: als de enige overlever van mijn familie ben ik er altijd zeker van geweest dat het tijdperk-Everett ten einde zou lopen met mijn dood. Niet dus. Het is fantastisch dat Archie onze familienaam in ere zal kunnen houden. En kijk, ineens houdt de titel van mijn boek ook steek. Al denk ik niet dat ik het tot grootvader zal schoppen, toch niet bij leven en welzijn. (grijnst)

Weten we meteen waar Archie Goodnight, een van de songs op je nieuwe plaat, vandaan komt.

Everett: Dat nummer gaat inderdaad over hem, ik wieg hem als het ware in slaap. Zijn moeder heeft me halvelings tot die song verplicht. ‘Jij bent toch muzikant, waar blijft die lullaby over Archie dan?’ vroeg ze. Ik had in het verleden al over Susan(het onderwerp van de songs Susan’s House en Beautiful Freak , beide uit 1996, nvdr.) en andere bepalende mensen in mijn leven gezongen, dus het paste wel. Zijn geboorte is een belangrijke nieuwe ontwikkeling in mijn levensverhaal. Dat moment wilde ik graag vastleggen.

De andere nummers zijn over een heel lange periode, met grote tussenpozen tot stand gekomen. Ik bekeek het song per song. Als ik op een dag inspiratie had, schreef ik er eentje, om dan weer zes maanden weg te blijven van alles wat met muziek te maken had. Ik zei het al: ik heb lange tijd niet geweten of ik nog wel een plaat wilde maken. It’s a taxing process, muziek maken. Het vergt heel wat van me: de juiste focus, maar bovenal een enorme emotionele energie. En ik moet zeggen dat het me wel beviel, al dat nietsdoen. Voor een tijdje toch, want ook dat kon niet blijven duren. So here I am again!

Krijgen we op The Deconstruction een herboren Eels te horen?

Everett: Ik mag het hopen, ja. Zo voel ik me alleszins: alsof ik een nieuwe adem gevonden heb. The Deconstruction is dan ook een vrij positieve plaat geworden.

‘You can’t roller skate in a buffalo herd but you can be happy if you’ve a mind to’, citeer je singer-songwriter Roger Miller in de tekst die het album begeleidt.

Everett: Yeah. Zelf heb ik het niet zo goed kunnen verwoorden als meneer Miller, maar in de slotsong InOur Cathedral doe ik wel een bescheiden poging om het geluk te bezingen. Die ‘kathedraal’ is een plek waar we allemaal terechtkunnen – een innerlijke plek, welteverstaan. Het gaat erom dat je het leven ook alleen aankunt, zonder dat je in een relatie hoeft te zitten of zo. Als je gelukkig wilt zijn, moet je je eigen realiteit aanvaarden, wat die ook moge zijn. Dat vraagt werk, maar het kan.

Het lijkt wel of je tegen jezelf praat.

Everett: De songs zijn allemaal kleine boodschapjes, gericht aan bepaalde personen. Maar goed gezien: het zijn evenzeer little reminder notes aan mezelf. (lacht)

The Deconstruction is opgedragen aan ‘our fallen brother Bobby Jr.’ Is dat niet de hond die weleens ’the sixth Eel’ genoemd werd, het nummer Last Time We Spoke op gang jankte en te zien was in de videoclips bij Hey Man (Now You’re Really Living) en The Look You Give That Guy?

Everett: Yep, that’s him!

Wat is hem overkomen?

Everett: Hij is vorig jaar van ouderdom gestorven, op veertienjarige leeftijd. Hartverscheurend was het, want bij elke opnamesessie sinds Shootenanny! (2003) stond hij aan mijn zijde.

Eigenlijk zijn huisdieren een heel slecht idee, want ze leven altijd nét lang genoeg om er volledig aan gehecht te raken, and then they rip your heart out. En toch heb ik er twee nieuwe in huis gehaald. Ze heten Manson en Bundy, omdat het kleine terroristen zijn, die niet anders doen dan blaffen. Ik zie hen als het ultieme eerbetoon aan Bobby Jr., omdat ze me er elke dag opnieuw aan herinneren hoe perfect híj wel niet was.

Manson en Bundy, zo las ik, waren niet je eerste plan?

Everett: (knikt) In Noord-Korea lopen blijkbaar wetenschappers rond die je hond voor een belachelijk bedrag klonen. Ik heb daar mijn assistent op gezet, en hij heeft er effectief contact over gehad met een Koreaan. We hebben die mogelijkheid serieus bekeken maar uiteindelijk zag ik al te zeer het scenario van een horrorfilm, waarin die kloon mij vermoordt of zoiets.

Je alom bejubelde autobiografie Things the Grandchildren Should Know is nu exact tien jaar oud. Als je er een vervolg op zou moeten schrijven, welke gebeurtenissen uit het afgelopen decennium mogen daar dan niet in ontbreken?

Everett: (denkt lang na) Na het schrijven van dat boek, waarin al die jaren van drama vervat zaten, was ik zo naïef om te denken: en nu kunnen de kalme jaren beginnen. Dat is dus lichtjes anders uitgedraaid. Never a dull moment met mij, nog steeds niet. Dus: ja, ik zou makkelijk een tweede deel kunnen volpennen. Het zou niet even tragisch zijn, maar wel even veelbewogen. En uiteraard zou de komst van Archie er de grootste headline in zijn. Ik kan al niet wachten tot hij groot genoeg is om een instrument te bespelen, zodat ik hem bij de band kan halen. Hebben we eindelijk weer een sixth Eel!