Willard Grant Conspiracy @ Botanique: De klank van de woestijn

Al zo’n vijftien jaar vormt zanger en songwriter Robert Fisher de spil van Willard Grant Conspiracy, een groep die voortdurend van bezetting verandert. In de Botanique bleek ze te zijn ingekrompen tot een duo.

Al zo’n vijftien jaar vormt zanger en songwriter Robert Fisher de spil van Willard Grant Conspiracy, een groep die voortdurend van bezetting verandert. In de Botanique, waar ze haar sfeerrijke nieuwe cd ‘Ghost Republic’ kwam voorstellen, bleek ze zelfs te zijn ingekrompen tot een duo.

Er zijn zo van die woorden die in een discussie over Willard Grant Conspiracy onmogelijk te vermijden zijn. Americana is er één, melancholie een ander. Oprichter Robert Fisher, wiens baard bij iedere tournee wat langer lijkt te worden, is nooit de vrolijkste jongen in de klas geweest. Wanneer hij uit het raam kijkt, ziet hij vooral de vergankelijkheid der dingen. Al wat in schoonheid baadt, is voor hem dus per definitie een aanleiding tot treurnis. Maar of hij nu mijmert over dood, verlies, gemiste kansen of zijn eigen tekortkomingen, hij aanvaardt de dingen zoals ze zijn, al was het maar omdat zelfmedelijden nog nooit enige zoden aan de dijk heeft gebracht.

Op ‘Ghost Republic’, de tiende langspeler van Willard Grant Conspiracy en de eerste met nieuw materiaal sinds ‘Pilgrim Road’ uit 2008, laat zanger-gitarist Fisher zich enkel begeleiden door altviolist David Michael Curry, met wie hij al jaren muzikale vriendschapsbanden onderhoudt. De laatstgenoemde is een multi-instrumentalist die ook actief is in de band van Thalia Zedek, het noise-ensemble Hidden Tooth (waarin hij samenwerkt met gitarist Chris Brokaw) en zijn eigen Empty House Cooperative.

Eigenlijk maakt ‘Ghost Republic’ deel uit van een totaalproject waar ook een boek en een film bij horen en waar verscheidene andere kunstenaars bij betrokken zijn. Allemaal hebben ze zich laten inspireren door Bodie, ooit een welvarende mijnwerkersnederzetting in de Californische woestijn die 65.000 inwoners telde, maar vandaag is verworden tot een inderhaast verlaten plek. Hoewel de sporen van menselijke aanwezigheid er nog duidelijk voelbaar zijn, lijken er alleen nog geesten rond te waren. Fisher en Curry slagen er uitstekend in de desolate sfeer van de spookstad in muziek te vertalen, maar ook de teksten, die herinneringen oproepen aan de romans van John Steinbeck en Cormac McCarthy, zijn beeldrijk en trefzeker. Fisher ziet het verval van Bodie als een metafoor voor de Amerikaanse samenleving als geheel: “Als het erop aan komt dingen kapot te laten gaan zijn we onovertroffen”, mompelde hij in Brussel.

Coyotes
Net als op de cd werden de verhalen over en de impressies van ‘Ghost Republic’ op een sobere, minimalistische manier vorm gegeven. De dominante kleur is die van woestijnzand, terwijl de songs een voor een een elegische teneur uitstralen. Uiteraard nam de nieuwe plaat in de Botanique een prominente plek op de setlist in, maar er kwam ook werk aan bod uit alle andere platen van Willard Grant Conspiracy. Het concert werd bijvoorbeeld geopend met ‘Evening Mass’ uit ‘Flying Low’, het vijftien jaar oude debuut van het gezelschap. Maar er kwamen ook opvallend veel nummers uit ‘Regard the End’ voorbij.

In het donkere, folky ‘Fare Thee Well’ was de viool van David Curry sfeerbepalend, maar nog vaker vertelde ze gewoon haar eigen verhaal. Door het gebruik van effectpedaaltjes en feedback deed ze in Ghost of the Girl in the Well’ denken aan die van Warren Ellis bij The Dirty Three, terwijl Fisher en Curry tweestemmig als coyotes naar de maan huilden. In ‘Soft Hand’ doken dan weer elektronische stoorzenders op, terwijl de diepe bariton van Robert Fisher in het uit ‘Let It Roll’ geplukte ‘Dance With Me’ als twee druppels water op die van Mark Lanegan geleek. Ze klonk alleen wat minder gruizig.

Intussen werden op een scherm beelden geprojecteerd van ’the great wide open’: uitgestrekte woestijnen, verlaten highways en eindeloze wolkenformaties, die perfect bij de muziek bleken te passen. Wél verwarrend was dat er ook teksten te zien waren die volstrekt niets te maken hadden met wat er op dat moment werd gezongen.

Fietsbel
De songs uit ‘Ghost Republic’ zelf, die onlangs door een recensent werden omschreven als ‘kamermuziek uit Death Valey’, waren eveneens gediend van de sobere uitvoeringen. Dat gold zeker voor ‘Perry Wallis’, over een oude cowboy die bij het kampvuur zijn laatste adem uitblaast, en het zwartgeblakerde ‘Rattle and Hiss’, waarin Curry afwisselend de snaren beroerde met een strijkstok en zijn vingers en intussen nog een fietsbel bespeelde. Ook in ‘Take No Place’ wist hij met zijn viool extra suspens te creëren, al begonnen we zijn invulling na verloop van tijd toch een beetje voorspelbaar te vinden.

Toen Michael Curry, met het oog op zijn eigen ‘Piece of Pie’ de gitaar en de microfoon van zijn compaan overnam, leek het even alsof de geest van Bonnie ‘Prince’ Billy van de Rotonde bezit had genomen. Fisher beperkte zich op dat moment tot wat elementaire harmonicaversieringen. Na het a capella gezongen ‘Ballad of John Parker’ (uit ‘Everything’s Fine’) volgde nog een slaapliedje uit ‘Mojave’. Met ‘Archy’s Lullaby’, over de onmogelijke liefde tussen een kakkerlak en een kat, werd, een sierlijke streep onder de set getrokken.
Het publiek probeerde nog een bis af te dwingen, maar daar deed Willard Grant Conspiracy niet aan. Met een mooi afgerond optreden van ruim anderhalf uur hadden de heren alles gezegd wat ze te zeggen hadden en zo was het goed. Een mooie avond moet je niet bederven met clichématge rituelen. Na een goed theaterstuk vraag je de acteurs tenslotte óók niet nog vijf minuten langer te spelen.
Dirk Steenhaut

DE SETLIST: Evening Mass / Fare Thee Well / Ghost of the Girl in the Well / Dance With Me / Perry Wallis / Instrumental / Rattle and Hiss / Take No Place / ? / Soft Hand / Piece of Pie / Vespers / ? / The Only Child / The Trials of Harrison Hayes / Ballad of John Parker / ? / Oh We Wait / Archy’s Lullaby.

Dirk Steenhaut